Houtgasauto's: rijden op brandhout

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd vrijwel het volledige wagenpark in Europa omgebouwd om op brandhout te kunnen rijden. Houtgasauto's zijn een niet zo elegant maar wel efficiënt en ecologisch alternatief voor benzinewagens. De autonomie ervan is vergelijkbaar met die van een elektrische auto. Stijgende brandstofprijzen en de opwarming van het klimaat hebben de aandacht voor de vergeten technologie weer aangewakkerd: wereldwijd rijden er intussen vele tientallen chauffeurs rond met hun zelfgemaakte houtmobiel.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Biomassa wordt al geruime tijd ingezet voor zowel stationaire als mobiele toepassingen. Voor stationaire toepassingen (zoals een energiecentrale) wordt daarbij gebruik gemaakt van vergisting of vergassing, voor mobiele toepassingen (zoals auto's) wordt de biomassa eerst geraffineerd tot vloeibare brandstoffen zoals ethanol of biodiesel. 

Tweede Wereldoorlog

Houtvergassing kan echter ook worden gebruikt voor mobiele toepassingen. De eerste stationaire toepassingen van houtvergassing dateren uit de jaren 1870, als een voorloper van aardgas voor straatverlichting en om te koken. In de jaren 1920 ontwikkelde de Duitser Georges Imbert een generator voor mobiele toepassingen, die vanaf 1931 in serie werd geproduceerd. Eind jaren dertig reden er ongeveer 9.000 houtmobielen rond.

De technologie nam vervolgens een hoge vlucht in veel Europese landen bij het begin van de Tweede Wereldoorlog, ten gevolge van de rantsoenering van fossiele brandstoffen. Ook in de VS, Azië en Australië doken houtmobielen op. Niet alleen personenauto's maar ook vrachtwagens, bussen, tractors, motorfietsen, schepen, treinen en tanks werden met een houtvergasser uitgerust.

Alleen al in Duitsland reden er op het einde van de oorlog 500.000 voertuigen op houtgas rond. Er werd zelfs een netwerk van ongeveer 3.000 "tankstations" opgezet, waar hout kon worden ingeslagen. In 1942 (dus niet op het hoogtepunt) reden er 73.000 houtmobielen rond in Zweden (tegenover 1.000 in 1939), 65.000 in Frankrijk, 10.000 in Denemarken, 9.000 in zowel Oostenrijk als Noorwegen, en bijna 8.000 in Zwitserland.

Finland telde 43.000 houtmobielen in 1944, waarvan 30.000 bussen en vrachtwagens, 7.000 personenauto's, 4.000 tractoren en 600 boten. (bron). Australië telde 72.000 voertuigen op houtgas (bron). In totaal reden er wereldwijd meer dan 1 miljoen houtgasvoertuigen rond tijdens WO II. De Duitsers gebruikten ook steenkool en turf, maar hout was de belangrijkste brandstof.

Na de oorlog, toen olie weer volop beschikbaar werd, raakte de techniek echter snel in de vergeethoek. Begin jaren vijftig reden er nog slechts 20.000 houtmobielen rond in het toenmalige West-Duitsland.

Hernieuwde belangstelling

Stijgende brandstofprijzen en de aandacht voor de opwarming van het klimaat maakten de techniek de jongste jaren weer actueel. Onder meer in Nederland, Scandinavië en de Verenigde Staten bouwden enthousiaste amateurs allerlei gewone wagens om tot houtgasauto's. De meeste moderne houtmobielen worden gebouwd in Scandinavië. Dat is geen toeval, aangezien Zweden, Noorwegen en Finland over grote houtvoorraden beschikken. 

Onderzoeksprogramma in Zweden

De Zweedse overheid zette in 1957 een onderzoeksprogramma op dat in tijden van olieschaarste (het land beschikt niet over eigen oliereserves) een snelle, grootschalige overgang naar houtgasauto's mogelijk moest maken. Het doel was een verbeterde standaard-installatie te ontwerpen die (in verschillende versies) voor allerlei voertuigen gebruikt kon worden.

Dat onderzoek, waaraan werd meegewerkt door autofabrikant Volvo, leverde veel theoretische kennis op en leidde tot een aantal praktijktesten met verschillende wegvoertuigen (één ervan hierboven afgebeeld) en tractoren over een afstand van in totaal meer dan 100.000 kilometer.

De ervaringen zijn samengevat in een FAO-document uit 1986, dat ook een aantal experimenten in andere landen bespreekt. Zweedse (overzicht) en vooral Finse amateurs zijn met die informatie verder aan de slag gegaan (overzicht, hieronder een voertuig van Juha Sipilä).

Een houtgasinstallatie - die uiterlijk veel weg heeft van een flinke warmwaterketel - kan op verschillende manieren geplaatst worden: op een aanhangwagen (al maakt dat de auto lastig te parkeren), in de kofferbak (al neemt dat bagageruimte weg) of op een platform aan de voor- of achterkant van de wagen (de populairste optie). Bij een Amerikaanse pick-up wordt de installatie uiteraard in de laadbak gemonteerd. Tijdens WO II werden ook auto's gefabriceerd waarbij de installatie volledig aan het zicht werd onttrokken (zie verder).

Houtblokjes

De brandstof voor een houtgasauto bestaat uit kleine houtblokjes (zie foto hieronder). Hoewel er geëxperimenteerd werd en wordt met houtsnippers, lijken die niet zo geschikt te zijn.

Ook houtskool kan gebruikt worden als brandstof, maar dat leidt tot een verlies van 50 procent van de beschikbare energie in de oorspronkelijke biomassa. Wel bevat houtskool meer energie, zodat de autonomie van de auto groter wordt. In principe kan elk organisch materiaal gebruikt worden.

Houtgasauto in Nederland

Eén van de knapste moderne houtgasauto's werd vorig jaar gebouwd door een Nederlander, Dutch John. Terwijl veel moderne houtgasauto's regelrecht uit "Mad Max" lijken te komen, slaagde hij erin om zijn Volvo 240 met een modern ogende systeem uit te rusten (zie de eerste foto bij het artikel en de twee foto's hieronder - en vergelijk dan met deze Volvo, deze BMW of deze Yugo).

"Volgens ingewijden is dit de eerste serieuze poging sinds de Tweede Wereldoorlog om een houtvergasser voor mobiele toepassingen te bouwen in Nederland", aldus John. "Houtgas produceren is niet moeilijk. Schoon houtgas produceren is iets anders. Ik heb mijn bedenkingen bij sommige houtmobielen. Vaak is het geproduceerde gas net zo schoon als het uiterlijk van de constructie."

Dutch John gelooft volop in de ecologische kracht van houtgas, zij het in de eerste plaats voor stationaire toepassingen zoals verwarming, elektriciteitsopwekking of zelfs de productie van kunststoffen. De Volvo is bedoeld om de aandacht te vestigen op de mogelijkheden van de techniek: "Zet een Italiaanse sportwagen en een houtgasauto naast elkaar en de grootste menigte verzamelt zich rondom de houtmobiel".

Autonomie

De "brandstoftank" van de Volvo kan 30 kilogram hout bevatten en daarmee raakt de auto 100 kilometer ver. De autonomie is dus vergelijkbaar met die van een elektrische auto. Als de achterbank wordt volgeladen met zakken hout, stijgt de autonomie van de Volvo tot 400 kilometer. Ook dat komt overeen met de autonomie van een elektrische auto waarbij de passagiersruimte wordt opgeofferd voor een grotere batterij, zoals de Tesla Roadster of de elektrische Mini Cooper.

De Volvo van Dutch John haalt een topsnelheid van 120 kilometer per uur en kan een kruissnelheid aanhouden van 110 kilometer per uur. Voldoende om in het moderne verkeer mee te draaien. De wagen is overigens 100 procent legaal op de weg in Nederland en John betaalt geen accijns op de brandstof (je vindt meer details over de bouw van de Volvo op zijn website).

Aanhangwagen

Net als bij een elektrische auto is de autonomie van een houtgasauto natuurlijk ook afhankelijk van het type voertuig. Dat blijkt uit de verschillende auto's die werden omgebouwd door de Fin Vesa Mikkonen, waarmee al meer dan 100.000 kilometer werd afgelegd. Mikkonen plaatst de houtgasinstallatie steevast op een aanhangwagen. Zijn meest recent omgebouwde wagen is een Lincoln Mark V uit 1979, een grote en zware Amerikaanse auto.

De auto verbruikt 50 kilogram hout per 100 kilometer en is dus aanzienlijk minder zuinig dan de Volvo van Dutch John, bij vergelijkbare prestaties. Mikkonen bouwde ook een Toyota Camry om, een veel zuiniger wagen. Die verbruikt slechts 20 kilogram hout per honderd kilometer. De aanhangwagen is wel bijna even groot als de auto zelf.

De autonomie van elektrische auto's kan aanzienlijk verbeterd worden door ze veel kleiner en lichter te maken (zie het artikel "Elektrische auto's en zonnepanelen"), maar dat is geen optie bij houtgasauto's omwille van het gewicht en de afmetingen van de installatie. De kleinere auto's uit WO II hadden maar een autonomie van 20 tot 50 kilometer, ondanks hun aanzienlijk lagere snelheid en acceleratievermogen.

Het vergroten van de "brandstoftank" is de enige optie om de autonomie nog aanzienlijk te vergroten: de Amerikaan Dave Nichols (de man die een paar foto's hierboven de houtblokjes toont) kan in de laadbak van zijn Ford pick-up truck uit 1989 een extra 180 kilogram hout kwijt en daarmee raakt hij naar eigen zeggen 965 kilometer ver, een autonomie die vergelijkbaar is met die van een dieselwagen (al moet het hout natuurlijk wel geregeld worden bijgevuld).

Volgens Nichols is een halve kilogram hout voldoende om 1 mijl (1,6 kilometer) ver te rijden, wat overeenkomt met de 30 kilogram per 100 kilometer van Dutch John. De Amerikaan heeft een bedrijf opgericht ("21th century motorworks") en wil zijn technologie op grote schaal aan de man brengen. Hij gebruikt bij thuiskomst zijn auto ook om zijn huis te verwarmen en van elektriciteit te voorzien. Zijn verhaal slaat erg aan in de VS, Nichols' nummerplaat luidt "freedom".

Energie-efficiëntie

Houtvergassing is een chemisch proces waarbij met behulp van hitte de organische, vaste materialen worden omgezet in een brandbaar gas. Na reiniging en droging wordt het gas naar de verbrandingsmotor gevoerd - de motor moet nauwelijks worden aangepast. Bij houtvergassing wordt een temperatuur van 1.400 graden Celsius behaald.

Houtvergassing is iets efficiënter dan de verbranding van hout: slechts 25 procent van de energie-inhoud van de brandstof gaat verloren. De energieconsumptie van een houtmobiel ligt ongeveer 1,5 keer hoger vergeleken met het energieverbruik van een auto op benzine (inclusief de energieverliezen tijdens de voorverwarming van het systeem en het extra gewicht van de installatie die wordt meegevoerd). 

Hout is echter een hernieuwbare brandstof die geen verdere raffinage behoeft. Wordt ook rekening gehouden met de energie die nodig is om olie te ontginnen, te transporteren en te raffineren, dan is houtgas minstens even energie-efficiënt als benzine.

CO2-neutraal

Het grootste voordeel van houtgasauto's is dat een toegankelijke en hernieuwbare brandstof direct gebruikt kan worden zonder enige voorafgaandelijke bewerking. De omzetting van biomassa naar een vloeibare brandstof zoals ethanol of biodiesel kost soms meer energie (en CO2) dan de brandstof uiteindelijk oplevert.

In het geval van een houtgasauto wordt er, met uitzondering van het kappen van het hout, geen bijkomende energie verspild om de brandstof te produceren. Een houtmobiel is dus zo goed als C02-neutraal (zelfs 100 procent als het hout met de hand geoogst en gehakt wordt).

Bovendien is er geen chemische batterij nodig, wat opnieuw een flinke milieuwinst oplevert. In feite vormen de houtblokken een natuurlijke batterij.

Luchtvervuiling

Met een goed functionerende installatie wordt er bovendien minder luchtvervuiling geproduceerd dan met een benzine- of dieselauto. Houtvergassing is aanzienlijk schoner dan houtverbranding, de emissies zijn vergelijkbaar met het verbranden van aardgas. De as die overblijft, is daarbij geschikt als bodemverbeteraar.

Onafhankelijkheid

Daarnaast biedt het systeem een totale onafhankelijkheid. Je kan "met een spanzaag en een hakbijl de wereld rond", zoals Dutch John het omschrijft. Van die mogelijkheid maakte de Nederlandse kunstenaar Joost Conijn onlangs gebruik om een reis van twee maanden te maken door West- en Oost-Europa, niet gebonden aan de nabijheid van tankstations (die niet altijd even makkelijk te vinden zijn in landen zoals Roemenië). 

De lokale bevolking gaf hem steevast voldoende hout om verder te rijden - de voorraad werd op een aanhangwagen geladen. Conijn gebruikte niet alleen hout als brandstof, maar ook als bouwmateriaal voor de auto zelf - zie foto hierboven (meer foto's + video).

Nadelen van houtgas

Toch volstaat een blik op een houtgasauto om te beseffen dat deze alternatieve brandstof allesbehalve een ideale oplossing is. De mobiele gasfabriek neemt heel wat plaats in en kan leeg een paar honderd kilogram wegen. De grootte van de installatie laat zich verklaren door het feit dat houtgas een laagcalorisch gas is, het heeft dus weinig energie-inhoud. De energetische waarde van houtgas bedraagt zo'n 5,7 megajoule per kilogram, tegenover 44 megajoule per kilogram voor benzine en 56 megajoule per kilogram voor aardgas.

Bovendien beperkt de techniek het vermogen van de verbrandingsmotor waardoor de topsnelheid en het acceleratievermogen van de omgebouwde auto omlaag gaan. Houtgas bestaat (grofweg) uit 50 procent stikstof, 20 procent koolstofmonoxide, 18 procent waterstofgas, 8 procent koolstofdioxide en 4 procent methaan. Stikstof draagt niet bij aan de verbranding, terwijl koolmonoxide een traag brandend gas is. Dat is nadelig voor verbrandingsmotoren: door het hoge aandeel stikstof krijgt de motor onvoldoende brandstof binnen, wat zo'n 35 tot 50 procent vermogen kost. Daarbij zijn hoge toerentallen niet mogelijk, omdat het gas langzaam brandt.

Hoewel er ook kleinere auto's voorzien werden van een houtgasinstallatie (zie bijvoorbeeld deze Opel Kadett), vereist de technologie dus liefst een wat grotere en zwaardere auto met een krachtige motor om voldoende vermogen (en autonomie) over te houden. Hoewel de installatie voor een kleinere auto ook kleiner is, nemen de afmetingen en het gewicht ervan niet evenredig af met de afmetingen en het gewicht van de auto. Er zijn ook motorfietsen op houtgas gebouwd, maar die hebben een zeer beperkte autonomie (een zijspan scoort uiteraard beter).

Amerikaanse pick-up trucks zijn het beste geschikt voor een houtgasinstallatie, aangezien er voldoende plaats en draagkracht is voor de installatie en voor de brandstof. Nadeel is dat deze wagens niet erg zuinig zijn (en andere weggebruikers in gevaar brengen). Wat oudere Volvo's zijn ook populair, al heeft dat wellicht niet alleen met hun robuustheid te maken, maar ook met het feit dat de meeste houtmobielen in Scandinavië in elkaar worden geknutseld. Het gewicht en de omvang spelen natuurlijk minder een rol in het geval van vrachtwagens, bussen, treinen of schepen. 

Gebruiksvriendelijkheid

Een ander nadeel van houtgasauto's is hun beperkte gebruiksvriendelijkheid - al is die wel toegenomen in vergelijking met de Tweede Wereldoorlog. Een houtmobiel heeft tot tien minuten nodig om op temperatuur te komen. Ook moeten bij elke "tankbeurt" de assen van de vorige vergassing worden uitgeschept. Het ontstaan van teer in de installatie is niet meer zo'n probleem als zeventig jaar geleden, maar de filters moeten nog altijd wel geregeld worden schoongemaakt. Daarbij komt dan nog de beperkte autonomie, vergelijkbaar met die van een elektrische wagen. Al bij al is het vertrouwde gebruiksgemak van een benzine- of dieselauto dus ver te zoeken.

Het grote aandeel koolstofmonoxide - CO is een sneldodend gas - vraagt bovendien enige voorzorgen voor het geval er een lek in de installatie optreedt: bij montage in de kofferruimte is het van essentieel belang om een koolstofmonoxide-detector in de passagiersruimte te plaatsen en een houtgasauto kan alleen maar in een afgesloten ruimte worden geparkeerd als het gas eerst wordt afgefakkeld (foto hierboven).

Houtmobielen uit de fabriek

Natuurlijk gaat het hier stuk voor stuk om door amateurs omgebouwde auto's. Zouden er wagens in de fabriek gebouwd worden die speciaal ontworpen worden om op houtgas te rijden, dan zouden de nadelen allicht minder groot zijn, en de voordelen nog groter worden. Die houtmobielen zouden er ook een stuk eleganter kunnen uitzien. Bij de VW Kevers die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Duitsland van de band rolden, was de hele mechaniek ingebouwd - aan de buitenkant was er nauwelijks iets van de houtgasinstallatie te zien. De "tank" vullen gebeurde door een gat in de motorkap (zie foto's en illustratie hieronder).

 

Hetzelfde geldt voor deze Mercedes-Benz, waar de hele installatie verstopt zit in de kofferbak :

Heeft de houtmobiel een toekomst?

Tijdens de jaren negentig van de vorige eeuw werd waterstof gezien als dé alternatieve brandstof van de toekomst. Daarna was het de beurt aan biobrandstoffen en perslucht en vandaag gaat alle aandacht naar elektrische auto's. Als ook die technologie niet van de grond komt, is er dus altijd nog de auto op houtgas.

Ondanks het industrieel ogende karakter, scoort een houtgasauto op ecologisch vlak opmerkelijk goed. Er wordt gebruik gemaakt van een hernieuwbare, CO2-vrije brandstof die geen verdere bewerking nodig heeft. Geraffineerde biobrandstoffen (ethanol, biodiesel) ondergaan een energie-intensief raffinageproces en zijn, zoals vermeld, allesbehalve CO2-neutraal.

Vergelijking met andere alternatieve brandstoffen

Een houtgasauto heeft geen batterij nodig, en dat is dan weer een belangrijk ecologisch voordeel ten opzichte van de elektrische auto - meestal wordt de ingebedde energie van de accu vergeten bij de berekening van de ecologische score van de elektrische auto.

De productie van waterstof kost dan weer erg veel energie en de opslag ervan stelt serieuze veiligheidsproblemen. De energiedichtheid van perslucht is nog veel kleiner dan die van chemische batterijen of hout.

Ontbossing

Helaas deelt de houtgasauto ook een belangrijk ecologisch probleem met biobrandstoffen: als we ons volledige wagenpark, of een betekenisvol deel ervan, zouden omschakelen naar houtgas, dan staat er nergens ter wereld nog een boom overeind en sterven we van de honger omdat elke vierkante centimeter landbouwgrond wordt ingepalmd door energieplantages. Zo zorgde de houtmobiel tijdens de Tweede Wereldoorlog in Frankrijk voor ontbossing op grote schaal. Net als biobrandstoffen is de technologie dus niet schaalbaar.

Toch is er één verschil op dat vlak. Een auto op ethanol of biodiesel is even gebruiksvriendelijk als een auto op benzine of diesel. Een houtgasauto is dat niet. Houtgas is zonder meer de minst gebruiksvriendelijke alternatieve brandstof. Een overschakeling naar houtmobielen zou er dus alleen maar voor kunnen zorgen dat we minder gaan autorijden.

Als je auto tien minuten moet voorverwarmen, ben je wellicht niet zo snel geneigd om er 3 kilometer ver mee naar de bakker te rijden. Met de fiets ben je immers veel sneller weer thuis. Als je eerst een uur hout moet hakken, neem je wellicht ook eerder de trein om een dagje naar het strand te gaan.

Hoe dan ook: de houtmobiel bevestigt nog maar eens dat de moderne automobiel een product is van fossiele brandstoffen. Hoe je het ook draait of keert (waterstof, elektriciteit, perslucht, biobrandstoffen, houtgas), geen enkele alternatieve brandstof biedt het gemak en het comfort van benzine of diesel. Als er op een dag een einde komt aan de (goedkope) olievoorraden, is de alomtegenwoordigheid van de private automobiel geschiedenis. Hopelijk wordt dat op tijd beseft, zodat we tijd genoeg hebben om een alternatief uit te bouwen.

© Kris De Decker (met dank aan Dutch John)

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Meer informatie

Er zijn een aantal boeken verschenen over houtgas voor mobiele toepassingen, sommige gratis te downloaden, anderen alleen op papier en tegen betaling verkrijgbaar. Een deel ervan is gericht op zelfbouw, de andere gaan dieper in op de geschiedenis van houtgas voor mobiele toepassingen. Er zijn ook websites en forums over het onderwerp. Let wel: het bouwen van een mobiele houtgasinstallatie is geen eenvoudige klus.

• "Woodgas for mobile applications", Vessa Mikkonen
• "Producer Gas: Another Fuel For Motor Transport ", National research Council, 2004
• "Fahren met Holz: Geschichte und Technik der Holzgasgeneratoren und Ersatzantriebe", Erik Eckermann, 2008
• "Generator Jahrbuch", 1942
• "Wartime Woodburners - Gas Producer Vehicles in World War II - an Overview ", John Fuller Ryan, 2009
• "Wood gas as engine fuel", FAO Forestry Department, 1986
• "How to build a gas wood generator", Federal Emergency Management Agency (FEMA). Verschillende bronnen wijzen erop dat het geen goed idee is dit systeem - gemaakt uit een olievat en een autovelg - te bouwen omdat het een erg korte levensduur heeft en de motor stuk maakt. Het document bevat echter interessante randinformatie.
• "Can we use wood to beat the gasoline shortage?", Popular Science, januari 1944
• "How to run your car on wood", Mother Earth News, mei/juni 1974
• "Producer gas & the Australian motorist", Don Bartlett, februari 2008: dit document bevat een interessante beschrijving van hoe het rijden met een houtgasauto tijdens WO II precies in zijn werk ging (zie de tweede helft van het document)- "ervaring met de bediening van een Wurlitzer orgel is meegenomen".
• "Producer gas vehicles", MacDonell Watkyn Woods, 1938
• "Woodgas.net", website en netwerk over houtvergassing
• "Around Sweden with wood in the tank", verslag van een reis met (en de bouw van) een houtgasauto.
• "Yahoo groups woodgas": een forum over mobiele houtgastoepassingen (registratie vereist)
• Drie Duitstalige artikels over de VW Kever op houtgas: 1 / 2 / 3.
• "Woodgas.nl", de website van Dutch John geeft een goede, Nederlandstalige introductie voor zelfbouwers.

Verwante artikels:

• Elektrische auto rijdt even ver als honderd jaar geleden
• Waarom de elektrische auto geen toekomst heeft
• Trolleybussen en trolleytrucks: elektrisch transport voor een koopje
• Haal de zon in huis: tegelkachels en warmtemuren
• Zonnepanelen en elektrische auto's: nuttige combinatie of schone schijn?
• Olie te duur? Stook de bossen op! De risico's van pelletkachels
• Laat de algen met rust : de tweede generatie biobrandstoffen
• Rijden of eten : de eerste generatie biobrandstoffen
• Biobrandstof schadelijker dan benzine: niet minder maar meer CO2
• Duizend jaar fossiele brandstoffen: de vergeten geschiedenis van turf en steenkool
• Een groene auto uit 1949: de 2PK
• Groene auto's bestaan niet: tenzij we ze tot schroot vermalen
• Grasmaaier op houtgas: de verdere plannen van Dutch John

Startpagina.

Comments

[Geplaatst door: Thomas]

(1)

Zijn de uitlaatgassen hinderlijk, zoals bij benzine/dieselmoteren? Want CO2 is iets, maar al die rook en roetdeeltjes geven veel directere gevolgen...

Moesten ze nu eens een windmolen en zo'n houtvergassingsinstallatie combineren en het gas meteen samenpersen d.m.v. de mechanische energie geleverd door de windmolen. Dan zijn er minder verliezen bij de omzetting naar elektriciteit en verhoogt de energiedichtheid, waardoor weer lichtere auto's/brommers gemaakt kunnen worden. Wat ook weer minder verlies betekent.

[Geplaatst door: Johan]

(2)

De grootste bedenking is inderdaad de ontbossing ...
Maar om even technisch mee te denken :
Waarom geen Stirling ? (enkel voor nieuwe voertuigen)
Waarom geen gebruik maken van houtpellets ? Kan je de vergasser automatisch vullen en veel kleiner maken, dus sneller opstarten, minder affakkelen, ... OK, is al energie ingekropen om te maken, maar is ook droger en dus iets grotere energieinhoud.
Die pellets kunnen ook van stro gemaakt worden ... geeft meer asse, maar dat is in tijden van strooi zouttekort misschien net een goed alternatief ;)
(En een gek die zijn kerstboom nog afgeeft voor een kerstboomverbranding, als je er ook op kan rondrijden)
Anderzijds, nog steeds een verbrandingsmotor waar je een boel energie in de vorm van warmte onbenut weggooit : beter een elektrische wagen die opgeladen wordt met een wkk op hout en waarbij de afvalwarmte nuttig gebruikt wordt.

Nog beter, neem toch te velomobiel. Ook een oude uitvinding die terug opgang kent.

[Geplaatst door: kris de decker]

(3)

Dutch John meldt dat we een paar namen verkeerd hebben: eerst en vooral staat hijzelf bekend als "Dutch John" en niet als "John Dutch". Verder is de blauwe El Kamina niet van Vesa Mikkonen, maar van zijn goede vriend Juha Sipilä. En John Nichols heet toch echt wel Dave Nichols. Al die fouten zijn rechtgezet.

Verder stuurt John ons foto's van zijn grasmaaier op houtgas, en een korte beschrijving van zijn verdere plannen. Je vindt ze hier:

http://www.lowtechmagazine.be/grasmaaier-op-houtgas.html

Tot slot nemen we ook graag zijn complimenten aan: "Uitstekend artikel! Complimenten! Goed gedocumenteerd en vooral: eerlijk."

[Geplaatst door: Nico]

(4)

Indien onze olie uitgeput raakt, dan kan houtgas blijkbaar als brandstof dienen. Maar als ik de motorkap van mijn wagen open, dan vind ik daar nog een massa aan reservoirs om bij te vullen met diverse soorten ... oliën! Bestaat hiervoor ook een alternatief?

Voor het overige: (Alweer) een prima artikel.

[Geplaatst door: Dutch John]

(5)

Thomas,

Motoren op houtgas geven geen fijnstof of roet. Er zijn namelijk geen lange koolwaterstofmoleculen meer. Fijnstof en roet bestaan uit deels verbrande lange koolwaterstofmoleculen. Er is ook geen geur. Alleen waterdamp en CO2. Maar wel CO2 uit de korte kringloop. Er blijft in de generator naast as ook wat verspilde koolstof over, bio-char or terra preta genoemd. Als ik het hout met de hand aanmaak en niet teveel vlees eet, dan is de fossiele CO2 uitstoot van houtoogst tot en met verbranding: minus 11 gr/km. Ik zou wel een vergelijkbare cijfers (van bron tot verbruik) van elektrische en conventionele voertuigen willen zien. Iemand?

Houtgas samenpersen gaat helaas niet. De koolmonoxide is instabiel onder druk en valt uiteen in koolstof en zuurstof. De zuurstof bindt zich weer met koolmonoxide tot kooldioxide.
Vandaar die grote zakken op auto's in WO2. Drukloos.

Johan,

Stirling motoren zijn ideaal, maar om wat voor reden ook zijn ze bijna niet beschikbaar en zeer duur.
Houtpellets vallen uiteen in de vochtige omgeving van de brandstofsilo tot een dichte pulp. Bovendien ben je met pellets weer afhankelijk van een leverancier. Past niet in het zelfvoorzienende plaatje...

Nico,

We kunnen ons een heel eind redden met plantaardige olie. Maar met behulp van het zogenaamde Fischer-Tropsch proces kan van houtgas synthetische olie of vloeibare brandstof gemaakt worden. De Duitsers maakten tijdens het offensief aan het oostfront ter plekke diesel of benzine voor hun tanks.
Veel van deze techniek wordt momenteel weer opnieuw uitgevonden. Schijnt dat destijds onder "Operatie Paperclip" nogal wat kennis in kluizen beland is...

[Geplaatst door: Jeroen Haringman]

(6)

Ik heb het voorrecht gehad om in de houtgasauto van Dutch John te mogen rijden http://www.solarwebsite.nl/2008/10/een-auto-op-houtgas/ en dat was ontzettend interessant. Ik heb geen flauw idee of deze techniek een grote toekomst heeft of niet, maar ik vind het machtig interessant.

Er zijn geen zichtbare uitlaatgassen. Rondom de auto ruikt het een klein beetje naar een knapperend haardvuurtje, maar niet overdreven sterk.

[Geplaatst door: Sietz Leeflang]

(7)

Mijn eerste "houtgasrit" maakte ik als jongen van 10 in 1943 van Haarlem naar Overveen met de bus (waar een aanhanger achter hing met een houtgasgenerator er op). We waren toen blij met deze vorm van openbaar vervoer. Tegen de tijd dat auto's geen gemeengoed meer zijn (en die tijd is vermoedelijk niet ver meer) zullen houtgasgeneratoren nog hier en daar een uitkomst bieden voor de dokter, regionaal goederenvervoer. De postbode zal het dan net als vroeger weer met de fiets moeten doen. Is deze belangstelling voor houtgasauto's eigenlijk niet een teken aan de wand?
Sietz Leeflang

[Geplaatst door: lieven]

(8)

Dit kan alleen maar een oplossing bieden indien het aantal gereden kilometers drastisch vermindert; anders zal alle beschikbare landbouwgrond vol met bomen (eventueel korte omloop hout) moeten worden gezet, wat dan weer de voedselvoorziening in het gedrang brengt (waar nu al een gevaar voor bestaat met de biodiesel).

[Geplaatst door: ROLAND]

(9)

Een mooie beschrijving over het verleden en laat dat ook zo blijven. Een mengsel van het giftige, reukloze koolmonoxide en het moeilijk te bewaren waterstof moet je niet willen.
Hoeveel vervuiling geeft de produktie van houtgas?
Met een rendement van minder dan 50% kan het hout beter in elektriciteit worden omgezet bij gebrek aan wind en zonneschijn.
Met een e-fiets kom je een heel eind en voor het OV is er de trolley.

[Geplaatst door: Duurzaam]

(10)

Stond er niet op deze website een kreet "Stook de bossen op" waar het over pellets gaat?

http://www.lowtechmagazine.be/2007/11/pelletkachels.html

[Geplaatst door: Dutch John]

(11)

Lieven,

Zelfs ik zie houtgas voor mobiele toepassingen als een noodbrandstof voor moeilijke tijden. Het is met geen mogelijkheid op te schalen naar huidige kilometrages per persoon.
Al in 1940 constateerde men dat van het Nederlandse wagenpark van 240.000 voertuigen, er waarschijnlijk ongeveer 1.500 op hout verder konden. Meer hout was niet beschikbaar. (Bron: Rijden op gas; Weststrate en Ybema)

Roland,

Koolmonoxide hoeft geen probleem te zijn in een goed gebouwde installatie. Het is een gesloten systeem. De enige restproducten van de vergassingsunit zijn bio-char, een schone koolstof vermengd met mineralen uit het hout en condensaat. Dit condensaat bevat een geringe hoeveelheid opgeloste koolwaterstoffen. Deze zijn echter uitstekend eruit te filteren en kunnen opnieuw in de vergasser.
De blauwe El Kamina heeft op houtgas een uitstoot die voldoet aan de Euro-4 normen. Op benzine Euro-0.

Zo bekeken is het jammer dat een CO2 neutrale brandstof, met uitstekende emissies, het nooit kan winnen van vloeibare fossiele brandstoffen of chemische accu's. Of dat ligt aan te weinig beschikbare bio-massa (lees: te kleine aarde) of een teveel aan Homo Sapiens, laat ik in het midden.

[Geplaatst door: Kris De Decker]

(12)

@ Duurzaam (#10): Het gevaar van ontbossing staat wel degelijk in de conclusie van het artikel, zie de tweede paragraaf onder de gele Opel Kadett. Blijkbaar lezen nogal wat mensen er over, dus ik heb er de tussentitel "ontbossing" bijgezet.

Nederland heeft bovendien zo goed als geen bossen, dus zoals de cijfers van John hieronder aantonen, is het potentieel voor houtgasauto's daar wel heel erg klein. Ik kon ook geen cijfers vinden over het aantal houtgasauto's in Nederland tijdens de Tweede wereldoorlog, wel las ik dat er turf als brandstof werd gebruikt. De landen waar veel houtmobielen rondreden, zijn (of waren...) allemaal rijk bebost.

Zoals Lieven opmerkt kan houtgas wel een oplossing zijn als het aantal kilometers drastisch wordt teruggeschroefd.

[Geplaatst door: Mees Verburg]

(13)

ik ben mees uit Haarlem en ik ben 13 jaar oud.Ik hou heel erg van auto's maar ik vind het hele broeikas effect wel naar. Ik vind het jammer dat je pas van je 18e in een auto mag rijden maar als ik zo oud ben ga ik mischien wel een houtgas auto bouwen.

[Geplaatst door: Stormbeest]

(14)

"Helaas deelt de houtgasauto ook een belangrijk ecologisch probleem met biobrandstoffen: als we ons volledige wagenpark, of een betekenisvol deel ervan, zouden omschakelen naar houtgas, dan staat er nergens ter wereld nog een boom overeind en sterven we van de honger omdat elke vierkante centimeter landbouwgrond wordt ingepalmd door energieplantages."

Er is wel een voordeel aan hout ten opzichte van biobrandstoffen: bomen kunnen ook groeien op bepaalde gronden die voor voedingsgewassen ongeschikt zijn, bijvoorbeeld omdat ze te steil zijn. Maar inderdaad, als een miljard wagens op hout zullen rijden, zullen er niet veel bomen meer te vinden zijn.

[Geplaatst door: sam brouwer]

(15)

kijk eens op http://www.gengas.nu/byggbes/index.shtml

[Geplaatst door: fred van aefst]

(16)

vind het een mooi artikel, rij van narigheid nu in een alto en heb zelfs al moeilijkheden om daar brandstof voor te betalen als afgekeurd zijnde. dus alles wat mij mobiel houdt lijkt mij wel wat, maar die houtgas installaties hebben mij altijd wel bezig gehouden lijkt mij gewoon een goed alternatief als je niet om half 8 bij je baas moet zijn

[Geplaatst door: Koen Van Looken]

(17)

Een prachtig artikel.
Ben zelf reeds een tijd lang bezig met alternatieve energieopwekking.
Het Vergassigssysteem oftewel pyrolyse genoemd, is de meest efficiente manier om energie uit een grondstof te halen.
Ik heb goed nieuws voor de geintresseerden, alternatief voor de houtblokjes, afval uit de industrie ( bio ) en afval uit de samenleving ( Groenafval ) laat zich perfekt omvormen tot energiebriketts die vergast kunnen worden ( Houtstof, papierstof, droog gras, zagemeel... enz... )

[Geplaatst door: fred]

(18)

Hallo,

zijn er ook Belgen die een houtgasauto bezitten of er een in elkaar aan het steken zijn?

Mvg,

Fred

[Geplaatst door: oger boxtaele]

(19)

Heb de opmerkingen goed doorgenomen.Tijdens WO II heb ik voertuigen op houtgas zien rijden.(diegenen die toelating hadden van de bezetter zoals dokters etc)
De opmerkingen inzake ontbossing zijn onjuist. Als grootgrondbezittermeen ik dat het opsnoeien van bomen heel wat hout oplevert in de gepaste diameter. Normaliter wordt dat hout in de bossen gelaten om te vergaan en gaat het teruig naar de natuur. Uiteraard bezit niet iedereen bos en is niet iedereen bereid arbeid te leveren om blokjes te zagen.
Maar het laat een opening voor diegenenb die daartoe bereid zijn. De reeds gemaakte opmerking: beter om te zetten naar electriciteit! vindt ik gepast. Zeker in België met de alom tegenwoordige stugheid zie ik geen auto's op houtgas rijden.Vooral niet als het niet belastbaar zou zijn!
Afgaand op de uitleg van de auteur ben ik dus zinnens een stationaire houtgasinstallatie te laten bouwen.
Wat kan met een grasmaaier.... dat toont meerdere mogelijkheden.
Oger

[Geplaatst door: Stormbeest]

(20)

"Zoals Lieven opmerkt kan houtgas wel een oplossing zijn als het aantal kilometers drastisch wordt teruggeschroefd."

Zoals je zelf al aanhaalde, kan een omschakeling naar houtgasauto's hier zelf voor zorgen, vanwege de beperkte gebruiksvriendelijkheid. Zomaar instappen en vertrekken, 500 km rijden, dan één minuut tanken en vervolgens opnieuw 500 km onafgebroken rijden, zoals met een auto op vloeibare brandstof kan, is er bij een houtmobiel niet bij.

[Geplaatst door: Merten]

(21)

Als het ook met gras werkt kun je bv. de grasmobiel uit een strip van jommeke maken.

[Geplaatst door: T42]

(22)

kever heeft voor geen motorkap maar een kofferklep!

[Geplaatst door: iwajo]

(23)

Als het grootste nadeel van houtgas de installatie is. Waarom wordt het gas dan nog in de auto zelf gemaakt, kun je het dan niet in een installatie thuis, industrie maken en opslaan om het later te gebruiken. Verhoogt het gebruiksgemak

[Geplaatst door: J Metzemaekers]

(24)

Eerder werd gesteld dat je gas uit hout niet kan samenpersen en opslaan, maar op tal van plaatsen ben ik het toch tegengekomen. Op youtube zijn er zelfs filmpjes over! Kan iemand mij uitleggen waar ik meer kan vinden over het opslaan van houtgas? Of indien het niet zou kunnen, waar een uitleg gevonden kan worden.

[Geplaatst door: Jan van den Eerenbeemt]

(25)

Ik heb van houtgas mijn hobby gemaakt en inmiddels vele generators gerestaureerd en op een auto en traktor geinstalleerd . Het is een zo mooie techniek die je blijft verrassen. Op dit moment heb ik een 20tal generators klaar staan en enkele traktoren op kolen en houtgas werkende . Als iemand vragen heeft of een generator wil zien of kopen , ben ik berijd om te helpen.

[Geplaatst door: Koen Van Looken]

(26)

Ik bouw voor een project in Thailand zelf vergassers voor houtskool.
Van alle groen afval kan je eenvoudig en duurzaam houtskool maken. Net zoals diegenen die reeds met auto's op hout rijden een pluim op hun hoed verdienen vindt ik dat de natuur moet terug krijgen wat we van ze afnemen...
Gebruik energie zuinig, en gebruik groene energie..
Maak je telsommetje en je zult vertelt staan hoeveel bomen het kost om met benzine te kunnen rijden....
Het project in Thailand heeft tot doel de kleine landbouwers te leren hoe ze zelf hun energie uit groen afval kunnen halen door vergassing..
Meer op www.renewableenergythailand.com

[Geplaatst door: Freek van Leeuwen]

(27)

Erg goed artikel. Ik wist niet dat er nog zoveel proefnemingen met houtvergassing waren gedaan. Ik wil wel een kanttekening maken. In de oorlogsjaren kwam in Nederland een hele industrie op gang voor het ontwikkelen en produceren van gasgeneratoren. Daarbij werden echter vooral turf en steenkoolproducten (cokes bijvoorbeeld) als brandstof gebruikt. Domweg omdat er in het kleine Nederland te weinig hout geproduceerd werd. Houtvergassing kwam per saldo niet zoveel voor. Behalve generatoren werden ook gasflessen met stadsgas gebruikt, ook weer gemaakt van steenkool. Het lijkt me overigens weinig duurzaam om auto's op hout te laten rijden. Het groeit immers niet zo snel aan als het verbrand wordt.

[Geplaatst door: Stormbeest]

(28)

In de Benelux is het zeker niet duurzaam, maar in landen als Zweden, Finland en Rusland is het een ander geval. Die landen zijn veel dunner bevolkt en hebben bossen in overvloed, en dat grotendeels in gebieden waar geen landbouw mogelijk is zodat het hout niet hoeft te concurreren met voedsel. Daarbij zal je met een houtgasauto sowieso minder rijden dan met een op benzine of diesel, vanwege het geringere gebruiksgemak.

[Geplaatst door: Erwin]

(29)

Fantastische techniek, ben zelf gek van brandstofmotoren ombouwen voor stoom.
Wat ik niet snap is waarom die hele installatie meegesleurd wordt? Je neemt toch ook geen olieraffinaderij mee in je auto.
Waarom niet thuis houtvergassen (en de overtollige warmte meteen benutten) en het gas opslaan in een tank zoals auto´s op gas ook hebben? Dan verdwijnt dat overgewicht, het onhandige opstarten en op temperatuur houden, etc. Veel praktischer mits je de veiligheid respecteerd. Het wisselen van gasflessen kun je net zo veilig maken als bij butagasflessen op de camping en camper.
Ben je toch heel milieuvriendelijk bezig zonder alle bovenstaande nadelen en niet zichtbaar van buitenaf want dat is toch wel monsterlijk allemaal!
Uitkijkende naar reacties,
complimenten voor het artikel,
Erwin

[Geplaatst door: Renaat]

(30)

@ Erwin,

ik weet niet veel van het onderwerp. Maar was kost het aan energie en technologie om gas 'thuis' zelf onder druk te brengen om in flessen op te slaan? Zou dit geen grote invloed hebben op de rendabiliteit en de prijs?

Los daarvan is het natuurlijk wel een leuke technologie, maar - zoals Kris terecht aangeeft - heeft de technologie geen toekomst omdat er nooit voldoende hout (of andere plantaardig materiaal) zal zijn om grootschalig op houtgas over te stappen. De bewering dat men milieuvriendelijk bezig is door te rijden op houtgas is dan ook extreem kort door de bocht.

[Geplaatst door: Dutch John]

(31)

Erwin,

Houtgas laat zich moeilijk samenpersen in cilinders. Door stalen cilinders zal de waterstof weglekken, maar erger: als je koolmonoxide samenperst, dan valt dit instabiele gas uiteen en wordt onbrandbaar. Het drukloos opslaan in onpraktische ballons werd in de tweede wereldoorlog soms gebruikt.

Op houtgas rijden is niet milieuvriendelijk, omdat de auto dat van zichzelf niet is. Het is een crisisbrandstof om een tijdelijk tekort aan fossiele brandstoffen op te vangen. Mocht ooit een ander -wel duurzaam- persoonlijk vervoermiddel de standaard worden, dan is houtgas een geweldige brandstof om oude auto's op te maken.....

[Geplaatst door: Kris De Decker]

(32)

"Het drukloos opslaan in onpraktische ballons werd in de tweede wereldoorlog soms gebruikt".

Inderdaad onpraktisch, maar het levert wel mooie foto's op:

http://www.lowtechmagazine.com/2011/11/gas-bag-vehicles.html

http://www.notechmagazine.com/2013/01/gas-bag-buses-in-shawan-china.html

[Geplaatst door: Koen Van Looken]

(33)

Goed nieuws voor de bouwers van houtvergassinginstallaties ...
Misschien een verassing voor sommigen onder julie, maar een houtvergasser heeft ook de mogelijkheid om Co2 terug te recycleren...
Maak energie van Co2.
Een simpele vergasser gebouwd hier in Thailand, bruikbaar voor het dagelijkse leven , koken, water pompen, motorfiets rijden... heeft bewezen dat uit toegevoegde Co2 terug gas gemaakt kan worden.
Ook andere bouwers hebben reeds bewezen dat ze de uitlaatgassen terug voeren in de vergasser en daardoor zuiniger worden.
Het is oude techniek, maar waarom gebruiken we hem niet ?
"omdat we te verwend zijn ?"
Volg het project op www.renewableenergythailand.com en de links naar diverse projecten. Leer van de diverse bouwers op de websites.
Leer hoe je in de toekomst onafhankelijk bent van het gebrek aan brandstof in de huidige vorm. Plant je eigen brandstof nu ;-)
Zie hoe je met eenvoudige middelen in een handomdraai je eigen vergasser kunt bouwen.
Maak je eigen Houtskool van groen afval als brandstof.

[Geplaatst door: Mike]

(34)

Geachte lezers,

Wat klopt nu?

Is er geen of wel fijnstofuitstoot bij dit soort houtvergassing?

Immers, Jeroen Haringman kon een klein beetje een knapperend haardvuurtje ruiken, wat zou kunnen duiden op schadelijke(?) uitstoot(?)

Zie hieronder de posts:

Post: 5

Geplaatst door: Dutch John | 12 januari 2010 om 09:04

Dutch John zei:

"Er zijn namelijk geen lange koolwaterstofmoleculen meer. Fijnstof en roet bestaan uit deels verbrande lange koolwaterstofmoleculen. Er is ook geen geur. Alleen waterdamp en CO2. Maar wel CO2 uit de korte kringloop".

Post: 6

Geplaatst door: Jeroen Haringman | 12 januari 2010 om 22:52

Jeroen Haringman zei:

"Er zijn geen zichtbare uitlaatgassen. Rondom de auto ruikt het een klein beetje naar een knapperend haardvuurtje, maar niet overdreven sterk".

[Geplaatst door: Dirk]

(35)

Aan Jan van den Eerenbeemt, ik heb wel interesse om een gasgenerator te zien en denk eraan zelf 1 te bouwen.

Dirk

[Geplaatst door: Hendrik Nelde]

(36)

Ik heb 2 jaren van mijn sabbatperiode gebruikt om de houtvergassing te bestuderen. Meer dan 1000 octrooien van 1890 tem 1947 nam ik door in 3 talen, universiteiten en hun professoren (Denemarken en Duitsland) evenals verschillende beurzen bezocht.
Ik had de destijdse installaties op 8 punten verbeterd, in America rijdende modellen bekeken en de mooie Volvo van Dutch John (hallo John, ik was die Belg destijds) op zijn erf gaan bekijken.
Mijn conclusie? En stationaire installatie die warmte en elektriciteit maakt en dan met beschikbare technieken rijden. (Tesla, Nissan,...elektrisch rijden).
Mijn prototype- aanzet was nochtans origineel van vormgeving... :-) Ik renoveer nu een brouwerij en zou veel warmte kunnen gebruiken!
EN ik heb nog steeds de domeinnaam www.houtgas.be; aan oger boxtaele JA stationair is de oplossing.

PS wat ontbossing betreft: korte-omloop-hout geeft de geschikte dikte na 2 jaar bij wilg

[Geplaatst door: tjitte]

(37)

Is het ook mogelijk om ergens zo’n gas auto aan te schaffen voor een niet al te hoge prijs? Ik ben namelijk een milieu bewuste student en dit lijkt mij ideaal.

[Geplaatst door: Bert Maas]

(38)

Ik heb jarenlang vol tevredenheid op LPG gereden. Hoeveel groter zou die LPG tank moeten zijn als ik thuis een stationaire houtgasinstallatie zou hebben ,het gas zou comprimeren, en de opstartwarmte afvoer zou benutten in een goed geisoleerde watertank voor de cv.?
mvg
Bert Maas

[Geplaatst door: Penninckx]

(39)

https://www.tampere.fi/en/city-of-tampere/info/current-issues/2018/10/23102018_1.html

Hier info uit Finland

Jan