Er is geen gebrek aan ambitieuze plannen voor de grootschalige inzet van windturbines. In eerdere artikels hebben we daar al een aantal vraagtekens bij geplaatst.
Een van de problemen is dat windturbines en windparken wind "stelen" van elkaar, met het gevolg dat ze veel verder uit elkaar zouden moeten worden geplaatst dan in die grootse plannen het geval is. Volgens recente onderzoeken speelt dat probleem nog veel meer op globaal niveau.
De berekeningen betreffende het globale potentieel van windenergie zijn grondig fout, omdat ze geen rekening houden met het feit dat de energie die de eerste windturbine uit de lucht haalt, niet meer door de tweede windturbine kan worden gebruikt. Gebeurt dat wel, dan blijkt het potentieel van windenergie wereldwijd veel kleiner: hoogstens een kwart tot de helft van wat tot nu toe als haalbaar werd beschouwd. Maar zelfs die hoeveelheid energie kunnen we niet oogsten omdat we het klimaat grondig zouden verstoren.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
De jongste jaren zijn een aantal wetenschappelijke studies uitgevoerd naar het wereldwijde potentieel van windenergie als bron van elektriciteitsproductie. Die zijn allemaal volgens dezelfde methode opgesteld. Als uitgangspunt nemen ze de windsnelheid in gebieden die geschikt zijn voor windturbines en combineren die informatie met de specificaties van bestaande, individuele windturbines.
Vervolgens wordt berekend hoeveel turbines er op die oppervlakte geïnstalleerd kunnen worden, rekening houdend met de turbulentie die elke machine veroorzaakt. Tot slot wordt het energetische potentieel van al die turbines opgeteld. De conclusie luidt onveranderlijk dat het potentieel van windenergie voor elektriciteitsproductie meer dan voldoende is voor het dekken van onze consumptie.
Optimistische rapporten
Een onderzoek uit 2008 (.pdf) komt bijvoorbeeld tot de conclusie dat windturbines een hoeveelheid energie kunnen leveren die 40 keer hoger ligt dan het wereldwijde elektriciteitsverbruik, en meer dan 5 keer hoger dan het globale primaire energieverbruik - en dat alleen met windturbines op land. Die resultaten liggen in de lijn van een eerder onderzoek uit 2005, dat het maximum potentieel van windenergie op land berekent op ongeveer 72 terawatt (TW), zowat 35 keer het globale elektriciteitsverbruik en 4,5 keer het globale primaire energieverbruik. Een onderzoek uit 2010 (.pdf) stelt dat het maximum praktisch haalbare potentieel van off-shore windenergie (op zee dus) 39 TW is.
Volgens deze studies, allemaal verschenen in vooraanstaande vakbladen, bedraagt het totale potentieel van windenergie (op zee + op land) dus ongeveer 110 TW. Dat is bijna 7 keer het huidige primaire energieverbruik.
Perpetuum mobile
Een studie uit 2010 ("The problem of the second wind turbine - a note on a common but flawed wind power estimation method"), gepubliceerd in het tijdschrift "Earth System Dynamics", bond de kat de bel aan. De Duitse wetenschappers, werkzaam bij het Max Planck Instituut, tonen aan dat de methode die in deze optimistische onderzoeken wordt gehanteerd, fout is. De kritiek is eenvoudig samen te vatten. De berekeningsmethode schendt de eerste wet van de thermodynamica, de wet van het behoud van energie.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
De gebruikelijke berekeningsmethode schendt elementaire natuurwetten
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
Die natuurwet stelt dat energie niet kan worden gecreëerd of vernietigd, maar alleen kan worden omgezet van de ene in de andere vorm. In feite zijn de optimistische studies over het potentieel van windenergie gebaseerd op de illusie van het perpetuum mobile.
De gebruikelijke methode voor het berekenen van het potentieel van windenergie houdt voor de onderlinge afstand tussen de windturbines enkel rekening met de turbulentie die elke machine opwekt. Ze gaat voorbij aan het feit dat de wind die door de eerste windturbine uit de lucht wordt gehaald en wordt omgezet in elektriciteit (en een deel restwarmte), niet meer door de tweede windturbine kan worden gebruikt.
Energie uit het niets
Met een rekenvoorbeeld tonen de Duitse onderzoekers aan dat een opstelling van 150 windturbines in een windtunnel van 100 kilometer lang volgens de gebruikelijke berekeningsmethode 150 megawatt (MW) energie kan halen uit een initieel windvermogen van 100 MW - een duidelijke schending van de wet van het behoud van energie, want de windturbines creëren 50 MW energie uit het niets. De wetenschappers berekenen vervolgens het potentieel van dezelfde opstelling windturbines rekening houdend met de energieverliezen en komen aan een resultaat van 78 MW uit 100 MW - bijna de helft van de energie die volgens de nu gehanteerde methode kan worden geproduceerd.
De hoeveelheid energie die een individuele windturbine uit de onderste luchtlagen haalt is - rekening houdend met de verspreidde plaatsing van de machines - relatief klein, zodat de klassieke methode nauwelijks afwijkende resultaten oplevert als ze wordt gebruikt voor een relatief kleine verzameling windturbines.
Maar dat wordt totaal anders als het windpotentieel op globale schaal wordt berekend. Al die kleine verliezen lopen namelijk flink op als er honderdduizenden windturbines in het spel zijn.
Met een gelijkaardige berekening laten de Duitsers zien dat één van de optimistische rapporten een totale hoeveelheid windenergie impliceert van 242.000 TW in de atmosfeer (en dat enkel tot op een hoogte van 1 kilometer). Dat is meer dan de totale hoeveelheid zonne-energie die de planeet absorbeert (122.000 TW), wat onmogelijk is aangezien wind een product is van zonne-energie.
Berekeningsmethode omdraaien
De fundamentele conclusie van de wetenschappers: de maximum hoeveelheid windenergie die we kunnen oogsten wordt bepaald door de beschikbare instroom van kinetische energie (= de wereldwijd beschikbare windenergie in de atmosfeer), en niet door het aantal turbines, hun eigenschappen, of hun plaatsing. Als we er bijvoorbeeld in zouden slagen om windturbines 10 keer dichter op elkaar te plaatsen ten gevolge van een revolutionair design, dan besparen we weliswaar veel plaats, maar we zullen daardoor niet meer windenergie uit de atmosfeer kunnen halen - zoals in dit persbericht verkeerdelijk wordt geconcludeerd.
Wat is dan het globale potentieel van windenergie?
Een berekening van het maximale global potentieel van windenergie moet dus "top-down" worden uitgevoerd, vertrekkende vanuit de beschikbare windenergie in de atmosfeer, en niet "bottom-up", vertrekkende van de capaciteit van individuele windturbines. Een team wetenschappers van de Universiteit van Valladolid in Spanje nam de handschoen op en voerde een berekening uit volgens de nieuwe methode. Dat onderzoek, "Global wind power potential: physical and technological limits" (kostprijs 20 dollar - hier een samenvatting), verscheen eind juni 2011 in het vaktijdschrift "Energy Policy".
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
Het aantal turbines, hun eigenschappen en hun plaatsing heeft geen enkele invloed op het potentieel van windenergie
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
Een belangrijke vraag bij de top-down benadering is natuurlijk hoeveel kinetisch vermogen aan wind er globaal in de atmosfeer aanwezig is. De Duitse wetenschappers uit het vorige onderzoek schuiven het cijfer van 900 TW naar voren, terwijl de Spaanse onderzoekers uit deze studie stellen dat de schattingen uiteen lopen van 340 tot 3600 TW. Als uitgangspunt nemen ze de tussenliggende waarde van 1200 TW. Zoals we zullen zien, maakt het precieze cijfer niet zo heel veel uit, omdat al deze waarden zich binnen één orde van grootte bevinden.
Van 900 TW naar 20 TW
Van die 900 TW is slechts een klein deel beschikbaar op een hoogte van minder dan 200 meter: 100 TW stellen de onderzoekers, wat min of meer overeenkomt met de waarden uit de optimistische studies. Maar deze 100 TW houdt nog geen rekening met het feit dat lang niet elke plaats op aarde geschikt is om er een windturbine neer te poten, bijvoorbeeld omdat het om bebouwde oppervlakte of scheepvaartroutes gaat, omdat het water te diep is, of omdat de weersomstandigheden te extreem zijn. Volgens de auteurs blijft er slechts 20 TW over als die factor in rekening wordt gebracht (de diepzee neemt nu eenmaal het grootste deel van de aarde in).
Van 20 TW naar 2,25 TW
Daarbij komt dat een windturbine niet alle wind opvangt - slechts 30 procent van de kinetische energie interageert met de wieken van de turbines, schrijven de onderzoekers, zodat het potentieel zakt naar 6 TW. Vervolgens kan niet alle wind worden benut omdat het niet op alle plaatsen voldoende waait om de plaatsing van een windturbine rendabel te maken. Gebieden met relatief weinig wind dus.
Allemaal samen vertegenwoordigen die gebieden natuurlijk wel een aanzienlijke hoeveelheid verloren windenergie. Resultaat: het potentieel daalt van 6 naar 3 TW. Daarbij komt dat windturbines niet functioneren bij alle windsnelheden. Onder een bepaalde snelheid leveren ze niets, en boven een bepaalde windsnelheid moeten ze worden stilgelegd. Het potentieel daalt daarmee, zelfs rekening houdend met toekomstige technologische verbeteringen, naar 2,25 TW.
Van 2,25 TW naar 1 TW
Tot slot is een windturbine niet 100 procent efficiënt in het omzetten van kinetische windenergie in elektriciteit. Uitgaande van een verdubbeling van de efficentie tegenover de huidige generatie windturbines bij de omzetting van mechanische energie naar elektrische energie (15 procent in plaats van de nu gangbare 30 procent), komen de onderzoekers zo aan een eindwaarde van 1,12 TW, of 6 procent van het wereldwijde energieverbruik.
Dat is ongeveer 100 keer minder dan het potentieel dat tot nu toe als haalbaar werd beschouwd, en "slechts" 22 keer meer dan de (effecctieve) capaciteit die nu staat opgesteld. Als de huidige groei van de sector zich verderzet, zo rekenen de Spanjaarden voor, bereiken we de limiet in minder dan 15 jaar. Let op: het gaat hier om het effectieve vermogen. Het opgestelde vermogen is 4 keer groter omdat windturbines niet altijd draaien.
Als het uitgangspunt van de Spaanse onderzoekers fout zou blijken te zijn, en de totale instroom aan kinetische energie zou overeenkomen met de maximale schatting van 3600 TW (een cijfer dat vrijwel niemand hanteert), verandert dat relatief weinig aan het resultaat. Windenergie voor elektriciteitsproductie zou dan maximaal 4 TW in plaats van 1 TW kunnen leveren, nog altijd 25 keer minder dan wat nu wordt vooropgesteld.
Kritiek: er is ook interactie met bovenste luchtlagen
Zowel het Duitse als het Spaanse onderzoek lokten kritiek uit. De onderste luchtlagen (tot 200 meter) zijn immers niet te vergelijken met een windtunnel, stellen de critici. Er is interactie met de hogere luchtlagen in de atmosfeer, zodat een deel van de door de windturbines opgesoupeerde energie opnieuw wordt aangevuld. De Spaanse onderzoekers erkennen die kritiek niet - ze stellen dat de uitwisseling te traag verloopt om een betekenisvol effect te hebben (zie de samenvatting van hun onderzoek).
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
Twee verschillende onderzoeken komen tot twee totaal verschillende resultaten
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
De Duitse onderzoekers die de basis legden voor de alternatieve berekening, erkennen echter wel dat hun studie te simplistisch is opgesteld en doen hun huiswerk over. Dat resulteert in een nieuwe studie, die in 2011 in hetzelfde tijdschrift wordt gepubliceerd: "Estimating maximum global land surface wind power extractability and associated climatic consequenses".
In dit onderzoek houden ze wel rekening met de interactie tussen hogere en lagere luchtlagen, en berekenen ze op basis van hun bevindingen meteen ook hoeveel windenergie er dan wel op wereldschaal geoogst kan worden (op land). Ze komen aan een resultaat van 18 tot 34 TW mechanische energie (wat bij een omzettingsverlies van 15 procent neerkomt op 15,3 tot 29,1 TW elektrische energie). Dat is nog altijd slechts een kwart tot de helft van wat tot nu toe als haalbaar werd beschouwd, maar het staat wel gelijk aan één tot twee keer het (huidige) wereldwijde energieverbruik.
Ontregeling van het klimaat
Het slechte nieuws is dat de interactie tussen hogere en lagere luchtlagen, die ervoor zorgt dat een deel van de door de windturbines opgesoupeerde energie opnieuw wordt aangevuld, een wel heel erg ongewenst effect heeft: een ingrijpende ontregeling van het klimaat. Als de maximale 34 TW mechanische energie door windturbines uit de lucht wordt gehaald, zo concluderen de Duitse vorsers, dan worden er op een globaal niveau absolute veranderingen geregistreerd die even ingrijpend zijn als bij een een verdubbeling van de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer (720 ppm). Het gaat onder meer om veranderingen in temperatuur, neerslag, wolkenvorming, windsnelheid en luchtdruk.
Die zijn het gevolg van het naar beneden sleuren van hogere luchtlagen, die een hogere potentiële temperatuur hebben. Wanneer die lucht zich mengt met de lucht uit de lagere luchtlagen, resulteert dat in een temperatuursstijging (kinetische energie wordt omgezet in warmte). Let wel: absolute verschillen zeggen niets over welke richting die variabelen op lokaal en globaal niveau uitgaan: het zou dus in principe kunnen dat miljoenen windturbines juist voor een globale temperatuurdaling zorgen. Het enige wat de simulaties laten zien, is dat een erg groot aantal windturbines (goed voor 34 TW mechanische energie) een grote invloed heeft op het klimaat. Hoe die invloed zou uitdraaien, is vooralsnog totaal onbekend.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
Computersimulaties tonen dat grote aantallen windturbines het klimaat ingrijpend beïnvloeden tot op duizenden kilometers afstand
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
Het is niet het eerste onderzoek dat er op wijst dat grote aantallen windturbines het klimaat kunnen verstoren. De mechanismen achter de verstorende werking van windturbines werden gedetailleerd uit de doeken gedaan in studies uit 2008 ("On the impact of surface roughness anomalies") en 2004 ("The influence of large-scale wind power on global climate"). Hoewel deze onderzoeken geen berekeningen maken voor de invloed van specifieke hoeveelheden windturbines, laten ze weinig twijfel over het feit dat er een groter dan verwachte invloed is.
Vooral het optreden van klimaatwijzigingen op duizenden kilometers afstand van de windparken baart de onderzoekers zorgen. Hoewel kinetische energie slechts 0,3 procent van de energiebalans van de aarde uitmaakt, heeft ze een relatief grote invloed op het klimaat omdat wind in grote mate verantwoordelijk is voor het transport van warmte en vochtigheid over de aarde.
Hoe veel windenergie kunnen we dan oogsten zonder het klimaat te beïnvloeden? Voorlopig is er niemand die het weet. Maar het zou niet verbazen als de limiet uiteindelijk toch rond de waarde van 1 TW komt te liggen. Een onderzoek uit 2009 ("Potential climatic impacts and reliability of very large-scale wind farms") stelde na het uitvoeren van computersimulaties dat een door windturbines geleverde elektriciteitsproductie van 4,4 TW (tien procent van het verwachte energieverbruik in 2100) een temperatuurstijging veroorzaakt van 1 graad Celsius op de plaatsen waar windparken op land staan opgesteld. Bovendien werden er opnieuw ook op plaatsen ver weg van de windparken temperatuur-verschillen genoteerd, net als veranderingen in wolkenvorming en regenval.
Bij windparken op zee werd dan weer een gelijkaardige temperatuurdaling genoteerd (dit werd verder onderzocht in een recent gepubliceerde studie "Potential climatic impacts and reliabilty of large-scale offshore wind farms"). Hier bleken de klimaateffecten op andere plaatsen erg klein te zijn.
Onderzoek staat in de kinderschoenen
Als wetenschappers zodanig van mening verschillen dat de een uitkomt op een maximum potentieel van 1 TW (op zee en op land) en de ander op een maximaal potentieel van 15 tot 30 TW (alleen op land), dan is het duidelijk dat het onderzoek naar het effect van grootschalige elektriciteitsproductie uit windenergie in de kinderschoenen staat.
Duidelijk is wel dat er niet één maar minstens twee limieten zijn. Zelfs als er genoeg windkracht te rapen valt om al ons energieverbruik te dekken, dan valt het nog te bezien hoeveel daarvan we kunnen oogsten zonder het klimaat te ontregelen. Volgens de Spaanse wetenschappers is niet het klimaat maar de energievoorraad het probleem. Voor de Duitse onderzoekers is niet de energievoorraad maar het klimaat het probleem. Waar hebben we dat nog gehoord?
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
Nucleaire energie en "schone" fossiele brandstoffen botsen tegen gelijkaardige grenzen aan als ze worden opgeschaald
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
Uiteraard zullen voorstanders van nucleaire energie en "schone" fossiele brandstoffen deze onderzoeken aangrijpen om hun gelijk te onderstrepen. Maar dat is ongepast. Ten eerste botsen deze energiebronnen tegen gelijkaardige grenzen aan als ze worden opgeschaald - bijvoorbeeld omwille van een tekort aan beschikbare brandstoffen voor nucleaire centrales, of een tekort aan ondergrondse ruimten voor CO2-opslag. Ten tweede betekenen de naar beneden bijgestelde maximale waarden voor het potentieel van windenergie niet dat de capaciteit van hernieuwbare energie te klein is om serieus te nemen.
Stel dat we in het slechtste geval inderdaad maar 1 TW (effectief) vermogen kunnen opstellen, dan komt dat nog altijd overeen met 8.760 TWh, ongeveer de helft van het wereldwijde elektriciteitsverbruik (17.100 TWh). Dat is niet niks. Daarbij komt uiteraard het enorme potentieel van energiebesparing. Zoals al vaak vermeld, vormt geen enkele energiebron een oplossing als we niet tegelijk ons energieverbruik terugschroeven. Windenergie zou ook rechtstreeks kunnen worden omgezet in mechanische energie voor het aandrijven van bepaalde industriële processen, wat (gerekend aan de huidige omzettingsverliezen) dertig procent efficiënter is.
Bovendien zijn we nog ver verwijderd van de grote aantallen windturbines waarvan in al deze onderzoeken sprake is. In juni 2011 bedroeg het wereldwijd opgesteld vermogen 0,215 TW, wat neerkomt op een effectief vermogen van ongeveer 0,07 TW. Deze onderzoeken zijn dus geen reden om nu met de bouw van windturbines te stoppen.
Zonne-energie
Tot slot is deze herberekening enkel van toepassing op windenergie. Hoewel een soortgelijke correctie ook kan worden uitgevoerd voor energie uit oceaanstromingen en golfslag, is dat niet zo voor de "moeder" van alle hernieuwbare energiebronnen: de zon. Het is de zon die met haar input van 122.000 TW de luchtlagen in de beweging brengt. Zonne-energie kent geen soortgelijke beperkingen: de energie die door één zonnepaneel wordt opgevangen, heeft geen negatieve invloed op de energie die het tweede zonnepaneel ontvangt. Bovendien kan de zon ook rechtstreeks thermische energie leveren, terwijl windturbines dat niet kunnen.
Kris De Decker
De tekeningen zijn van NASA en louter illustratief. Dit artikel werd herschreven ten gevolge van reactie # 22. Het originele artikel staat hier.
Verwante artikels:
- De mechanische batterij: hernieuwbare energie opslaan met de zwaartekracht
- Oorlog om windenergie? windparken "stelen" wind van elkaar
- Zwevende windmolens: energie uit de wolken?
- Kitesurfing voor Electrabel: vliegers als alternatief voor kernenergie
- Windmolenparken op zee: hoe transporteren we de elektriciteit?
- Industriële windmolens: geschiedenis - en toekomst
- Bijna 40 kleine windturbines getest: veel geld voor weinig energie
- De Energy Ball: kost meer energie dan hij oplevert
- Zo lossen we de energiecrisis (nooit) op: er is meer nodig dan duurzame energie
- Hernieuwbare energie op grote schaal: zijn er genoeg grondstoffen?
- Zit er te veel of te weinig olie in de grond? "peakoil" of "global warming", wat is nu eigenlijk het probleem?
- Draait de industrie straks op geconcentreerd zonlicht?
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
|
|
(1)
In Zweden, op de universiteit van Uppsala wordt één van deze dagen de E-Cat van Andrea Rossi getest.
Als deze tests positief uitdraaien zijn alle energieproblemen in de wereld voorbij.
Geen windmolens en zonnepanelen meer nodig.
In oktober ook uitgebreide test in de VS.
Vriendelijke groeten jos.
Geplaatst door: Jos Jansen | 19 september 2011 om 15:28
(2)
Dat zonne-energie geen soortgelijke beperkingen kent omdat de energie die door één zonnepaneel wordt opgevangen, geen negatieve invloed heeft op de energie die het tweede zonnepaneel ontvangt klopt, maar aan de andere kant is het wel zo dat het gedeelte van de warmtestraling die op een zonnepanelen valt niet bijdraagt tot de opwarming van de lucht op die plaats. En het is net die opgewarmde lucht die stijgt en een drukverschil veroorzaakt waardoor wind onstaat.
Op die manier hebben zonnepanelen misschien ook een (kleine) negatieve invloed op de wind.
Geplaatst door: Lieven Blancke | 19 september 2011 om 16:06
(3)
De wind- en zonne-energie die we opvangen wordt grotendeels maar even omgeleid en dan weer omgezet in warmte-energie. Soms op een iets andere plaats. De invloed op de warmte-huishouding van de aarde zal dus niet groot zijn. Contrasteer dat met fossiele energie (inclusief nucleair). Deze was geologische perioden lang opgeslagen en wordt nu in onze atmosfeer losgelaten. Dit is een wezenlijk verschil.
Geplaatst door: Hans Moerman | 19 september 2011 om 16:36
(4)
@ Hans Moerman (#3): je haalt twee dingen door elkaar. De invloed van fossiele brandstoffen is blijvend. De verbranding ervan beïnvloedt het klimaat op lange termijn. De effecten van windenergie die in dit artikel worden beschreven, zijn tijdelijk en lokaal. De nadelige gevolgen betreffen alleen de energieproductie door windturbines, niet het klimaat. De zon zorgt elke dag opnieuw voor wind.
[EDIT: klopt niet echt, zie reactie #7]
Geplaatst door: Kris De Decker | 19 september 2011 om 17:12
(5)
" is dat niet zo voor de "moeder" van alle hernieuwbare energiebronnen: de zon. "
Ik las ergens een berekening dat 0.25% van de sahara bedekt met zonnepanelen, het volledig huidig electriciteitsverbruik van Europa zou kunnen dekken.
Geplaatst door: alain | 19 september 2011 om 17:12
(6)
Er is nog een mogelijk gevolg van windenergie.
In Nederland en België zorgt de wind ervoor dat de winters mild zijn. De wind waait meestal uit het westen en brengt zo de warmte van de zee mee. Maar als deze wind 'geoogst' wordt, dan wordt de warmte ook niet meegenomen. Waardoor onze winters wel eens veel kouder zouden kunnen worden. En dat zou weer heel veel energie kosten...
Dit is slechts een vermoeden, mocht ik een denkfout maken dan hoor ik het graag.
Geplaatst door: rutger | 19 september 2011 om 21:34
(7)
@ Lieven (#2): dat zou inderdaad kunnen.
@ Alain (#5): klopt. Dat scenario kent echter ook heel wat uitdagingen. Met name het transport van de elektriciteit: http://www.lowtechmagazine.be/2009/01/wereldwijd-netwerk-duurzame-energie.html
@ Rutger (#6): ik denk niet dat je hier een denkfout maakt. Het lijkt me best mogelijk. Er is onderzoek uitgevoerd naar de mogelijke invloed op het klimaat van grote aantallen windturbines (elektriciteitsproductie van 1 TW). Dat onderzoek stelde nogal wat lokale effecten vast, met bv. een lokale temperatuurstijging van 1 graad Celsius (in een andere situatie dan degene die jij aanhaalt). Bij off-shore windparken werd dan weer een temperatuurdaling van 1 graad celsius vastgesteld.
Bovendien schrijven de wetenschappers: "Significant warming or cooling remote from both the land and ocean installations, and alterations of the global distributions of rainfall and clouds cover also occur." Het gaat dus niet alleen om lokale effecten. Tot slot wijzen ze op de grote onzekerheid: er is veel meer onderzoek nodig.
Zie: "Potential climatic impacts and reliability of very large-scale wind farms"
http://globalchange.mit.edu/files/document/MITJPSPGC_Rpt175.pdf
Mijn antwoord op de reactie van Hans Moerman hierboven klopt dus niet echt. Het zou best wel eens kunnen dat grote aantallen windturbines een effect hebben op het klimaat. Maar die invloed verdwijnt van zodra je de windturbines wegneemt Er is dus geen *blijvende* invloed, wat met de verbranding van fossiele brandstoffen wel het geval is.
Geplaatst door: Kris De Decker | 19 september 2011 om 23:36
(8)
Draagt windenergie bij aan "de helft van het wereldwijde elektriciteitsverbruik", dat is aanzienlijk. "Daarbij komt dat een windturbine niet alle wind opvangt, slechts 30 %" Dus is er ruimte voor 3 keer zoveel molens, resulterend in ruim het huidige wereldelektriciteitsverbruik. Met de komst van e-vervoer en andere gebruik van elektriciteit zal verbruik wel fors toenemen. Mogelijk temperen besparingen deze groei.
Bron van wind zijn de drukverschillen tussen verschillende gebieden, vooral door temperatuurs-verschillen. Verplaatsing van luchtmassa's vermindert die drukverschillen. Indien windmolens die luchtmassa afremmen, blijven de drukverschillen langer in stand en zal dit meer wind oproepen.
De huidige klimaatverandering zorgt vooral voor temperatuursstijging op de polen, veel meer dan elders. Daarmee verminderen de temperatuurs-verschillen en dus ook de windomvang en windopbrengst. Is dit effekt - indien merkbaar - in de berekening verwerkt?
Geplaatst door: Roland | 20 september 2011 om 09:48
(9)
Het zou me ten zeerste verbazen als de luchtlagen tot 200 meter hoogte (of zijn windmolens nu al hoger ?) dé basis vormen van significante klimaatveranderingen.
Geplaatst door: Johan | 20 september 2011 om 12:26
(10)
@ Roland (#8): "Dus is er ruimte voor 3 keer zoveel molens"
Dat denk ik niet. Je moet ook rekening houden met de turbulentie die elke turbine veroorzaakt.
@ Johan (#9): Dat lijkt inderdaad weinig waarschijnlijk, maar het is wel wat dat ene onderzoek suggereert. Ik denk dat we door alle aandacht voor de opwarming van het klimaat een nogal eenzijdig beeld hebben gekregen van wat het klimaat nu eigenlijk is, en op welke manieren je het kan beïnvloeden.
Het probleem met fossiele brandstoffen is dat ze de globale hoeveelheid CO2 doen stijgen, wat vervolgens tot een algemene opwarming leidt (zij het ook met lokaal verschillende effecten). Maar je kan het klimaat ook rechtstreeks op een lokaal niveau beïnvloeden. Denk bijvoorbeeld aan het "urban heat island effect", het fenomeen dat grote steden 's zomers warmer zijn dan hun omgeving omdat het vele beton en steen de warmte vasthoudt.
In dat voorbeeld is sprake van lokale klimaatveranderingen ("micro-klimaten"), zonder dat er een andere factor in het spel is. Iets gelijkaardigs zou ook voor windturbines kunnen gelden.
Geplaatst door: Kris De Decker | 20 september 2011 om 12:47
(11)
@ Rutger (#6),
De golfstroom zorgt voor ons mild klimaat. De bijdrage van de wind, indien aanwezig, is veel geringer. Voor de aanname dat "winters wel eens veel kouder zouden kunnen worden" is geen rede. De gevoelstemperatuur wordt vooral door de windkracht bepaald, met minder wind is het voor het gevoel juist warmer.
@Kris (#9),
De berekening gaat uit van de beschikbare windenenergie, niet van de turbulentie. Zelfs als een verdubbeling van de windopbrengst mogelijk is, is dat aanzienlijk. In veel energieplannen blijft zo'n bijdrage van de wind beperkt tot de meest windrijke streken.
Belangrijker lijkt me het verminderen van de windkracht door opwarming van de polen.
Hoe worden luchtdrukverschillen afgevlakt bij minder wind(kracht), lokt dit wind uit?
Geplaatst door: Roland | 20 september 2011 om 14:59
(12)
Enkele jaren geleden was er sprake om windenergie uit de hogere luchtlagen te halen (meer en stabielere wind) dit met behulp van een soort van windschroeven die aan heliumbalonnen zouden hangen. Ik dacht dat die Nederlandse ruimtevaarder Wubbo Ockels daar een grote believer van was. Sindsdien niets meer van gehoord. Iemand wel? Of was dat een compleet onrealistisch idee?
Waar ook nog heel wat potentiële semi-hernieuwbare energie in steekt, is de aardwarmte, alhoewel daar 3 jaar geleden ook wel iets meer enthousiasme over was (oa projecten in Australië)
Geplaatst door: stijn | 20 september 2011 om 17:18
(13)
@ Stijn (#12): Klopt. Zie deze artikels:
http://www.lowtechmagazine.be/2007/11/vliegende-windm.html
http://www.lowtechmagazine.be/2008/05/kitesurfen-elec.html
Door hoger te gaan, kan je meer wind oogsten. Ook drijvende windturbines of andere concepten om in het midden van de oceaan windturbines in te zetten, kunnen het maximale potentieel verhogen.
Maar dat zijn natuurlijk allemaal dingen die in een experimentele fase zitten. Misschien moeten we eerst zien of we zo één van die dingen in de lucht kunnen houden alvorens we beginnen dromen over tienduizenden exemplaren.
Bovendien zijn er ook dan grenzen. Scheepvaartroutes in het geval van drijvende windturbines, bijvoorbeeld, vliegroutes en een aanzienlijke grondoppervlakte voor zwevende windturbines (voor het geval ze naar beneden donderen). Ik neem het de wetenschappers niet kwalijk dat ze de berekening uitvoeren met technologie die bewezen heeft te werken en al op behoorlijke schaal wordt toegepast.
Ik heb interessante informatie over aardwarmte ontvangen, daar hoop ik binnenkort iets over te kunnen publiceren.
Geplaatst door: Kris De Decker | 20 september 2011 om 17:33
(14)
"Zonne-energie kent geen soortgelijke beperkingen: de energie die door één zonnepaneel wordt opgevangen, heeft geen negatieve invloed op de energie die het tweede zonnepaneel ontvangt."
Deze analogie is in de basis verkeerd. Voor de berekening van windenergie de windsnelheid wordt gebruikt. Doe je dit voor zonne-energie dan zal je inplaats van de windsnelheid de straling per oppervlakte-eenheid gebruiken.
Het nominale maximale stralingsvermogen is ong 1 kW/m²...maar dat betekent niet dat je 2 kW kan generen met 2 panelen van 1 vierkante meter. Als je ze boven elkaar stapelt, vang je alsnog maar 1 kW. Het stapelen (en dus dat 1 paneel wordt overschaduwd door de ander) in dit voorbeeld is hetzelfde principe als wat de onderzoekers zeggen, de windmolen staat in de "schaduw" van de andere molen.
Geplaatst door: Gerard P | 20 september 2011 om 19:31
(15)
@ Gerard (#14):
Uiteraard, maar met de uitdrukking "soortgelijke beperkingen" doel ik niet op de precieze wiskundige analogie. We leven in de echte wereld, niet in een abstract universum.
Je kan zonnepanelen naast elkaar plaatsen. Je kan geen windturbines boven elkaar plaatsen. De ene energiebron ontvangt z'n energie horizontaal, de andere verticaal.
Elk zonnepaneel kan alle inkomende energie benutten, onafhankelijk van hoeveel andere zonnepanelen er naast staan. Een windturbine kan ook alle inkomende energie benutten, onafhankelijk van het aantal windturbines dat er *boven* staat opgesteld. Maar dat is in de echte wereld onmogelijk.
Je kan windturbines alleen maar achter elkaar opstellen. Dus naar jouw analogie: net alsof je zonnepanelen boven elkaar zou opstellen.
Geplaatst door: Kris De Decker | 20 september 2011 om 19:59
(16)
Kris De Decker probeert op low tech manier de grenzen van windenergie af te tasten.
Het lijkt wel alsof hij gewoon tegen windmolens is.
In dat geval kan hij beter vragen aan de fossiele machthebbers om een wet af te kondigen dat windmolens niet hoger mogen zijn dan bijv 1 m
Om een realistische schatting te maken kan hij ook andere, realistischer literatuur proberen te snappen, dat helpt soms, als je je objectief opstelt.
Kijk ook eens naar Spanje en Duitsland, die beide ca 10 tot 20% van hun elektriciteit uit wind halen, en die landen zijn nog lang niet vol met windmolens.
Spanje wordt geheid exporteur van duurzame stroom.
Zo schat je hoeveel windmolens ergens te bouwen zijn:
Trek elke 10 km een lijn over het bebouwbare gebied. Elk km van zo'n lijn is goed voor de stroom voor 4000 inwoners en hun elektrische gezinsauto. Bijna overal ter wereld kan zo een veelvoud van de eigen bevolking bediend worden, op het eigen gebied.
Geplaatst door: Henk Daalder Duurzame Brabanders | 20 september 2011 om 21:07
(17)
@Roland (#11)
De invloed van de (westen) wind op ons klimaat is juist bijzonder groot. Via deze wind wordt juist warmte (winter) en relatieve kou (zomer) van de golfstroom over ons continent verspreid. En zodra deze wind tot rust komt, koelt het in de winternachten fors meer af en wordt veel van de zomerhitte minder goed verdreven. Deze verschillen worden zeer duidelijk bij vergelijkingen van temperaturen van kustplaatsen met plaatsen in het binnenland. Waait het van zee, is het praktisch overal in het land even warm. Valt de wind weg, nemen de temperatuurverschillen vrij snel grote vormen aan.
Kan een enorm legioen van duizenden windmolens op de Noordzee dan voor zo'n effect zorg dragen? Dit lijkt niet zo heel onwaarschijnlijk. We zullen ons dus ook bij zeer grootschalig toegepaste windenergie terecht moeten afvragen of daar uiteindelijk geen verrassend veel groter prijskaartje aan zal blijken te zitten...
Vooralsnog dus vooral inzetten op zeer forse besparing en - met name het zomerhalfjaar - op zonne-energie. Verplaats u kalm en straal ;-)
Geplaatst door: frisbee | 20 september 2011 om 21:51
(18)
@ Henk (#16):
Ik vroeg me al af waar je bleef. Zoals gewoonlijk heb je geen enkel argument bij. Geen enkel.
Overigens zijn het net Spaanse en Duitse onderzoekers die de krtiek op jouw berekeningsmethode hebben geformuleerd. Dat is je blijkbaar ontgaan. Miscchien eerst de tekst eens lezen, Henk?
Geplaatst door: Kris De Decker | 20 september 2011 om 21:54
(19)
@ Frisbee (#17):
Inderdaad, inzetten op forse besparingen en zonne-energie, maar ook: meer windturbines.
We zijn nog ver verwijderd van die 1 TW waarover die wetenschappers het hebben, zeker bij ons. De boodschap van dit artikel is niet dat we nu moeten stoppen met het bouwen van windturbines.
De boodschap is dat windenergie niet het wondermiddel is dat velen ervan proberen te maken. Iemand als Henk, bijvoorbeeld, denkt dat een levensstijl gebaseerd op fossiele brandstoffen (ieder z'n autootje) zomaar kan worden overgeplant naar een op windenergie draaiend systeem. Niet dus.
Geplaatst door: Kris De Decker | 20 september 2011 om 22:08
(20)
@ Frisbee (#17),
Zeker windstilte zorgt voor meer afkoeling en grotere temperatuursverschillen tussen land en zee, maar ook voor meer drukverschillen en dus voor meer wind! Over die drukverschillen lees ik niets.
Een veel grotere beperking zijn de (materiaal)kosten van al die molens, zeker als een groot deel op zeemolens zijn met nog weinig ervaring. Daarbij gevoegd de aansluit- transportkosten. Wind mag dan geen wondermiddel zijn, voor de elektriciteitsproduktie is het vooralsnog beter dan zon-pv niet alleen met lagere kosten, maar ook met minder opslag kosten. De huidige aandacht en subsidie voor zon-pv wekt niet indruk dat de noodzaak voor hernieuwbare energie erg dringend is!
Energiebesparing krijgt helaas nog minder aandacht, mede door de bewering dat hernieuwbare energie in overvloed aanwezig is, zoals ook Henk vindt. Als er al aan energiebesparing wordt gedaan dan vooral daar waar het veel kost en lang duurt, zoals in de bebouwing en veel minder bij zuiniger apparaten of minder mobiliteit. Waarom zou je het gemakkelijk doen, als het moeilijk kan?
Geplaatst door: Roland | 21 september 2011 om 10:16
(21)
@ Roland (#20): "Zeker windstilte zorgt voor meer afkoeling en grotere temperatuursverschillen tussen land en zee, maar ook voor meer drukverschillen en dus voor meer wind! Over die drukverschillen lees ik niets."
Dus windstilte zorgt voor meer wind? Kan je dat eens uitleggen?
Verder: wat je schrijft over zonnepanelen, klopt, maar zonne-energie staat niet gelijk aan enkel PV-panelen. Er is ook zonnewarmte, een zeer goedkope en effectieve optie. Zelfs bij ons kan je, ondanks het miezerige klimaat, met passieve zonne-energie veel energie besparen omdat de investeringskosten (financieel + energetisch) erg laag zijn.
Geplaatst door: Kris De Decker | 21 september 2011 om 10:58
(22)
De bovenstaande berekening wordt de luchtlaag t/m 200 m beschouwd als een afgesloten volume. Dit is een zeer grove fout, met een niet te verwaarlozen effect. In de praktijk mengen de luchtlagen, en wordt 'tussen de turbines in' kinetische energie van hogere lagen (waar dus die ~880TW nog zit) aan de lagere toegevoegd.
De afstand tussen moderne turbines is zo'n 7 keer de diameter --> in de orde van een km. Over deze afstand krijgen de luchtlagen de kans om zich te mengen.
De 6% conclusie lijkt daarom erg aan de negatieve kant, het is niet uitgesloten dat het toch boven de 100% komt.
Dit wordt verder ondersteund door 1 van de officiele reacties op het onderzoek;
H. Held (Editor ESDD).... "However, the conclusion of the note, that estimates of wind power that are based on the
simple approach of applying prevailing winds to typical turbine power curves, may result in 'worthless and possibly dangerous policy advice' is not remotely justified by ˇ
the work presented" .... "The world is thus in no danger of bumping up against the fundamental limits of wind
power production any time soon. Since state-of-the-art estimates of the ultimate wind resource (e.g. Wang and Prinn, 2010) already address the concerns that Miller et al.
raise, it seems unlikely that any terrible policy mistakes will be made by over-reliance on the first order estimates of the total wind resource made without regard to the synoptic
scale reduction of winds due to the turbines themselves"
Geplaatst door: Len Blokken | 21 september 2011 om 11:35
(23)
@ Len (#22)
Goed punt. Dank om dat te melden. Ik ben zelf in de commentaren gedoken en daaruit blijkt dat de auteurs intussen met een nieuw onderzoek op die kritiek hebben gereageerd:
http://www.earth-syst-dynam.net/2/1/2011/esd-2-1-2011.html
Meer commentaar volgt.
Geplaatst door: Kris De Decker | 21 september 2011 om 13:10
(24)
Het artikel wordt momenteel herschreven - zie reacties 22 en 23. Een e-mail update volgt.
Geplaatst door: Kris De Decker | 21 september 2011 om 13:33
(25)
@ Kris (#21),
Wind is bedoeld voor elektriciteitproduktie, dus heb ik me beperkt tot zon-pv (en voorbij gegaan aan zonnewarmte)!
"Dus windstilte zorgt voor meer wind? Kan je dat eens uitleggen?"
Windstilte is het gevolg van gelijke drukverdeling. Boven land is de zomer de opwarming groter dan boven zee; gevolg is het ontstaan van drukverschillen met zeewind om die te verkleinen. In de winter kan zich het opgekeerde voordoen, gevolg van het verschil in afkoeling.
Geplaatst door: Roland | 21 september 2011 om 13:54
(26)
Beste Kris,
De onderbouwing van mijn schatting, is de dagelijkse praktijk van bestaande windparken.
Van alle windparken wordt de opbrengst bij gebouden.
Daaruit blijkt dat er in windparken opbrengst verlies is als windmolens dicht bij elkaar staan, bijv. op afstanden van 5 x de rotor diameter.
Daarom werk ik met rijen windmolens, die rijen staan minstens 8 km uit elkaar. Op die afstand is er geen verlies door het zog van bovenwindse windmolens. Hooguit als de wind in de richting van de rij is. Dat verwaarloos ik.
In de door jou aangehaalde literatuur zie ik dan geen relevante opmerkingen over de opbrengst, als er heel veel windmolens gebouwd worden.
Er is daarom ruim voldoende ruimte op het land om alle benodigde elektrische energie op te wekken met windmolens.
Daarbij ga ik uit van elektrisch rijden, dus geen motorbrandstoffen en elektrisch verwarmen met warmtepompen en vooral sterke warmte isolatie, zodat de energiebehoefte voor verwarmen sterk afneemt.
Nogmaals ik heb de opbrengst van bestaande geïsoleerde windparken geëxtrapoleerd.
De enige theorie die dan nog nodig is, is dat windmolens die 8 km uit elkaar staan elkaar niet beïnvloeden
Geplaatst door: Henk Daalder Duurzame Brabanders | 21 september 2011 om 21:36
(27)
@ Henk (#26):
Dank voor de onderbouwing. Maar zoals in het artikel en de onderzoeken wordt vermeld, is er een groot verschil tussen de effecten voor individuele windparken en de situatie op globaal niveau.
De extrapolatie die jij uitvoert, is fout. Maar zolang ze op een relatief kleine schaal wordt uitgevoerd, zoals in jouw geval, is daar nauwelijks iets van te merken.
Ga je echter extrapoleren naar de hele wereld (en dat is wat in die optimistische rapporten gebeurt), dan lopen al die kleine verliezen die jij (terecht) verwaarloost flink op en krijg je enorm vertekende resultaten.
Het artikel en de studies van de wetenschappers gaan over het maximale wereldwijde potentieel van windenergie. Daar zitten we nog heel erg ver van af, dus blijf vooral windturbines bouwen daar in Brabant.
Geplaatst door: Kris De Decker | 21 september 2011 om 22:09
(28)
Het artikel is herschreven. Voor wie het niet opnieuw wil lezen, hier een samenvatting van de wijzigingen:
* De eerste helft van de tekst is niet of nauwelijks gewijzigd. Het tweede deel is vooral een stuk langer geworden.
* De Duitse onderzoekers hebben ten gevolge van de kritiek op hun werk een nieuwe studie uitgevoerd die het maximale potentieel op 15 tot 30 TW elektrische energie legt.
* Tegelijkertijd stellen ze dat het oogsten van die hoeveelheid een totale ontregeling van het klimaat met zich zou meebrengen. De reden is dezelfde als die waarom het maximale potentieel hoger is dan eerder vermeld: de interactie tussen de bovenste en onderste luchtlagen.
* De Spaanse onderzoekers erkennen de kritiek niet en houden vast aan een maximum potentieel van 1 TW. Hun onderzoek verscheen overigens een half jaar nadat de Duitsers hun gecorrigeerde versie hebben gepubliceerd (terwijl het Spaanse onderzoek wel op het eerste Duitse onderzoek is gebaseerd).
* Zelfs als er genoeg windkracht te rapen valt om al ons energieverbruik te dekken, dan valt het nog te bezien hoeveel daarvan we kunnen oogsten zonder het klimaat te ontregelen. Volgens de Spaanse wetenschappers is niet het klimaat maar de energievoorraad het probleem. Voor de Duitse onderzoekers is niet de energievoorraad maar het klimaat het probleem. Krak dezelfde discussie als in het artikel "Zit er teveel of te weinig olie in de grond?".
Geplaatst door: Kris De Decker | 21 september 2011 om 22:23
(29)
@Henk. Ik kan met mijn auto zeker 160 km/u rijden. Zelf getest. Op de Brusselse ring krijg je dan een vervoerscapaciteit van 3 vakken x 160 km/u / 0,01 km per voertuig en tussenruimte ofwel 48000 voertuigen per uur.
De grote vraag blijft dus waarom we daar zo vaak in de file staan als er amper 6600 voertuigen per uur door moeten.
Versta me niet verkeerd, ik ben voorstander van windenergie.
Tweede belangrijke vraag: hoeveel energie verbruiken al die computersimulaties die het klimaat moeten voorspellen? Of wat is de impact op het klimaat van de klimaatvoorspellingen en het geblog daarover ? Enigszins geïnspireerd door het stroomverbruik van Google. (lol)
Even interessant zou zijn om eens te weten waar hightech (elektrische) energie ingezet wordt om laagwaardige energie te leveren zoals warmte op lage temperaturen. Zo denk ik meteen aan elektrische radiatoren die de lucht in een lokaal, bv badkamer, verwarmen, een elektrisch boilertje onder de gootsteen, of warm water om op 40° te wassen. Als we dat al eens niet-elektrisch deden, zouden de windparken veel sneller een groter percentage van onze elektriciteitsvoorziening kunnen leveren. Er wordt gekapt op de gloeilampen, maar op de toestellen die ik noem staan cijfers van 2000W en meer.
Fluidummechanica was niet één van mijn sterkste vakken, maar ik weet dat de interacties van stromende, samendrukbare media die dan nog eens een verschillende dichtheid hebben en verschillende vochtigheid en temperatuur quasi onberekenbaar zijn. Zo zal een een levensgroot verschil maken of de wind over een vlak landschap waait, dan als er wat heuveltjes of een bergkam in de weg staat. Je kunt dat allemaal doodleuk in een computersimulatie steken, en computers zijn altijd zo vriendelijk om een antwoord te geven, maar wat dat dan weer waard is moet je zelf maar uitvissen.
Geplaatst door: Koen Vandewalle | 21 september 2011 om 23:21
(30)
Windmolens zorgen voor een weerstand van de wind in de onderste luchtlagen. Er worden (terecht) vragen gesteld bij de invloed die windmolens hebben op ons klimaat, zeker indien ze op grote schaal worden ingezet. Echter, nog niet zo heel lang geleden stond Europa en andere delen van de wereld vol bossen, die daarna door de mens werden gekapt. Deze bomen hadden volgens mij toch een grote impact (weerstand) op de wind op lage hoogte? Was er toen ook een ander klimaat? Nu is een windturbine wel groter dan de bomen die ik (nog) zie. En hebben bossen nog wel andere invloeden (waterdampen) op het klimaat. Maar toch.
Geplaatst door: Nico Somers | 22 september 2011 om 09:35
(31)
@ Nico (#30):
Klopt helemaal. Bossen (en ook megasteden) hebben soortgelijke effecten als windturbines. Eén van de aangehaalde onderzoeken heeft het daar ook over: http://www.ucalgary.ca/~keith/papers/94.Kirk-Davidoff.SurfaceRoughnessJAS.p.pdf
Wat het verschil betreft. Zoals je zelf aanhaalt: windturbines zijn vele malen hoger dan bossen. Ze gaan stilaan naar de 200 meter, terwijl een boom zelden meer dan 30 meter haalt. Ook de diameter van de wieken is enorm. Hetzelfde met torengebouwen. Die halen maar zelden de hoogte en omtrek van een windturbine.
Dan is er de hoeveelheid windturbines: om een elektriciteitsproductie van 4,4 TW te realiseren, zijn volgens een van de studies 13 miljoen van die enorme windturbines nodig. Voor 34 TW kom je dan aan zo'n 100 miljoen windturbines. En in tegenstelling tot bossen en torengebouwen, die ook in windarme gebieden te vinden zijn, staan windturbines allemaal op plaatsen waar een sterke wind is.
Tot slot lijkt het me niet onmogelijk dat de grootschalige ontbossing, bijvoorbeeld in Europa tijdens de Middeleeuwen, een invloed had op het klimaat. Het klimaat heeft de afgelopen 1.000 jaar flinke schommelingen gekend.
Geplaatst door: Kris De Decker | 22 september 2011 om 09:58
(32)
@Koen Vandewalle (#29)
"vervoerscapaciteit van 3 vakken x 160 km/u / 0,01 km per voertuig"
10 m tussen de voertuigen bij 160 km/uur, is dat niet waanzinnig?
Geplaatst door: Roland | 22 september 2011 om 10:53
(33)
Het feit dat er een rechtzetting nodig is voor dit artikel, toont wel weer eens aan dat er bepaalde beperkingen zitten aan het kunnen voorspellen van globale effecten door grootschalige toepassingen. Desalniettemin telt een gewaarschuwd mens voor twee. We willen natuurlijk niet door het oplossen van de ene crisis een volgende (klimaat?)crisis in het zadel helpen of zelfs de oorspronkelijke crisis versterken.
Vooraleer we zover zijn qua geïnstalleerd windvermogen, duurt vermoedelijk nog geruime tijd. Maar het recente verleden leert ons dat eenmaal ingezette groei in de energieproductiesector, vaak lastig is af te remmen. Kortom, wanneer de windsector eenmaal zover is gegroeid dat zij op nog veel grotere schaal dan nu windmolens produceert en plaatst, dan zal dat een lobby-factor van belang zijn, die zich niet makkelijk zal laten afremmen door nieuwe inzichten.
Geplaatst door: frisbee | 22 september 2011 om 10:56
(34)
Ik vind het streven naar zo schoon en duurzaam mogglijke energie zeer lofwaardig en ik probeer mijn eigen energie- en grondstofgebruik te beperken, maar ik vind de landschapsontsiering door windturbines dermate groot en ingrijpend dat ik niet begrijp dat daar zo weinig rekening mee gehouden wordt.
Grote delen van het mooie wijdse Nederlandse (en natuurlijk ook buitenlandse) cultuur- en natuurlandschap zijn al zeer aangetast door deze monsterlijke, industriële gedrochten en ik mag hopen dat beleidsmakers een keer gaan inzien dat windenergie niet alleen veel minder efficiënt is dan men vaak doet geloven, maar dat de turbines een grote aanslag vormen op het levensgeluk en mentale rust van heel veel mensen.
Geplaatst door: Jurgen | 22 september 2011 om 13:56
(35)
Ter info: dit formulier werkt niet in Internet Explorer 9 native mode (tekst wordt niet opgeslagen). Wel in IE9 compatibilty mode.
Geplaatst door: Jurgen | 22 september 2011 om 13:57
(36)
@frisbee (#33)
De belangijkste beperking zit in het enorme noodzakelijke materiaal voor 1 TW windturbines, bij de huidige molens zijn dan snel zo'n 200.000 turbines vooral op zee, waar de meeste ruimte is.
Per kWh vergt zo'n turbine 8 keer zoveel staal als een atoomcentrale www.withouthotair.com
Zonder veel minder materiaal intensieve windturbines blijven deze berekeningen slechts vingeroefeningen. Bovendien zijn windmolens aleen voor elektriciteit, dus voor maar een deel van het energieverbruik.
Geplaatst door: Roland | 22 september 2011 om 13:59
(37)
@ Jurgen (#35): dat euvel heeft niets met Internet Explorer te maken, maar met Typepad (de software waarop deze blog is gebouwd). Van zodra je langer dan een uur op een pagina zit, kan je geen reacties meer geven.
De oplossing is eenvoudig:
HERLAAD JE BROWSER ALVORENS EEN REACTIE IN TE GEVEN
HERLADEN = RELOAD of REFRESH
(ik roep niet, ik hoop alleen dat anderen het ook zien)
Geplaatst door: Kris De Decker | 22 september 2011 om 14:07
(38)
Roland (#36):
"De belangijkste beperking zit in het enorme noodzakelijke materiaal voor 1 TW windturbines, bij de huidige molens zijn dan snel zo'n 200.000 turbines vooral op zee, waar de meeste ruimte is."
Er zijn 3 tot 4 keer zoveel windturbines nodig voor een effectief vermogen van 1 terawatt.
200.000 x 5 MW = 1 TW opgesteld vermogen = ongeveer 0,285 TW effectief vermogen omdat het niet altijd waait.
Het cijfer van 34 TW in de studie impliceert een opgesteld vermogen van ongeveer 100 tot 130 TW.
En die turbines moeten om de 20 jaar vervangen worden.
Geplaatst door: Kris De Decker | 22 september 2011 om 14:17
(39)
@ Roland en Koen Vandewalle (#29 en #32)
De gemiddelde reactietijd van een mens aan 160 km/u is al goed voor 48 m, dus 10 m per voertuig, dus zo'n 5,5 m tussen de voertuigen is echt wel waanzinnig zot en om problemen en dus files door ongevallen vragen.
Een snelle berekening leert dat, als mensen een tussenafstand aanhouden die de helft tot een derde is van de stop-afstand, de snelheid met de grootste doorstroming varieert tussen 42 en 52 km/h bij droog weer en tussen 35 en 42 km/h bij nat weer. Dit leidt dan tot een doorstroming van 2.400 tot 3.600 voertuigen per uur.
Helaas kunnen mensen zich niet zo goed aan die afstanden houden en krijgen we te maken met allerlei niet-lineaire fenomenen zoals accordeon-files en dergelijke...
Het komt er eigenlijk op neer dat er helemaal niet voldoende plaats is op de snelwegen om als het druk is iedereen toe te laten om zich snel te verplaatsen. Ofwel wordt een correcte tussenafstand aangehouden, wat de capaciteit vermindert, ofwel wordt deze tussenafstand niet aangehouden en dan krijg je files die wel of niet gerelateerd zijn aan ongevallen.
Geplaatst door: Ruben | 22 september 2011 om 14:31
(40)
Juist omdát er geen energie vernietigd kan worden, houdt de omzetting van energie niet op bij de omzetting in de windmolen naar elektriciteit. De elektriciteit die nu bijvoorbeeld, tijdens het typen van deze reactie, door mijn computer wordt omgezet in warmte, komt ook weer in de atmosfeer. Op GLOBAAL niveau zullen al dit soort warmtestromen tezamen weer voor een omzetting in wind kunnen zorgen. Vraag is: valt er iets te bedenken om al deze omzettingen te kunnen beheersen/bundelen/nuttig te maken?
Geplaatst door: Thijs Bollen | 23 september 2011 om 02:26
(41)
Het is in ieder geval duidelijk dat we de lucht in moeten. Maar daar zijn ze druk me bezig:
http://www.ampyxpower.com/PowerPlane.html
Geplaatst door: Brend | 23 september 2011 om 10:54
(42)
@ Brend (#41):
Interessante variatie op de zwevende windturbines die eerder aan bod kwamen, dank voor de link. Maar of we effectief de lucht in moeten, hangt af van wat nu het probleem zal blijken te zijn: een tekort aan windkracht, of de invloed op het klimaat. In het tweede geval zou ik er niet te snel van uitgaan dat zwevende windturbines een oplossing zijn. Wellicht zullen ook zij een invloed hebben.
@ Thijs (#40):
Goede opmerking. Maar de invloed op het klimaat is niet samen te vatten met "een tekort aan wind". Het probleem is verstoring van het klimaat, met ongekende gevolgen. De energie uit de wind verplaatst zich via de windturbine langs het elektriciteitsnetwerk naar jouw computer en komt vervolgens weer als warmte uit je machine (+ de warmteverliezen onderweg). Er verdwijnt geen energie, maar de dynamiek van de energiestromen verandert wel.
Geplaatst door: Kris De Decker | 23 september 2011 om 11:11
(43)
De tekst stelt: "... gelijk aan één tot twee keer het (huidige) wereldwijde energieverbruik" Dat staat haaks op de kop: "Windenergie kan slechts fractie van wereldwijde energieverbruik leveren"
@Ruben (#39), dank voor de aanvulling. Inderdaad bij lage snelheid kan een snelweg de meeste auto's verwerken mede omdat de onderlinge afstand sterker toeneemt dan de rijsnelheid, zodat bij hogere rijsnelheden minder auto's verwerkt kunnen worden, terwijl Koen het tegendeel beweert.
Zoals in het verleden al is gepoogd, kun je met "blokrijden" de verstoring van de gemiddelde snelheid verminderen en zo meer auto's verwerken.
@ Thijs (#40), De inkomend zonenergie staat in geen verhouding met het wereld energieverbruik. Dus de warmte daarvan is verwaarloosbaar. Het enorme verschil tussen windenergie en inkomende zonenergie maakt het onwaarschijnlijk dat windturbines het klimaat beinvloeden.
Klimaatverandering komt door verandering in zonenergie uitwisseling door een andere atmosfeer samenstelling.
Geplaatst door: Roland | 23 september 2011 om 15:06
(44)
Roland (#43):
"De tekst stelt: ... gelijk aan één tot twee keer het (huidige) wereldwijde energieverbruik... Dat staat haaks op de kop: Windenergie kan slechts fractie van wereldwijde energieverbruik leveren".
Toch niet. Volgens de Duitse onderzoekers is het maximale potentieel van windenergie gelijk aan één tot twee keer het wereldwijde energieverbruik. Maar tegelijk laten ze zien dat we die hoeveelheid onmogelijk kunnen benutten omwille van de enorme impact op het klimaat (veranderingen die in groottorde overeenkomen met een verdubbeling van de CO2 in de atmosfeer). Dat is de reden waarom windenergie slechts een fractie van het wereldwijde energieverbruik kan leveren.
"Het enorme verschil tussen windenergie en inkomende zonenergie maakt het onwaarschijnlijk dat windturbines het klimaat beinvloeden."
Nochtans laten alle aangehaalde onderzoeken het tegendeel zien. Lees vooral dit onderzoek, dat uitvoerig uitlegt waarom windturbines zo'n grote invloed kunnen hebben:
http://www.ucalgary.ca/~keith/papers/94.Kirk-Davidoff.SurfaceRoughnessJAS.p.pdf
Ik weet dat de invloed van windturbines op het klimaat onwaarschijnlijk klinkt - zie ook mijn eigen reacties verder naar boven - maar lees de aangehaalde onderzoeken en dan zie je dat het helemaal niet zo vreemd is.
Het klinkt trouwens ook bijzonder onwaarschijnlijk dat een stijging van het CO2-gehalte van 280 naar 391 deeltjes per miljoen deeltjes in de atmosfeer (van 0,00028 naar 0,00039 %) een opwarming van het klimaat veroorzaakt. Toch is het blijkbaar zo.
Geplaatst door: Kris De Decker | 23 september 2011 om 15:40
(45)
@ Roland. Ergens in je redenering kan ik volgen als je stelt dat door de vertraging van de luchtstromingen door windmolens er dus hogere drukopbouw zal ontstaan.
Dus meer wind, of langer wind als je het zo wil uitdrukken doordat de lucht op hoge druk meer tijd nodig heeft om naar de lage druk te stromen. Tot daar OK.
Maar... voor hetzelfde geldt dat de wind dan een andere weg zoekt waar er geen molens staan.
Dus zou er best voor heel de wereld een globaal plan opgemaakt worden waarbij men windparken begint te bouwen op de gunstigste plaatsen en van zodra de ongunstige effecten van de bijkomende molens merkbaar worden op de eerder geplaatste molens of op het klimaat, dat men dan stopt, en verder bouwt waar proefondervindelijk wordt aangetoond dat de storende invloed er niet is.
Als we op wereldschaal daartoe in staat zouden zijn, hadden we eigenlijk nooit enig energieprobleem mogen hebben.
Geplaatst door: Koen Vandewalle | 24 september 2011 om 13:59
(46)
@Kris (#44) ,
Een evenwicht kan met heel weinig verstoord worden, dus is ook heel weinig CO2 aannemenlijk. Moeilijker is de vertaling van meer CO2 in een hogere temperatuur en de snelheid (of traagheid) van dit proces. Een doelstelling als een beperking tot hooguit 2 graden opwarming is dan ook als beleidstoets onzinnig. Elke sturing is bij die doelstelling onmogelijk, temeer daar het proces weinig gekend is.
Doch hier gaat het om de invloed van windkracht op het klimaat. Dat dit bijdraagt aan de opwarming ontgaat mij, temeer daar de totale windenergie slechts een fraktie is van de totale zonenergie op aarde.
Het onderzoek stelt dat windturbines bijdragen aan oppervlakte verruwing net als urbanisatie of begroeing. Ook die verschijnselen remmen de windkracht. Wereldwijde ontbossing en oprukkende woestijnvorming zou nu al het klimaat veranderen, anders dan door de verandering in warmte opname en terugkaatsing. Wereldwijde plaatsing van windturbines biedt een goed tegenwicht tegen deze ontbossing.
@Koen (#45),
Toenemende wind maakt meer windturbines mogelijk, doch met die spreiding vermindert het rendement en wordt de netaansluiting duurder. Met de wet van de verminderde meeropbrengsten zal de materiaalschaarste voor al die turbines een duidelijke beperking vormen. Die beperking is veel belangrijker, dan de invloed van minder wind op het klimaat.
Geplaatst door: roland | 24 september 2011 om 17:44
(47)
@ Roland (#46)
Windturbines zijn van een heel andere orde dan bomen. Zie reactie #31.
Verder schrijf je dat windturbines een tegengewicht kunnen bieden voor ontbossing. Maar het probleem is niet dat grootschalige inzet van windturbines een deficit aan wind veroorzaakt. Hetzelfde met ontbossing: het effect is niet simpelweg meer wind, het is veel complexer dan dat.
Het probleem is verstoring. Geen enkel onderzoek stelt dat grootschalige inzet van windturbines leidt tot een opwarming van het klimaat. Wat wordt vastgesteld zijn ingrijpende verstoringen, zowel lokaal (daar waar de turbine staat opgesteld) als ver weg op de meest onverwachte plaatsen. De algemene gevolgen van die verstoringen zijn vooralsnog totaal onbekend.
Het kan best zijn dat er uiteindelijk een afkoeling optreedt, en dan brengen windturbines dubbele winst mee. Waarschijnlijker is echter een waaier aan gevolgen, afhankelijk van de locatie.
Mogelijk zou je de verstoring van windturbines op het klimaat kunnen neuutraliseren door ze globaal of regionaal zo te plaatsen dat ze elkaars invloed elimineren. Dat wordt ook in een van die studies geopperd. Maar dan moet je natuurlijk wel eerst de hele dynamiek ontcijferen. Een dynamiek die vervolgens door een paar nieuwe windparken totaal kan veranderen.
Geplaatst door: Kris De Decker | 24 september 2011 om 18:37
(48)
@Kris (#47),
Natuurlijk zijn er verschillen tussen bomen en windturbines, maar beide remmen de wind en zorgen voor turbulentie.
"Geen enkel onderzoek stelt dat grootschalige inzet van windturbines leidt tot een opwarming van het klimaat"
Hoewel weinig duidelijk is, worden die forse uitspraken wel gedaan: "Dat zou een aanmerkelijk effect op het klimaat hebben: op twee meter boven het aardoppervlak zou de luchttemperatuur tussen de 3-4 graden Celsius stijgen en de zonnestraling zou op het aardoppervlak toenemen tot een waarde tussen de 5-10 W/m2. Deze waarden zijn vergelijkbaar met waarden bij een CO2-concentratie van 720 ppm in de atmosfeer; dat is een verdubbeling van de huidige CO2-concentratie!"
http://www.arago.utwente.nl/focusonline/artikel.php?id=996
Geplaatst door: roland | 24 september 2011 om 20:29
(49)
@(15) Kris:
Bij het ontwerp van een zonne-systeem moet je wel degelijk rekening houden dat ze elkaar niet overschaduwen. Natuurlijk kan hierbij veel eenvoudiger dan dat het met windmolens gaat maar het is zeker geen verwaarloosbare factor.
Dat het onmogelijk is om windmolens boven elkaar te bouwen blijkt in je update dus niet nodig te zijn omdat de bovendste en onderste luchtlagen dus van zichzelf al reageren op elkaar.
Geplaatst door: Gerard P | 24 september 2011 om 20:47
(50)
@ Roland (#48):
Ze hebben het nochtans over hetzelfde onderzoek. Dus ofwel lees ik niet goed, ofwel lezen zij niet goed.
Geplaatst door: Kris De Decker | 24 september 2011 om 21:36
(51)
@ Jurgen:
Persoonlijk vind ik windmolens niet lelijk/ontsierend. Hoogspanningsinfrastructuur, snelwegen, parkeerplaatsen, de meeste watertorens, industrieparken en appartementenblokken voor de kust wel. Dat neemt inderdaad niet weg dat een windmolen niet naast een huis moet staan (owv turbulentie en geluid). Maar liever een windmolen dan een drukke baan of spoorlijn naast mijn deur eerlijk gezegd. Esthetiek is subjectief. Geen objectief argument om ergens tegen te zijn, toch?
Geplaatst door: Maartenv | 26 september 2011 om 10:17
(52)
Ook voor zonne-energie geldt natuurlijk de wet van behoud van energie. Alle licht of warmte die wordt omgezet in elektriciteit, stoom, een warme douche of wat dan ook, betekent dus in EERSTE instantie wel degelijk minder licht en warmte in de atmosfeer (er wordt geabsorbeerd i.p.v. gereflecteerd). Of dit gegeven bij massale toepassing van zonne-energie op globaal niveau de totale winning beperkt is wellicht uit te rekenen. Maar... Door dezelfde wet van behoud van energie zal er ook weer energie terug in de atmosfeer komen, de vraag is alleen hoe, hoeveel, waar en wanneer. De dynamiek van deze kringloop geheel in kaart brengen, laat staan beheersen, lijkt mij een volstrekt onmogelijke opgave. Fossiel raakt op, kernenergie is te gevaarlijk, dus laten we voorlopig maar vol inzetten op wind, zon, geothermie, etc. Eerst moet IEDEREEN verzekerd zijn van genoeg voedsel en energie (en dat betekent ook: wij wat minder en zij wat meer), en dan moeten we on the fly maar kijken wat de gevolgen zijn en hoe we daarop kunnen reageren en anticiperen.
Geplaatst door: Thijs Bollen | 27 september 2011 om 14:55
(53)
@ Tijs,
iedereen die over het energievraagstuk praat zonder in de eerste plaats de nadruk te leggen op energiebesparing (voor investering in wind, zon, geothermische, ... energiewinning) gaat wat mij betreft uit de bocht. De meest rendabele en meest duurzame investering is op dit ogenblik nog zonder twijfel de investering in het verminderen van verbruik.
Geplaatst door: Renaat | 29 september 2011 om 14:41
(54)
Volledig akkoord met Tijs (53). Ik denk trouwens dat hier op deze site dit ook al meermaals aan bod is gekomen. Uw dak vol leggen met zonnepanelen maar dan een jacuzzi kopen is uiteraard niet milieu-vriendelijk te noemen. Pas NADAT men het verbruik drastisch heeft verminderd (en dat is zeker mogelijk zonder al te veel luxe te moeten inboeten)kan men aan hernieuwbare energie beginnen te denken.
Geplaatst door: lieven bervoets | 03 oktober 2011 om 09:41
(55)
@ Lieven,
of dat kan zonder te veel luxe in te boeten is maar de vraag. Dat hangt er immers maar van af wat je als luxe beschouwt en hoe je nu leeft. Voor de groep mensen met een jucuzzi, een Amerikaanse koelkast, een energieverslindende wagen waar ze 100000 km/jaar met doen, 4 breedbeeldtelevisies in huis, de eis dat de binnentemperatuur minimum 25°C is, ... zal dit dus niet mogelijk zijn zonder 'te veel' aan luxe in te boeten.
Ik begrijp de boodschap, want het argument 'we kunnen toch niet terug naar de middeleeuwen', wordt door tegenstanders van en meer duurzame levensstijl vaak onterecht gebruikt in discussies, toch denk ik dat de boodschap tegelijkertijd moet zijn dat we misschien moeten leren om ons geluk minder van materiële welvaart te laten afhangen en dat een echt duurzame levensstijl onvermijdelijk een redelijk sobere levensstijl zal zijn.
Geplaatst door: Renaat | 03 oktober 2011 om 14:12
(56)
@ Renaat. Inderdaad, één van de grootste bedreigingen van de consumptie-industrie is dat mensen zich plots gelukkig gaan voelen met minder materiële welstand.
Een van de mechanismen is dat groei= hetzelfde van de vorige keer + iets meer. Dat is dus blijkbaar een principe waar je grote groepen bevolking stabiel mee bezig houdt. Zeg maar zoethouden.
Als je dit zoethoudereffect wegneemt uit de samenleving, dan gaan mensen allerlei creatieve oplossingen zoeken. Deze oplossingen, maar ook de problemen eigen aan achteruitgang, kunnen aardig wat onstabiliteit in het systeem brengen. De mensheid heeft al aardig wat revoluties gekend, en meestal zijn die niet zo goed afgelopen voor de vorige generatie machtshebbers of grootbezitters.
Geplaatst door: Koen Vandewalle | 03 oktober 2011 om 16:15
(57)
Als veertiger heb ik voor mijn geluk steeds minder aardse dingen nodig. Waren het vroeger vooral de hormonen die mij energie gaven, én die aardse dingen nodig hadden; nu brandt er minstens zoveel vuur in mij: om te leren, om mijn kinderen en hun vriendinnetjes zo veel mogelijk wijsheid bij te brengen, en om de wereld te verbeteren. Dáár actief mee bezig zijn en dmv de fiets het lijf goed in conditie houden, bevredigen mij eigenlijk volkomen.
Moraal: een sober doch gelukkig bestaan kan wel degelijk, maar eis het niet te veel van jonge mensen. En eis het al helemaal niet van zich uit bittere armoe ontworstelende volken. Wij Noordwesterlingen van middelbare leeftijd kunnen niet meer dan het voorbeeld geven en onze boodschap uitdragen. Maar laten we dat dan ook alsjeblieft doen!...
Gaat dit niet meer over duurzaamheid?... Ik denk juist heel erg van wel!
Geplaatst door: Thijs Bollen | 03 oktober 2011 om 22:02
(58)
vraagje ...
maakt dit artikel van je "Hernieuwbare energie op grote schaal is een illusie: er is een tekort aan grondstoffen" deze discussie niet overbodig?
Moeten we niet kijken naar hoeveel grondstoffen er zijn om de aanwezig wind-en zonne- energie überhaupt te kunnen oogsten? Dat kan je toch ook topdown berekenen? Let op hé, ik vind deze discussie wel mateloos interessant, omdat we vanuit een ander perspectief rekenen. Veel mensen hebben nu nog de mentaliteit van de jaren 50 : een grenzeloos optimisme in de technologische vooruitgang...., een soort van naïviteit waarmee mijn lln redeneren ( zoals in :" Als er geld tekort is in Griekenland, dan drukken ze toch gewoon veel geld bij,en dan is toch alles opgelost?")
Wat met aardwarmte en thermische zonne-energie? Zijn die niet minder grondstoffen en zeldzame-metalenintensief?
Ik volg alvast met zeer veel interesse deze site!
Groetjes
Maman Verte
Geplaatst door: maman verte | 09 oktober 2011 om 10:31
(59)
@ maman verte: ik zou eerder stellen dat er verschillende limieten lijken te zijn aan het potentieel van windenergie. Eerste vraag: is er genoeg wind? Tweede vraag: hoeveel wind kunnen we oogsten zonder het klimaat te beïnvloeden? Derde vraag: zijn er genoeg grondstoffen om al die windturbines te bouwen?
Een positief antwoord op een of twee vragen is niet genoeg, ze moeten alle drie positief beantwoord worden. Daarbij komt dan nog eens het probleem van het transport van de elektriciteit. Dus hoe je het ook draait of keert, het potentieel van windenergie is om allerlei redenen beperkter dan wat doorgaans wordt voorgesteld.
Zonne-energie heeft minder last van de beperkingen van windenergie, maar ook daar spelen de problemen van elektriciteitstransport en grondstoffen. Thermische zonne-energie heeft minder materiaal nodig, dat klopt. Van aardwarmte weet ik momenteel niet veel af.
Geplaatst door: Kris De Decker | 09 oktober 2011 om 12:41
(60)
Als nadeel van kernenergie noem je de beperkte beschikbaarheid van brandstof, maar dat gaat op voor goedkoop uranium. Wanneer uranium uit zeewater gewonnen wordt is er genoeg voor duizenden jaren aan energie. Dit uranium is weliswaar tien keer duurder, maar de brandstof maakt ongeveer 10% van de kosten uit van een kerncentrale. Kernenergie wordt dan twee keer zo duur, maar blijft betaalbaar.
Geplaatst door: Bram | 02 november 2011 om 16:19
(61)
De maximaal beschikbare hoeveelheid windenergie volgt uit de Lorenz energiecyclus. Hierin is de aanmaak van windenergie (eenheid W/m2) gelijk aan de aanmaak van potentiele energie, en ook gelijk aan de dissipatie van windenergie. Deze grootheden zijn ongeveer 2 W/m2, ofwel ca 1000 TW voor de hele aarde.
Geplaatst door: Peter Siegmund | 07 december 2011 om 21:54
(62)
Ik ben het wel met Jurgen eens. Slecht geplaatste windturbines kunnen een mooi landschap helemaal om zeep helpen. Op een industrieterrein windturbines, daar heb ik geen enkel probleem mee. Maar ik kende een gebied niet ver van Doornik met enkele heel grote akkers waar je nergens huizen, palen, fabrieken, enz. zag, waar je prachtige foto's kon maken en het heel stil was. Maar op een keer, toen ik daar opnieuw naartoe ging na jaren niet meer geweest te zijn, hadden ze daar zeven windturbines geplaatst. Daarmee is dat mooie landschap helemaal verprutst. Waarom konden ze die gedrochten niet in een van de talloze industriegebieden die Belgie rijk is zetten?
Geplaatst door: Stormbeest | 16 augustus 2012 om 11:13
(63)
Het antwoord daarop: veiligheid. Of het een echt reëel probleem is of niet, in ieder geval weet ik dat o.a. in de haven van Antwerpen dit wel als een groot probleem wordt beschouwd en is een reden dat vele bedrijven en de brandweer de bouw van talloze windturbines tegen houdt.
Geplaatst door: Renaat | 18 augustus 2012 om 15:29
(64)
Renaat, het is vooral de radar van de luchthaven van Deurne die de windmolens tegenhoudt in de haven.
Geplaatst door: Johan | 26 augustus 2012 om 19:50
(65)
Beste Johan,
dat is niet correct.
En gezien al de stedenbouwkundige vergunningsaanvragen voor de bouw van windmolens in het havengebied op rechteroever tussen 2005 en half 2011 door mijn handen zijn gegaan, ik alle adviezen hierover heb gelezen en de uiteindelijke beslissing met argumentatie van de hogere overheid steeds onder ogen heb gekregen, weet ik 100% zeker dat de radar van de luchthaven van Deurne vaak niet het (of het grootste) probleem vormde.
Geplaatst door: Renaat | 03 september 2012 om 16:42
(66)
Beste Renaat,
Wat jij in je pollen krijgt is een fractie van alle locaties die in de haven bestudeerd zijn....
Geplaatst door: Johan | 07 september 2012 om 12:21
(67)
Windmolenparken veroorzaken zoveel turbulentie, dat vleermuizen hun sonar niet meer kunnen gebruiken, geen voedsel meer kunnen vinden en verhongeren. Zie:
German Wind Farms Can Kill Bats from Near and Far, Research Suggests.
http://www.sciencedaily.com/releases/2012/07/120702133529.htm
Het verdwijnen van een complete groep van zoogdiersoorten is een ecologische ramp. Vermoedelijk erger dan fukushima.
Wat mij betreft wordt het tijd om te stoppen met windmolens op het land en eerst eens grondig te kijken naar de effecten van de windmolens die als gebouwd zijn.
Er zijn alternatieven voor windmolens, bijvoorbeelde kleine wkk-centrales op biomassa en steenkool / bruinkool. Stel je een kleine centrale voor bij een boerderij, die bediend wordt door een boerengezin. De centrale gebruikt biomassa van de boerderij en omliggende tuinbouwbedrijven. De afvalwarmte en (een deel van) de CO2 worden gebruikt in omliggende kassen en algenkwekerijen. Wanneer er te weinig biomassa is wordt bijgestookt met steenkool / bruinkool. Niet 100% groen maar wel redelijk groen.
Stel je duizenden van dit soort wkk-centrales in Europa voor. Dan hebben we een decentrale, redelijk groene stroomvoorziening zonder hoge transportkosten voor de komende 20-30 jaar. Het in grote series bouwen van dergelijke centrales houdt de stroom ook betaalbaar.
Ondertussen kunnen we zonnecellen goedkoper maken en in steeds grotere aantallen installeren.
Zie ook:
'Kolencentrales voor een groene revolutie!'
http://www.groenepolitiek.info/index.php?page=kolen&nm=main&n1=s1_energie
Geplaatst door: Andreas Firewolf | 08 september 2012 om 13:32
(68)
In aanvulling op het voorgaande:
Dergelijke centrales completeren zonne-energie. Zonnecellen op Nederlands niveau produceren in juni 10-20 keer zoveel stroom per dag als in december. In december in dus meer stroom van alternatieve bronnen nodig. Tegelijk is er dan meer warmte nodig.
Streven we naar een situatie, dat we in juni voldoende zonne-stroom hebben. Tussen juli en december worden steeds meer wkk-centrales aangezet. Tussen januari en juni worden steeds meer wkk-centrales uitgezet.
Geplaatst door: Andreas Firewolf | 08 september 2012 om 13:38
(69)
Een nieuwe studie stelt dat de invloed op het klimaat van windenergie op grote schaal beperkt moet zijn (een temperatuurstijging van 0,1 graden Celsius als het huidige energieverbruik volledig door windturbines wordt geleverd):
"Geophysical limits to global wind power" (Nature Climate Change, 2012)
http://www.nature.com/nclimate/journal/vaop/ncurrent/full/nclimate1683.html
De onderzoekers erkennen dat er nog veel meer onderzoek nodig is. Wordt dus vervolgd.
Geplaatst door: Kris De Decker | 15 september 2012 om 11:49
(70)
Dan moeten ze wel "uniformly distributed" zijn, maar dan kunnen we wel blijven groeien!
Geplaatst door: roland | 16 september 2012 om 20:56
(71)
Dat lijkt me een voorbarige conclusie, Roland. In tegenstelling tot de onderzoeken die in het artikel hierboven aan bod komen, hebben de wetenschappers in deze studie het potentieel van windenergie berekend alsof de aarde totaal onbewoond is.
Ze hebben dus heel de aardbol (landoppervlak + oceanen) volgezet met windturbines en dan besloten dat er 400 TW energie uit wind kan geoogst worden (plus nog eens een veelvoud daarvan als je wind uit de hoogste luchtlagen gaat oogsten, maar dat is helemaal science fiction).
Er blijft maar een fractie van dat potentieel over als je de zaken wat realistischer bekijkt (zie mijn artikel). En de invloed van grootschalige windturbines op het klimaat is zo complex dat het laatste woord daarover nog lang niet is gezegd. Hoe dan ook, we kunnen momenteel zeker nog groeien want zoals eerder gezegd zitten we nog heel ver af van de aantallen windturbines die in al deze studies worden verondersteld.
Geplaatst door: Kris De Decker | 17 september 2012 om 01:09
(72)
Ga eens naar Duitsland: bijna geen heuvel meer te vinden die niet verminkt wordt door windturbines. Het gaat dan nog om extra lelijke gevallen met rood-witgestreepte wieken. Ik ben best voor duurzame energie, maar als daarvoor overal het landschap om zeep moet worden geholpen, dan stopt het voor mij. Wat meer nadenken bij de plaatsing van deze gedrochten, zou de visuele schade toch kunnen beperken. Dan heb ik nog liever een kerncentrale, het zal me worst wezen dat er kilometers onder mijn voeten wat afval ligt te stralen.
Geplaatst door: Stormbeest | 02 februari 2014 om 11:03