Vliegtuig op wielen: hoe milieuvriendelijk is de hogesnelheidstrein?

De nieuwste generatie hogesnelheidstreinen is even milieuvervuilend als een vliegtuig.

Het energieverbruik van een trein neemt exponentieel toe met de snelheid. Dat komt omdat de luchtweerstand verhoogt met het kwadraat van de snelheid. Volgens een studie van de Engelse Lancaster University verliest de trein zijn milieuvoordeel tegenover het vliegtuig bij een snelheid tussen 300 en 400 kilometer per uur. Een hogere snelheid gaat ook ten koste van de capaciteit van de spoorlijn. De Europese politiek om reizigers uit ecologische overwegingen te doen overstappen naar de hogesnelheidstreinen, houdt geen steek. (Foto's: Hochgeschwindigkeitszuege)

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Een lange vliegtuigreis of enkele korte vluchten per jaar kunnen iemands inspanningen om een milieuvriendelijke levenstijl te leiden, volledig teniet doen. Een retourvlucht binnen Europa levert al gauw 1.000 tot 1.500 kilogram broeikasgassen per passagier op, voor een intercontinentale vlucht wordt dat 3.000 tot 7.000 kilogram. Ter vergelijking: een gezin zorgt jaarlijks voor een uitstoot van ongeveer 5.000 kilogram broeikasgassen aan verbruik van gas en elektriciteit.

Volgens het Internationaal Energie Agentschap neemt het luchtverkeer al 13 procent van de uitstoot van broeikasgassen door het transport voor zijn rekening. Het vliegtuig is het snelst groeiende transportmiddel voor het vervoer van passagiers. Aan het huidige groeitempo zullen vliegtuigen in 2020 een belangrijker bijdrage leveren aan de opwarming van het klimaat dan het wegverkeer. Ook het aandeel van vliegtuigen in de luchtvervuiling neemt alsmaar toe.

Dure treintickets

Er bestaat een veel milieuvriendelijker alternatief voor internationale reizen, althans binnen Europa: de trein. Toch maakt het spoorverkeer momenteel een verwaarloosbaar deel uit van het internationale passagiersverkeer. De reden daarvoor is niet ver te zoeken: een internationaal treinticket is makkelijk vier keer duurder als een vliegticket voor hetzelfde traject. Aangezien je met de trein ook nog eens veel langer onderweg bent, ontbreekt elke stimulans om met de trein naar je vakantiebestemming te reizen.

Milieuorganisaties hekelen dat het vliegverkeer wordt bevoordeeld: er worden geen belastingen geheven op vliegtuigbenzine en internationale vliegtickets zijn vrijgesteld van BTW. Maar het prijsverschil tussen trein en vliegtuig gom je niet weg door de belastingvoordelen die de vliegtuigmaatschappijen krijgen toegestopt, over te hevelen naar de treinmaatschappijen. Daarvoor zijn die subsidies te klein.

De reden waarom de trein zoveel duurder is als het vliegtuig, is de Europese beslissing uit 1990 om een internationaal netwerk van hogesnelheidstreinen (HST) uit te bouwen – een taak die nog steeds aan de gang is. Om hoge snelheden te halen, moeten nieuwe spoorlijnen worden gebouwd en dat kost geld. Hogesnelheidstreinen verkorten weliswaar de reisduur van een traject, maar de grote investeringen maken het treinverkeer ook duurder.

HST verdringt LST

Dan hebben we het niet alleen over een ticket voor de HST zelf. De hoge infrastructuurkosten voor hogesnelheidslijnen worden immers grotendeels gedragen door het klassieke treinverkeer. Daarbij komt nog dat de hogesnelheidstrein de klassieke trein op sommige trajecten helemaal heeft verdrongen. Wie bijvoorbeeld van Brussel naar Parijs wil, heeft geen andere keuze dan met de hogesnelheidstrein te reizen.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Treinmaatschappijen lijken wel bezeten door snelheid

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Treinmaatschappijen lijken wel bezeten door snelheid. Want hoe sneller een trein rijdt, zo gaat de redenering, hoe beter hij kan concurreren met het vliegtuig. De Franse TGV vestigde vorige week tijdens een proefrit een nieuw snelheidsrecord van 575 kilometer per uur (video's staan op het internet). De trein had daarvoor 19.600 kilowatt elektriciteit nodig, evenveel als een groot kantoorgebouw.

Ook in dienst rijden hogesnelheidstreinen steeds sneller. Tijdens de jaren negentig werden snelheden gehaald tot 250 kilometer per uur, vandaag rijden treinen op verschillende trajecten in Europa soms al met snelheden boven 300 kilometer per uur. De treinstellen die nu in de fabrieken gebouwd worden, en die de komende jaren zullen worden ingezet, rijden 350 tot 400 kilometer per uur.

Het energieverbruik neemt exponentieel toe met de snelheid. Dat komt omdat de luchtweerstand verhoogt met het kwadraat van de snelheid. Volgens een studie van de Engelse Lancaster University verliest de trein zijn milieuvoordeel tegenover het vliegtuig bij een snelheid tussen 300 en 400 kilometer per uur. Een hogere snelheid gaat ook ten koste van de capaciteit van de spoorlijn.

Remafstand

Met de snelheid neemt de remafstand toe en dus moet er meer ruimte blijven tussen twee treinstellen. Volgens het onderzoek is de capaciteit van een spoorlijn het hoogst bij een snelheid van 100 kilometer per uur. Dan kunnen er 50 treinen per uur passeren. Bij een snelheid van 350 kilometer per uur wordt dat aantal gehalveerd.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Als een trein op duurzame elektriciteit rijdt, is hij zo groen als een fiets, ongeacht zijn snelheid

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ook de milieuscore van de huidige hogesnelheidstreinen (gerekend aan een snelheid van 225 kilometer per uur) is volgens de studie niet zo denderend: een moderne dieselauto met twee inzittenden stoot per passagier evenveel broeikasgassen uit. Met meer passagiers aan boord scoort de auto zelfs merkelijk beter als de HST.

Eurostar

In feite zijn zelfs de huidige, ‘trage’ hogesnelheidstreinen even milieubelastend als een vliegtuig. Eurostar, dat hogesnelheidsverbindingen verzorgt tussen Engeland en het vasteland, stelt op haar website dat een HST tien keer minder CO2 uitstoot als een vliegtuig. Maar ze houdt geen rekening met de energie die het kost om spoorwegen aan te leggen en te onderhouden.

De constructie van honderden kilometers beddingen, rails, dwarsbalken en bovenleidingen vraagt niet alleen veel geld, maar ook duizenden tonnen staal, koper, hout, beton, zand en grint. Dat moet allemaal geproduceerd of ontgind worden, en getransporteerd. Volgens onderzoekers van de Zweedse Linköping universiteit is de aanleg en het onderhoud zo energie-intensief dat de milieuvoordelen van de HST bijna volledig worden uitgewist (update juni 2009: zie ook dit onderzoek: "Environmental assessment of passenger transportation should include infrastructure and supply chains" - pdf). Bij vliegtuigen is de infrastructuur beperkt tot luchthavens.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Een moderne dieselauto met twee passagiers stoot per passagier minder broeikasgassen uit dan een hogesnelheidstrein.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Dat betekent ook dat er geen natuur of huizen moeten verdwijnen om verbindingen aan te leggen. Het protest van vliegtuigmaatschappijen tegen hogere belastingen is dan ook begrijpelijk: de infrastructuur van zowel de trein als de auto wordt gesubsidieerd door de overheid, met bedragen die de subsidies aan de vliegtuigindustrie overtreffen.  Dit alles maakt van het vliegtuig uiteraard geen milieuvriendelijk vervoersmiddel – verre van. Maar de Europese politiek om reizigers uit ecologische overwegingen te doen overstappen naar de hogesnelheidstreinen houdt geen steek.

Bezettingsgraad

De milieuvriendelijkheid berekenen van verschillende transportmiddelen is een hachelijke zaak. Twee factoren spelen een doorslaggevende rol: enerzijds de bezettingsgraad van het vervoersmiddel, anderzijds het model vliegtuig, auto of trein. Beide factoren wegen zo zwaar door dat het eenvoudig is om de conclusies naar je hand te zetten. Bij elektrische treinen – en dus ook hogesnelheidstreinen - komt daar nog een element bij: de manier waarop de elektriciteit wordt geproduceerd.

Als een trein wordt aangedreven door elektriciteit opgewekt via steenkoolcentrales, dan is de milieuscore beduidend slechter dan die van een modern vliegtuig. Wordt de elektriciteit echter geproduceerd met windmolens of zonnepanelen, dan kan je stellen dat zo’n trein een even milieuvriendelijk vervoersmiddel is als een fiets – hoe snel hij ook rijdt. Spoort een trein op elektriciteit opgewekt door kernenergie, zoals in Frankrijk, dan veroorzaakt hij tenminste geen (of veel minder) broeikasgassen.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Aan 150 kilometer per uur is de HST zuiniger dan een klassieke trein

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Elektrische treinen worden dus vanzelf milieuvriendelijker naarmate onze elektriciteitsproductie schoner wordt. Dat voordeel hebben vliegtuigen en auto’s niet. Om auto’s en vliegtuigen milieuvriendelijk te maken, moeten ze volledig herdacht worden. Treinen rijden op een energiedrager (elektriciteit), vliegtuigen en auto’s draaien op een energiebron (petroleum). Om auto’s en vliegtuigen hetzelfde voordeel te geven, zullen we ze ook moeten doen werken op een energiedrager – waterstof opgeslagen in een brandstofcel, of elektriciteit opgeslagen in een batterij.

Waterstof?

Voor vliegtuigen is waterstof zelfs geen optie, omdat ze dan meer waterdamp zouden uitstoten – wat op die hoogte ook een opwarmend effect veroorzaakt. Het gebruik van biobrandstoffen is theoretisch mogelijk voor zowel auto’s als vliegtuigen, maar zelfs als we alle landbouwgrond op aarde gebruiken voor het telen van energiegewassen, blijft het potentieel van groene brandstoffen verwaarloosbaar.

Nu we er toch aan begonnen zijn, kunnen we hogesnelheidstreinen dus evengoed beschouwen als een stimulans voor het verduurzamen van onze elektriciteitsproductie. Lukt dat niet, dan zit Europa straks opgescheept met een indrukwekkend netwerk van dure treinen die even milieuonvriendelijk zijn als vliegtuigen. Tenzij we de snelheid ervan beperken tot 150 kilometer per uur, want dan zijn hogesnelheidstreinen vanwege hun betere aerodynamica zuiniger als klassieke treinen.

© Kris De Decker

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Met de trein door Europa: een praktische handleiding

• PLANNING: Europese spoorkaarten en dienstregelingen.
• PLANNING: Hoe en waar kan je internationale treintickets boeken?

• STRATEGIE: Hoe reis je goedkoper met de trein?
• STRATEGIE: Intensief sporen met een InterRail treinticket
• STRATEGIE: Reizen terwijl je slaapt: de nachttrein

• VOORBEELD: Met de trein naar Zuid-Spanje: wat kost het en hoe lang ben je onderweg?

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

UPDATE juni 2009 : "Environmental assessment of passenger transportation should include infrastructure and supply chains" (pdf)

UPDATE september 2008 : De luchtvaartmaatschappij VLM airlines heeft zich klaarblijkelijk laten inspireren door dit artikel en beweert nu dat het vliegtuig een "groen" transportmiddel is omdat het per passagier minder CO2 uitstoot dan een HST. Dat is nonsens, uiteraard. Het gaat erom dat het alsmaar opdrijven van de snelheid van de HST de trein uiteindelijk even milieuonvriendelijk zal maken als het vliegtuig. Het vliegtuig wordt daar niet milieuvriendelijker door. Bovendien biedt de trein tenminste het potentieel om op groene elektriciteit te rijden, terwijl er geen alternatief is voor kerosine.

UPDATE november 2007: Eurostar heeft met veel bombarderie en groene slogans het traject Brussel-Londen ingereden, nu de reisduur is verkort tot minder dan 2 uur. Waarom lees je nergens dat het milieu met die tijdwinst allesbehalve gediend is? Omdat Eurostar alle bloggers van zogenaamde ecowebsites heeft uitgenodigd voor een gratis snoepreis aan boord van de trein. Goed bezig, jongens! Alle zogenaamd groene maatregelen waardoor de ecotechneuten zich laten verblinden (zie link), worden uitgewist door de hogere snelheid.

UPDATE februari 2008 : Alstom heeft de commerciële versie van de AGV (Automotrice Grande Vitesse) gelanceerd, de opvolger van de TGV. De trein haalt een snelheid van 360 kilometer per uur. 

--------------------------------------------------------------------------------------------------------
 

Het vermogen en de topsnelheid van een HST, vergeleken met andere transportmiddelen:
(wat is een kilowatt?)   

Persoon op een fiets
normale conditie : 0,1 – 0,15 kilowatt (50 km/h) 
atleet : 0,3 – 0,6 kW (70 km/h)

Paard
0,7 kW (50 - 70 km/h)

Auto
 Renault Twingo 1.2 : 43 kW (154 km/h)
Audi A4 2.0. Tdi : 105 kW (215 km/h)
Ford Mustang GT : 220 kW (240 km/h)
Porsche Cayenne Turbo : 368 kW (275 km/h)

Trein
MaK DE 6400 : 1.180 kW (120 km/h)
Alstom Prima : 4.200 kW (140 km/h)
Bombardier TRAXX : 5.600 kW (160 km/h)

Hogesnelheidstrein 
Thalys, ICE, AVE : 8.800 kW (300 - 380 km/h)
Eurostar : 12.200 kW (316 km/h)
JR 700 Shinkansen: 17.000 kW (338 km/h)
TGV V-150 : 19.680 kW (574 km/h)

Groot passagiersvliegtuig
Boeing 747: 40.000 to 65.000 kW (ongeveer 1.000 km/h) - kruissnelheid. Het opstijgen vraagt tot 80.000 kW.

 

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Lees meer op Lowtech Magazine:

• Trolleybussen en trolleytrucks : elektrisch transport voor een koopje
• Vakantie zonder vliegtuigen : waar is het passagiersschip naartoe?
• Alleen een idioot reist per trein : internationale treinreizen zijn veel te duur
• Een wereld zonder vrachtwagens : ondergronds transport door buisleidingen
• Waarom de elektrische auto geen toekomst heeft
• Wanneer rijden onze auto's op zonne-energie?
• Kan de luchtvaart ook milieuvriendelijk zijn? : de zeppelin
• Maakt het zeilschip een comeback?
• Elektrisch vliegtuig twee keer zuiniger dan elektrische auto
  
• Snelheid vreet energie : als we de gemiddelde snelheid van alle vervoersmiddelen halveren, zou het globale brandstofverbruik met 75 procent dalen

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Comments

[Geplaatst door: G. Maasen]

Leuk magazine, uitgebreide artikelen. Maar ik vind dat u in dit artikel tendentieus schrijft en selectief selecteert - uit een rapport van 14 jaar oud. Als voorbeeld: U schrijft een aardige paragraaf vol over hoe hoge snelheden ervoor zorgen dat er minder treinen per uur over een stuk spoort kunnen rijden. U suggereert daarmee dat sneller aanzienlijke nadelen heeft. Twee veel belangrijker gegevens negeert u volkomen: Passagiers nemen in hun keuze voor een vervoermiddel de tijd mee. Een reis onder de 3 uur betekent het verschil tussen dezelfde dag terugreizen of een hotel nemen. Dan kan de snelheid het volledige verschil maken. Ten tweede doet u voorkomen alsof het uitmaakt hoeveel treinen er per uur rijden. Wat belangrijk is, is hoeveel passagiers er per uur vervoerd kunnen worden. Het rapport dat u aanhaalt noemt 22000 passagiers per uur; andere bronnen hebben het over 12000 passagiers per uur, per richting. Dat zijn fikse aantallen; jammer dat er dan geen 50 treinen per uur kunnen rijden (waar gebeurt dat in hemelsnaam?) maar slechts 20; met zulke capaciteiten en een wachttijd van 3 minuten tot de volgende trein lijkt me het blindstaren op het aantal treinen per uur niet echt de doorslaggevende factor.

[Geplaatst door: Kris De Decker]

Dat ik mij baseer op zo'n oude bronnen heeft alles te maken met het feit dat er nauwelijks informatie te vinden is over het energieverbruik van treinen. Over auto's zijn er bibliotheken volgeschreven, maar van de trein wordt voetstoots aangenomen dat die milieuvriendelijk is. Daar gaat het artikel tegenin, en om die boodschap kracht bij te zetten is het inderdaad nogal ongenuanceerd. Maar zoals ik schrijf in de tekst is het berekenen van de milieuvriendelijkheid van verschillende vervoersmiddelen een hachelijke onderneming, waarbij het makkelijk is om de conclusies naar je eigen hand te zetten (wat bv. Eurostar duidelijk doet). Ik ben niet tegen treinen (integendeel), maar ik wil (net als de onderzoeker) waarschuwen dat de obsessie voor snelheid het milieuvoordeel van de trein teniet kan doen. De wetenschapper (Roger Kemp) heeft overigens recentere studies uitgevoerd, maar ik heb naar het oudste onderzoek gelinkt omdat het de meeste informatie bevat. Hier vind je de bespreking van een studie van hem uit 2007 :

http://travel.timesonline.co.uk/tol/life_and_style/travel/article2067255.ece

Der Spiegel haalt nog een ander onderzoek aan, dat tot dezelfde conclusie komt (maar ik heb het origineel niet kunnen bemachtigen) : http://www.spiegel.de/international/business/0,1518,475641,00.html
(het artikel is in het Engels)

[Geplaatst door: Ben verhagen]

Wat mij altijd stoort aan vergelijkingen tussen vliegtuigen en ander vervoer is het feit dat de gemakzucht van de mens niet wordt meegenomen.
Er zijn talloze manieren om grote afstanden af te leggen op een milieuvriendelijkere manier. Alleen het kost meer tijd en inspanning.
Iemand die per vliegtuig "even" op vakantie gaat naar Bali verbruikt daarbij evenveel brandstof als ik met mijn gezin in 4 jaar. Dan heb ik het over het gebruik van onze auto.
Dat wordt dan in twee dagen opgesoupeerd. Gaan ze met zijn tweeen wordt dat 8 jaar ons verbruik en als ik een zuinige auto zou nemen zou het 16 jaar ons verbruik betekenen.
Omdat het zo makkelijk is en de prijzen belachelijk laag gaat iedereen als een gek over de wereld zwerven om overal culturen om zeep te helpen.
De brandstof wordt ook nog eens op 10 km hoogte verstookt waardoor het zeer waarschijnlijk nog talloze malen schadelijker is.
Toch worden de weinige kilometers die wij maken steeds zwaarder belast en het vliegverkeer wordt geen strobreed in de weg gelegd.
Het is niet alleen de schaamteloze, nutteloze verspilling van aardolie maar ook nog eens de "noise pollution" die hele gebieden bijna onbewoonbaar maken. Mensen worden ziek van het lawaai.
Wie zou er nog paardeboter gaan kopen in Ulaan Bator als je voor hetzelfde geld als een vliegticket per trein een dikke week onderweg zou zijn? Je zou zien dat het dan ineens niet meer hoeft.
De gemakzucht is de grootste vijand van het milieu.
De politiek bestaat voor 99% uit opportunisten die alleen het beste met zichzelf voor hebben.
Ze waaien met elke wind mee en met drogredenen verhogen ze taxes om hun eigen inkomen veilig te stellen. Het hele global warming issue komt ze goed uit om diegenen die toch al niet de grootste bijdrage leveren voor dat beetje energie dat ze verbruiken schandalig te belasten terwijl de elite vrolijk met vrienden een verjaardag viert op een zuidzee eiland. Kerosine is belachelijk goedkoop, de luchtvaartindustrie wordt op allerlei wijzen gesubsidieerd en omdat arbeid in derdewereldlanden geen ruk kost is het vaak voordeliger om 14 dagen naar Thailand te gaan dan een weekje naar de Nederlandse kust.
Een trein KAN aangedreven worden op een milieuvriendelijke manier, ook een auto, ook een schip. Een vliegtuig kan tot op heden alleen met aardolie of ( nog erger) biobrandstof in de lucht gehouden worden.
Naar mijn mening levert de luchtvaart allang de grootste bijdrage aan de global warming.
De curves van toename van het aantal vliegbewegingen en die van de global warming gaan haast gelijk op.
Windmolens worden tegengehouden vanwege vermeende horizonvervuiling. Kijk eens in de lucht, op bepaalde dagen zit de lucht voor een groot deel dicht vanwege de contrails. Als je hier nog een film wilt schieten die in de middeleeuwen speelt moet je later overal de hemel retoucheren.
Als we niet stoppen met dat massale luchtverkeer kunnen we doen wat we willen maar het zal niet helpen.

[Geplaatst door: Klaas]

In het begin van dit artikel wordt gesproken over een vermogen van 0.1-0.15 kW voor de fietser. Ook wordt gesproken over een snelheid van 50 km/uur.

Het vermogen kan kloppen: hoewel, het gros van de fietsers levert zelden langdurig 150 watt: da's redelijk doortrappen.

De snelheid van 50 km/uur bij 150 watt is echter helaas niet waar. Zelfs bij zeer snelle fietsen, zoals gestroomlijnde ligfietsen (bijvoorbeeld de snelste in nederland te kopen gestroomlijnde ligfiets: de quest van velomobiel.nl: bekijk de site) is er voor 50km/uur 250 watt nodig.
Een snelheid van 40 km/uur wordt bij deze fiets gehaald met een vermogen van 150 watt.

Je hebt overigens bij dergelijke zeer energie-efficiente voertuigen een grappig probleem: fiets je met 40 km/uur naar je werk, dan ben je drijfnat van het zweet (ik heb zo'n fiets: dus dat weet ik uit de eerste hand). Op het werk douchen dus. Maar om het douchewater te vewarmen is veel meer energie nodig dan dat opgewekt is voor het vervoer!

[Geplaatst door: Renaat]

Je conclusie dat hogesnelheidstreinen niet bepaald energiezuinig zijn wordt bevestigd: http://mo.be/index.php?id=63&tx_uwnews_pi2%5Bart_id%5D=25985&cHash=d085b1cf13

[Geplaatst door: Stormbeest]

"Het energieverbruik van een trein neemt exponentieel toe met de snelheid. Dat komt omdat de luchtweerstand verhoogt met het kwadraat van de snelheid"

Klopt, maar voor voertuigen op wielen is er nog een andere weerstand die overwonnen moet worden: de rolweerstand. Neemt die ook exponentieel toe met de snelheid? Een trein verplaatst in verhouding tot zijn gewicht betrekkelijk weinig lucht, de rolweerstand is dus minstens net zo belangrijk.

Je merkt ook terecht op dat de milieuscore van een trein voor een deel bepaald wordt door de manier waarop elektriciteit opgewekt wordt. Een trein KAN op groene stroom rijden, een vliegtuig kan uitsluitend op brandstoffen vliegen. En wat meer is, de verbranding vindt zeer hoog in de troposfeer plaats, wat zeer schadelijk is voor het klimaat. De gevolgen hiervan zijn goed zichtbaar. Ben Verhagen merkt terecht op dat op sommige dagen dat de hemel van nature wolkenloos zou zijn, die volledig dichtgeborduurd wordt door vliegtuigbewolking. Het kan toch niet dat dat geen belangrijke invloed heeft op het klimaat? Mensen vliegen vaak naar het zuiden "voor de zon", met als gevolg dat we hier steeds minder zon te zien krijgen, o ironie.

[Geplaatst door: Sharon]

Er wordt wel iets belangrijks gezegd:
"Als een trein wordt aangedreven door elektriciteit opgewekt via steenkoolcentrales, dan is de milieuscore beduidend slechter dan die van een modern vliegtuig. Wordt de elektriciteit echter geproduceerd met windmolens of zonnepanelen, dan kan je stellen dat zo’n trein een even milieuvriendelijk vervoersmiddel is als een fiets – hoe snel hij ook rijdt. Spoort een trein op elektriciteit opgewekt door kernenergie, zoals in Frankrijk, dan veroorzaakt hij tenminste geen (of veel minder) broeikasgassen."

DUS.....stel dat we inmiddels in 2011 nu, wel aan Kernenergie, waterenergie of windenergie hadden gedaan, deed dit artikel er dan nog toe?

[Geplaatst door: Henk]

Staan veel vage en onvolledige uitspraken in die niet gefundeerd zijn:

De bewering dat bij de Eurostar vergeten wordt dat de spoorlijn ook nog onderhouden wordt en dat dat uitstoot veroorzaakt gaat net zo goed op voor vliegtuigen: een landingsbaan, vliegveld, vliegtuig enz. enz. moeten toch ook gebouwd/onderhouden worden?

[Geplaatst door: Kris De Decker]

@ Henk, dat klopt. Maar het bouwen van een spoorlijn kost aanzienlijk meer energie dan het bouwen van een luchthaven. Ongefundeerd? Hier opnieuw de link uit het artikel (update juni 2009):

http://www.iop.org/EJ/article/1748-9326/4/2/024008/erl9_2_024008.pdf?request-id=be050c6a-1f7b-4d85-83d6-76b91671bf98

Ik ben overigens helemaal geen fan van vliegtuigen, ik weiger zelfs te vliegen. Maar juist is juist. Het voordeel van de luchtvaart is dat er relatief weinig infrastructuur nodig is op de grond. Daar staat dan weer een hoog brandstofverbruik tegenover.

Overigens mag een vliegtuig per kilometer ongeveer even zuinig zijn als een auto, het probleem is dat vliegtuigen door hun hoge snelheid enorm veel kilometers afleggen. Met de auto ga je niet eventjes op een dag 10.000 kilometer ver. Zie dit recentere artikel: http://www.lowtechmagazine.be/2009/12/hoe-duurzaam-is-de-stadsbewoner.html

@ Sharon: dat zou ik zo nu niet meer schrijven (het artikel is 4 jaar oud). Hoe sneller de trein, hoe meer hernieuwbare energiebronnen of kerncentrales je moet installeren en de bouw ervan kost ook veel energie. Zie andere artikelen op de blog.

[Geplaatst door: Mark Van den Borre]

Allicht heeft het ook zin de marginale kost van een treinpassagier en een vliegtuigpassagier in beschouwing te nemen. Ik gok dat die van een treinpassagier relatief verwaarloosbaar is. Er zitten immers in een treinticket naar verhouding meer vaste kosten voor infrastructuur.

Een goedkoper treinticket dankzij gigantische reizigersvolumes betekent een feedback-effect (denk Jevons-paradox) met nog veel meer reizigerkilometers. Bij een vliegtuig is een dergelijke feedback-loop onmogelijk door hogere marginale kosten per passagier.

Of een voorbeeld in mensentaal. Er zijn nu al behoorlijk wat mensen die wonen in Brussel en werken in Parijs. Een prijsverlaging van het treinaanbod dankzij efficiëntieverbeteringen en ook een bescheiden ambtenaar kan 600 km woon-werk per dag afleggen, wat met het vliegtuig onmogelijk is.

Met het oog op milieueffecten kan je het in zekere zin een geluk noemen dat veel treinmaatschappijen niet erg efficiënt werken...

[Geplaatst door: Stormbeest]

"Ook de milieuscore van de huidige hogesnelheidstreinen (gerekend aan een snelheid van 225 kilometer per uur) is volgens de studie niet zo denderend: een moderne dieselauto met twee inzittenden stoot per passagier evenveel broeikasgassen uit. Met meer passagiers aan boord scoort de auto zelfs merkelijk beter als de HST."

De milieu-impact van een auto kun je niet zomaar vergelijken met die van een trein, omdat er in het geval van de auto nog een hoop bijkomende problemen zijn, zoals de grootschalige verharding van de bodem, dieren die sneuvelen onder wagens, de slechte invloed op de ruimtelijke ordening, steden die bijna onleefbaar worden, enz.