Huis afbreken is ecologische misdaad

Het duurt makkelijk 50 jaar eer een nieuw, goed geïsoleerd gebouw een energiebesparing oplevert.

Oude gebouwen worden steeds vaker afgebroken met het argument dat nieuwe gebouwen dankzij groene technologie veel minder energie verbruiken en dus een pak milieuvriendelijker zijn. Maar die vlieger gaat niet op, zo blijkt uit een aantal recente onderzoeken. De afbraak van het oude gebouw en de constructie van het nieuwe gebouw vragen zoveel energie dat het vele decennia duurt eer een nieuw huis een milieuvoordeel oplevert. Een milieuvriendelijk gebouw is een gebouw dat er al staat.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

"Van het niet afbreken en het niet bouwen van huizen wordt niemand rijk"

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Er zijn bibliotheken volgeschreven over het belang van goed geïsoleerde huizen. Wie zijn huis niet goed isoleert, zo luidt het dogma, schaadt het milieu. Daarom gaan veel mensen er van uit dat het goed is om een oud, slecht geïsoleerd huis af te breken en er een nieuw, goed geïsoleerd gebouw voor in de plaats te zetten.

Maar dat is niet zo vanzelfsprekend. Er wordt in deze redenering alleen maar rekening gehouden met de energie die wordt verbruikt tijdens de bewoning van het huis. De energie die nodig is om een oud huis af te breken en een nieuw huis op te bouwen, wordt volledig buiten beschouwing gelaten. Die informatie is van essentieel belang om te kunnen oordelen of een nieuw huis wel degelijk milieuvriendelijker is dan een oud huis, maar vreemd genoeg was daar tot voor kort geen enkele studie over uitgevoerd.

Afbraak

Het energieverbruik van huizen is op te delen in twee etappes. Enerzijds is er het “operationele” energieverbruik, met name de verwarming en het elektriciteitsverbruik, dat een aanvang neemt van zodra het huis wordt bewoond. Anderzijds is er het “ingebedde” energieverbruik. Dat betreft de energie die nodig is om de constructiemachines te doen werken en de energie die nodig is om de bouwmaterialen te produceren en te transporteren.

Bij de afbraak van een huis gaat al die ingebedde energie verloren. Ook het afbreken zelf kost energie, en levert bovendien een aanzienlijke hoeveelheid afval op, die opnieuw vervoerd moet worden. Als een oud gebouw wordt afgebroken om er een nieuw voor in de plaats te zetten, kost dat dus heel wat energie.

Isolatie

Daar staat tegenover dat het nieuwe huis beter geïsoleerd is en dus minder energie zal verbruiken terwijl het wordt bewoond (het gaat dan alleen om de verwarming, want het elektriciteitsverbruik van huishoudelijke apparaten gaat niet omlaag door een betere isolatie). Een oud huis afbreken om er een nieuw voor in de plaats te zetten, kost dus aanvankelijk energie, maar dat wordt later goedgemaakt omdat er minder energie opgaat aan verwarming. Maar wanneer? Tot voor kort konden we daar alleen maar naar gissen, maar nu zijn er eindelijk een paar onderzoeken uitgevoerd die op zijn minst een idee geven van de verhoudingen.

Groene technologie

Volgens berekeningen van de Amerikaanse "National Trust for Preservation" duurt het 65 jaar alvorens een nieuw, energie-efficiënt kantoorgebouw de energie recupereert die verloren ging door de afbraak van het oude gebouw, zelfs als 40 procent van het nieuwe gebouw uit gerecycleerde materialen bestaat. De voorzitter van de vereniging, Richard Moe, voegde er vorige week in een speech aan toe dat de meeste nieuwe gebouwen niet eens een verwachte levensduur van 65 jaar hebben, en dat een derde van de nu bestaande gebouwen in de VS in 2030 zal afgebroken zijn. Als hij gelijk heeft, dan is het vervangen van een oud gebouw door een nieuw gebouw een slechte zaak voor het milieu, ook al zit dat nieuwe gebouw volgestopt met groene technologie.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

"Door oude gebouwen neer te halen en ze te vervangen door energie-efficiënte gebouwen, stijgt het energieverbruik."

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

De “Empty Homes Agency”, een Engelse organisatie die strijdt tegen leegstand, publiceerde twee weken geleden een onderzoek dat tot soortgelijke resultaten komt. De studie maakt een vergelijking tussen het energieverbruik van nieuwbouw en (grondige) renovatie, op basis van zes bestaande gevallen (3 nieuwbouwhuizen en 3 renovaties).

De conclusie van het onderzoek luidt dat het 35 tot 50 jaar duurt eer een nieuwe eengezinswoning een milieuvoordeel oplevert tegenover een gerenoveerd oud huis. Bij een renovatie blijven in elk geval de muren overeind, en het is de productie en het transport van bakstenen en beton die het meeste energie vraagt (bijna 70 procent van het totale “ingebedde” energieverbruik). Tegelijk zorgt de renovatie voor een betere isolatie, die niet veel moet onderdoen voor die van een nieuwbouwhuis.

200 laptops

Volgens het Engelse onderzoek is er voor het bouwen van een eenvoudige eengezinswoning 90.000 kilowattuur energie nodig – daarmee kan je 200 laptops een jaar lang 24 uur per dag doen werken. Voor een grondige renovatie is gemiddeld 15.000 kilowattuur energie nodig. Per vierkante meter kost een renovatieproject 104 kilogram CO2-uitstoot en een nieuwbouwproject 475 kilogram CO2. Dat betekent dat 1 vierkante meter nieuwbouw meer CO2 veroorzaakt dan een vliegreis Brussel-Lissabon (heen en weer, per passagier). In het Engelse onderzoek wordt geen rekening gehouden met de energie die verloren gaat bij de afbraak van het oude huis dat plaats moet ruimen voor een nieuwbouwhuis.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

"Eén vierkante meter nieuwbouw kost evenveel CO2 als een vliegreis Brussel-Lissabon - heen en weer, per passagier"

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Gebouwen zijn grote energievreters en ze zijn verantwoordelijk voor een flink deel van de uitstoot van broeikasgassen, vergelijkbaar met de ecologische impact van alle transportmiddelen samen. Door oude gebouwen neer te halen en ze te vervangen door energie-efficiënte gebouwen, maken we dat alleen maar erger.

Als we die nieuwe gebouwen lang genoeg laten staan, zullen ze in de tweede helft van deze eeuw inderdaad energie besparen. Maar tot die tijd zal deze aanpak het energieverbruik alleen maar doen stijgen. Hetzelfde effect doet zich overigens voor bij zonnepanelen, maar daar treedt het positieve effect al op na 2 tot 7 jaar.

Betonboeren

De aangehaalde onderzoeken zijn niet wetenschappelijk te noemen, in de zin dat ze niet in een wetenschappelijk tijdschrift zijn gepubliceerd, of door andere onderzoekers zijn geverifieerd. Het zal dus niet lang duren eer betonboeren de resultaten betwisten. Er gaat bijzonder veel geld om in de vastgoedwereld, en van het niet afbreken en het niet bouwen van huizen wordt niemand rijk. Wellicht zijn ook monumentenorganisaties niet de meest objectieve partij om dit soort onderzoeken uit te voeren, aangezien het ecologische nadeel van afbraak ook goed in hun kraam past. Het wordt dus hoog tijd dat het thema serieus wordt onderzocht.

© Kris De Decker

Foto's van afbraakwerken in Gent: fabiola74

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------
Verwante artikels :

• Gelukkig in een huis van 8 vierkante meter : dwerghuisjes
• Moderne architectuur uit afvalmateriaal : eerst grondstoffen zoeken, dan ontwerpen
• Isolatie: eerst het lichaam, dan het huis
• Earthships : huizen bouwen met aarde en autobanden
• Earthships voor luxepaardjes : een aarden huis uit... beton
• Lego voor grote jongens : wonen in scheepscontainers
• Bouwen met volledige bomen : voorbij de blokhut
• Industrieel erfgoed : inspiratie uit het verleden
• De zwendel met afvalstatistieken : we storten veel meer afval dan de statistieken beweren
• Tegels als een alternatief voor staal : de revival van het tamboerijngewelf
• Weg met het gazon: puintuinen, prairietuinen, regentuinen en beestentorens

Comments

[Geplaatst door: Koen Vandewalle]

Prachtige site!
eindelijk eens wat tegengas tegen de commerciële prietpraat.

Dit is wat men waardevolle informatie noemt!

Helaas sijpelt dit nog te weinig door naar het bestuur van de samenleving, en is er nog te veel désinformatie.

[Geplaatst door: Youngerfill]

Er is een foutje geslopen in jouw artikel: in de tekst zeg je dat 1 vierkante meter nieuwbouw *meer* *CO2* uitstoot dan een retourtje Brussel-Lissabon. Maar volgens het citaat dat tussen de tekst zweeft kosten beide activiteiten *evenveel* *energie*.

De cijfers die je uit de Engelse studie hebt gehaald zijn uitgedrukt in aantal kilogram uitgestoten CO2. De auteurs hebben hun resultaten bewust in kg CO2 gepresenteerd omdat ze dit een beter te begrijpen concept vinden.

Dat is ook logisch: een kilowattuur die je koopt van een gewone electriciteitsleverancier is iets anders dan een kilowattuur die je haalt uit een eigen zonnepaneel dat volledig is afgeschreven (qua prijs en qua ingebedde CO2): in het eerste geval heeft de energie die je consumeert een impact op het milieu en op je bankrekenening, en in het tweede geval is er bijna geen impact
("slijtage" zonnepaneel?).

Dus wanneer alternatief A minder energie kost dan alternatief B wil dat nog niet zeggen dat alternatief A te verkiezen is boven B. Er moet gekeken worden welk alternatief de kleinste kostprijs heeft, zowel financieel als ecologisch.

Waar heb je trouwens de cijfers voor CO2 uitstoot van die vliegtuigtrip vandaan gehaald? Gewoon nieuwsgierig ...

[Geplaatst door: Kris De Decker]

Bedankt voor je reactie.

De CO2-uitstoot per passagier per kilometer is sterk afhankelijk van het type vliegtuig en het aantal passagiers. Voor deze berekening ben ik uitgegaan van de 75 gram CO2 per kilometer per passagier die Boeing adverteert voor zijn 747. Het bedrijf kreeg daar klachten over, omdat het uitgaat van een bezetting van 100 procent, terwijl de gemiddelde bezetting net iets minder dan 80 procent bedraagt. Ik heb dus die 80 procent bezetting toegepast op de cijfers van Boeing en dan kom je (ongeveer) aan 100 gram per passagier per kilometer. De afstand tussen Brussel en Lissabon bedraagt ongeveer 1.700 kilometer, dus 3.400 kilometer heen en weer. Dan kom je uit op 340 kilogram CO2 per passagier, tegenover de 475 kilogram C02 per vierkante meter nieuwbouw.

Het is dus inderdaad *meer*, al heb ik in de zwevende tekst voor *evenveel* gekozen omdat die berekeningen hoedanook ruwe gemiddelden zijn - ik kan me voorstellen dat het ene nieuwbouwproject 300 kilogram per m2 oplevert, terwijl het andere eerder aan 600 kg/m2 komt. En als er wat minder passagiers in het vliegtuig zitten, komt het ook al snel gelijk uit.

Het klopt dat er een belangrijk verschil is tussen energieverbruik en CO2-uitstoot. Maar ik vind de keuze van de onderzoekers om de voetafdruk in CO2 uit te drukken een beetje ongelukkig, precies om de redenen die je aanhaalt. Want hun berekening wordt nu ondoorzichtig door de energiemix die ze hebben gekozen (hoe werd de elektriciteit opgewekt?). Als ze de voetafdruk in kWh hadden uitgedrukt, zou je de gegevens kunnen toepassen op de energiemix van verschillende landen.

Hier is de link naar het artikel over de CO2-uitstoot van de Boeing 747.
http://www.guardian.co.uk/media/2007/nov/28/asa.advertising

[Geplaatst door: Kris De Decker]

Ik had je niet helemaal begrepen: je bedoelde natuurlijk ook dat ik in het citaat "energie" moet vervangen door "CO2". Is gebeurd nu.

[Geplaatst door: Youngerfill]

Leuke maatstaf, dat van die 100g/passagier/km. Ik zie de passagiers hun raampje opendraaien en zakjes van 100 gram overboord zetten!

Hopelijk vond je mijn vorige post niet te veel muggenzifterij. Maar als ik het goed begrepen heb dan wil je met je blog enig nuchter weerwerk bieden aan de "groene" prietpraat die tegenwoordig over ons uitgestort wordt. In dat geval kunnen je eenheden maar beter kloppen. Want je weet wellicht zelf hoe dat gaat: wanneer je je mengt in een debat, dan word je niet beoordeeld op de globale inhoud van je betoog, maar afgerekend op die ene ongelukkig gekozen one-liner.

En dat zou hier heel spijtig zijn, want daarvoor is de uitbraak van gezond verstand genaamd "Lowtech Magazine" veel te zeldzaam & veel te waardevol.

[Geplaatst door: Arantxa Iguiñiz Echeverria]

Wij zitten juist met problemen over sloop van huizen die nog heel goed zijn, de woningbouw De Sleutel van Zijl en Vliet sloopt alle mooie oude 1920 huisjes. De Kooi en de Tuinstadswijk in Leiden. Kunnen jullie iets op een formele vlak voor ons betekenen?

[Geplaatst door: kris de decker]

Helaas kan Lowtech Magazine niet meer doen dan artikels schrijven - verder reikt onze invloed niet. Je kan steun proberen zoeken bij zowel milieuorganisaties als monumentenorganisaties: die zouden allebei tegen de afbraak gekant moeten zijn.

[Geplaatst door: Stormbeest]

Tegenwoordig verschijnt er zoveel informatie over "ecologisch bouwen". Wat echter nog veel beter is dan ecologisch bouwen, is níet bouwen, zoveel mogelijk gebruik maken van bestaande bebouwing. Passiefhuizen zijn misschien goed, maar nog veel beter zijn géén extra huizen. Het gaat niet alleen om de energie en materialen die het bouwen van een huis kost. Er wordt zoveel ruimte ingenomen door nieuwbouw, kijk eens om je heen, overal breidt de (lint)bebouwing zich als een olievlek uit. Het hele land wordt volgebouwd met ruimtevretende villa's, terwijl er zoveel huizen te koop staan. Ondertussen worden wij met de vinger gewezen dat er te veel kilometers op ons bord liggen, dat we meer voedsel van eigen bodem en minder ingevoerd voedsel moeten eten. Maar hoe kan een land in zijn eigen voedsel voorzien als alle landbouwgrond opgeofferd wordt aan ruimteverslindende villawijken?

[Geplaatst door: roland]

"Volgens berekeningen van de Amerikaanse "National Trust for Preservation" duurt het 65 jaar",
“Empty Homes Agency met het onderzoek: 35 tot 50 jaar"
Helaas ontbreken beide onderzoek!

[Geplaatst door: Kris De Decker]

Roland: helaas hebben veel websitebeheerders de slechte gewoonte om hun website regelmatig te reorganiseren en daarbij de URL's te veranderen. Maar meestal kan je vrij makkelijk de info toch nog terugvinden op basis van de kapotte link.

Ik heb de onderzoeken terug opgesnord en de links aangepast.

[Geplaatst door: Paul Veltman]

Even narekenen: een gemiddeld gezin verbruikt per jaar 28.500kWh in een eengezinswoning (bron NIBUD), in een soortgelijk goed geisoleerde woning gauw 10.000kWh minder (schatting: 30-50% besparing).
Ik kom dan uit op verschil nieuwbouw en renvatie (90.000 - 15.000) = 65.000kWh op een terugverdientijd van 6.5 jaar en geen 35-50 jaar.
Gewoon even rekenen en geen onzinvergelijkingen verzinnen zoals het verbruik van 200 laptops. Die gebruiken trouwens 200 x 365 x 24 x 20 = 35.040kWh en geen 90.000kWh.

[Geplaatst door: Kris De Decker]

Paul, ik denk dat je de resultaten van het onderzoek verkeerd interpreteert. Ook de gerenoveerde woning wordt veel energiezuiniger na de renovatie. De nieuwbouwwoning scoort in operationeel energieverbruik slechts iets beter dan de gerenoveerde woning, maar kost wel 75.000 kWh meer energie (90.000 - 15.000 is volgens mijn rekenmachine 75.000 en niet 65.000). Je moet die 75.000 delen door het kleine verschil in operationeel energieverbruik tussen beide woningen, en dan kom je aan 35 tot 50 jaar alvorens de extra energie die je in de nieuwbouw hebt gestopt, zich terugbetaalt.

Ook je laptop-berekening klopt niet. Ten eerste raad ik je aan om eens een energiemeter aan je laptop te koppelen. Twintig watt haal je alleen als je geen software doet draaien. Maar zelfs al verbruikt je laptop maar 20 watt: dat is het elektriciteitsverbruik, niet het energieverbruik. Het kost 40 tot 60 watt primaire energie om 20 watt elektriciteit te leveren. Dus de 50 watt die ik als basis voor de berekening neem, overdrijft het energieverbruik van een laptop zeker niet.

[Geplaatst door: roland]

Kris, bedankt, helaas url's veranderen nogal eens!
Beide onderzoeken staan tegenover http://www.neprom.nl/viewer/file.aspx?fileinfoID=1404
met de bewering dat in milieubelasting met een ingrijpende aanpassing van een bestaand gebouw (kantoor) niet verschilt van sloop/nieuwbouw.

[Geplaatst door: Kris De Decker]

Ook bedankt om het "linkrot" te melden, Roland.

Ik heb het onderzoek dat je aanhaalt nog niet gelezen, maar ik zie wel dat het niet over woonhuizen maar over kantoren gaat, en vooral dat het is uitgevoerd door projectontwikkelaars die zich voornamelijk in nieuwbouw interesseren... De conclusie dat nieuwbouw milieuvriendelijker is dan renovatie, is dus niet erg verrassend.

Maar zoals ik schrijf in het artikel: "Wellicht zijn ook monumentenorganisaties niet de meest objectieve partij om dit soort onderzoeken uit te voeren, aangezien het ecologische nadeel van afbraak ook goed in hun kraam past. Het wordt dus hoog tijd dat het thema serieus wordt onderzocht."

Objectief onderzoek is bij mijn weten nog altijd niet gebeurd, en we zijn intussen 3,5 jaar verder. Het punt is natuurlijk dat er met afbraak en nieuwbouw veel geld te verdienen valt, en met renovatie veel minder. Dus of dat onderzoek er ooit komt, betwijfel ik ten zeerste.

[Geplaatst door: roland]

@Kris,
in de klankbordgroep zaten projektontwikkelaars, makelaars e,d., de opdrachtgever is Agentschapnl, vroeger Senter-Novem, een overheidsorganisatie. De milieubelasting van kantoornieuwbouw (levensduur 50 jaar) verschilt niet van die bij ingrijpende herbouw. (levensduur 40 jaar).

Glazen hoogbouw heet ook duurzaam, ondanks de hoge koelvraag en bouwkosten (blz 31-34)
http://repository.tudelft.nl/assets/uuid:afd36653-cc80-4187-9cdd-6e9189c2ec89/arc_hoffman_2008.pdf

[Geplaatst door: Kris De Decker]

Ik vind in het document dat je aanhaalt geen enkel argument terug waaruit te besluiten valt dat glazen hoogbouw duurzaam is. De coverfoto is ook wel zeer ongelukkig gekozen. Met de energie van die drie windmolentjes krijg je niet eens de lift naar de vierde verdieping.

[Geplaatst door: Kris De Decker]

Er is nieuw onderzoek over de terugverdientijd van energie-efficiënte gebouwen:

http://www.preservationnation.org/issues/sustainability/green-lab/valuing-building-reuse.html

"Building reuse typically offers greater environmental savings than demolition and new construction. It can take between 10 to 80 years for a new energy efficient building to overcome, through efficient operations, the climate change impacts created by its construction. The study finds that the majority of building types in different climates will take between 20-30 years to compensate for the initial carbon impacts from construction."

[Geplaatst door: Tom Van Lint]

De manier van huizen bouwen in de VS is heel anders dan in België/Nederland. Dat kan je dus niet vergelijken. Engelse huizen zullen wat dichter bij onze huizen komen - ook wat het klimaat betreft.
Ik wil graag geloven dat een rijhuis verbouwen energiezuiniger is dan er een nieuwbouw in de plaats te zetten.
Maar in België zitten we met veel lintbebouwing en alleenstaande woningen, die vaak slecht gebouwd of al eens slecht gerenoveerd werden. Blinde gevels - bedoeld om er tegenaan te bouwen - worden permanent. Het huis ernaast staat er in het beste geval gedeeltelijk tegen, maar ook zeer vaak een meter of 2 van af. De muren zuigen vocht uit de ondergrond, de benedenvloeren ook. Dergelijke huizen trachten duurzaam te renoveren tot de huidige standaarden van isolatie en comfort, zonder koudebruggen en vochtproblemen is zéér duur, en zal ook veel materialen en werkuren kosten.
En ik ben er niet van overtuigd dat de levensduur van die renovatie in de buurt komt van een degelijke nieuwbouw. In België is het BTW-tarief voor renovatie maar 6%, tegen 21% voor nieuwbouw. Maar eigenlijk is het renoveren van een huis dat ouder dan 50 jaar is meestal weggegooid geld, behalve als het om architectonisch waardevolle huizen gaat. Maar dan gaat het niet meer over renoveren en energiezuiniger maken, maar over restaureren.
Ik denk wel dat we eens beter moeten nadenken over recycleren van bouwmaterialen, en over nieuwe methodes van bouwen met gemakkelijk herbruikbare materialen.

[Geplaatst door: Tom]

Dit artikel is een inspiratiebron voor ons bouwproject. Wij renoveren een klein huis uit 1906, twee onder 1 kap. Wij gebruikten cellulose, houtvezelplaten en vooral kemp voor de isolatie van daken en vloeren. Liever had ik vlas gebruikt, maar omdat bij ons niemand dat nog verwerkt moet het eerst naar China. Ons hout komt van FSC bronnen en uit West-Europa, maar daar dat label niks voorstelt hebben we voor alle gebruikt hout besloten om te overcompenseren door telkens 50 bomen te planten in herbebossingsprogramma's. Dat kost 180€ per 50 bomen per post, wat in het niets valt bij de kost van bijv. onze triple-glas houten (uit de Jura) vensters (6000€) of onze dakisolatie (2000€). Natuurcompensatie zou een interessant concept kunnen zijn voor bouwmaterialen. We recupereren ook oud materiaal, zo kochten we een prachtige houten voordeur van begin 20ste eeuw voor 50€, een timmerman renoveerde die gedeeltelijk en we isoleerden die zelf, voor nog altijd veel minder geld dan een houten voordeur in de handel, waar het onmogelijk is om een mooie deur te kopen. 1 muur op 4 werd bepleisterd met leem of kalk. Regenwater wordt hergebruikt in huis. Veel extra geld kostte dit alles uiteindelijk niet, wel tijd - maar dat werd gecompenseerd door verworven competenties. Passief zullen we nooit worden, maar energie hebben we genoeg gespaard om dat gebrek te compenseren. Dit is een topsite, keep it up!

[Geplaatst door: Kris De Decker]

The National Trust for Historic Preservation heeft de slechte gewoonte om regelmatig de linkadressen van haar studies te wijzigen. Het meeste recente onderzoek over de afbraak van oude huizen staat nu hier:

http://www.preservationnation.org/information-center/sustainable-communities/green-lab/valuing-building-reuse.html#.Uka_MD_7w3o

[Geplaatst door: Peter]

Eengezinswoningen worden normaal voor minstens 50 jaar betrokken, nieuwbouw levert dus eigenlijk meestal ook geen energetisch nadeel op.
Huizen van voor 1960 zullen zelden of nooit passief kunnen worden, hoogstens een laag-energiewoning, dus vroeg of laat gaat dat huis toch tegen de vlakte. Terwijl een nieuwbouw passief eigenlijk altijd aan alle strengste normen zal voldoen (de normen voor isolatie zullen nooit strenger worden dan passief).
En vooral: iedereen die het narekent komt eigenlijk tot de conclusie dat renovatie aan het eind van de rit (onvoorziene uitgaven, lager verkoopwaarde...) altijd duurder uitvalt dan bouwen. Dus dat beetje energie die zo'n goed gerenoveerd huis meer verbruikt dan nieuwbouw komt daar eigenlijk nog bovenop.
België heeft trouwens gemiddeld genomen al de oudste huizen van West-Europa...
Wij hebben een huis gekocht, gerenoveerd (en nog bezig) en geloof me, er zijn dingen die duidelijk eigenlijk niet meer écht goed zijn en niet kunnen écht opgelost worden.

[Geplaatst door: Wouter]

Heel interessant artikel! Dit vormt de basis en het idee voor mijn bachelorproef, "Is het ecologisch verantwoord om een bestaande woning te slopen en een nieuwe energiezuinige, ecologische woning in de plaats te bouwen?".
Hierbij zou ik dan graag onderzoeken hoe men een bestaande woning ecologisch kan renoveren om tot hetzelfde Epeil van een nieuwbouw te komen, benieuwd of dit me gaat lukken.

[Geplaatst door: Julia]

Dag Kris, sta je hier nog steeds achter als het om een woning gaat die onbewoonbaar werd verklaard en met alle ecologsche mogelijkheden van vandaag? Heel interesante site trouwens!!

[Geplaatst door: Raoul Jacobs]

De fundamentele principes die in het artikel aangehaald worden kloppen toch wellicht wel. De beste recyclage is dingen hergebruiken (of blijven gebruiken). Dit geldt voor huizen, maar ook voor tal van andere gebruiksvoorwerpen. De benodigde energie om een nieuwe koelkast of nieuwe wagen te produceren -die wellicht een stuk energiezuiniger en schoner zal zijn dan de bestaande- weegt niet op tegen de vooropgezette (ecologische) besparing. Ik stel me echter de vraag of beleidsbeslissingen zoals lage emissiezones en strenge isolatienormen wel steeds ingegeven zijn door bekommernissen omtrent luchtkwaliteit, dan wel om de industrie te plezieren. Niemand verdient immers wat aan die brave gepensioneerde die in een LEZ woont en met z'n grijze Toyota 2000km per jaar aflegt. Dan maar wat druk uitoefenen om zulke mensen een nieuwe wagens te doen kopen of hun huis te laten isoleren onder het mom van ecologische beleid..