Lowtech Magazine

Is stralingsverwarming gevaarlijk?

Elektromagnetische straling is controversieel, zo bleek nog maar eens uit de reacties op het artikel over WiFi-routers.

Als radiogolven van WiFi-routers inderdaad schadelijk zouden zijn, hoe zit het dan met stralingsverwarming?

Tegelkachels en elektrische infraroodpanelen werken ook op basis van straling -- in het elektromagnetisch spectrum liggen hoogfrequente radiogolven en infrarode straling zelfs vlak naast elkaar.

Zijn WiFi-routers en warmtestralers slecht voor onze gezondheid? Lowtech Magazine zoekt het uit.

 

 

 

Foto: Erythema ab igne. Heeft deze jonge vrouw te lang voor een elektrisch infraroodpaneel gezeten? Of stond de WiFi-router onder haar bureau?

Stralingsverwarming: gezonde warmte met minder energie

In tegenstelling tot luchtverwarming kan stralingsverwarming (zoals de tegelkachel hierboven) lokaal verwarmen. Die Bauern und die Zeitung, een schilderij door Albert Anker, 1867.

Het is de afgelopen maanden relatief rustig geweest op Lowtech Magazine, en dat heeft alles te maken met een boek over stralingsverwarming, dat op 5 februari wordt gepubliceerd bij uitgeverij Eburon. De Nederlandse stichting De Twaalf Ambachten vroeg me vorig jaar om hun Stralingswarmtegids uit 1980 te actualiseren. Het is uiteindelijk een geheel nieuw boek geworden, waarin veel tijd en onderzoek is gekropen.

Het verwarmen van gebouwen in Nederland kost maar liefst 20 tot 25% van het totale primaire energieverbruik. Daarmee is warmtevoorziening in gebouwen een minstens even grote slokop van fossiele brandstoffen als het transport. We zijn het normaal gaan vinden dat we alle lucht in een gebouw opwarmen om ons comfortabel te houden. Maar dat is net zo efficient als het gebruik van 1.500 kg staal om een persoon van A naar B te transporteren.

In het boek wordt een alternatief gepresenteerd, geïnspireerd door een historische manier van verwarmen maar aangevuld met moderne technologie. Een algemeen gebruik van stralingsverwarming zou niet alleen het energieverbruik terugdringen, maar ook het binnenklimaat en het thermisch comfort verbeteren.

Efficiënt verwarmen zonder thermische isolatie

De thermische isolatie van een gebouw wordt fundamenteel geacht voor een efficiënt verwarmingssysteem. Dat is echter alleen maar zo als een huis met luchtverwarming op temperatuur wordt gebracht. Kiezen we voor stralingswarmte, een alternatieve strategie die een veel langere geschiedenis kent, dan kunnen ook niet-geïsoleerde gebouwen comfortabel en efficiënt worden verwarmd.

Een tegelkachel in het stopcontact

Voor het verwarmen van gebouwen biedt stralingswarmte heel wat voordelen tegenover luchtverwarming. Het is efficiënter, er ontstaat een aangenamer en gezonder binnenklimaat, en er is geen thermische isolatie nodig.

Tot voor kort kon stralingswarmte alleen maar efficiënt worden geproduceerd met een tegelkachel. Sinds een aantal jaren is er een alternatief op de markt dat compacter, gebruiksvriendelijker en daardoor wellicht op grotere schaal inzetbaar is: elektrische, langgolvige infraroodverwarming.

Haal de zon in huis: tegelkachels en warmtemuren

Tegelkachels zijn milieuvriendelijker, zuiniger, gezonder, veiliger en gezelliger dan alle moderne verwarmingsmiddelen samen. Waarom zijn ze verdwenen en hoe krijgen we ze weer terug?

Haast niemand weet dat er vroeger een verwarmingstoestel bestond dat alle moderne verwarmingstoestellen overtreft. Dan hebben we het niet over de kolenkachel, maar over de (Europese) voorloper daarvan: de tegelkachel. Een technologie van bijna duizend jaar oud, waarvan de verdere ontwikkeling en verspreiding werd gedwarsboomd door de opkomst van steenkool, aardgas en olie. Tegelkachels zijn groot en zwaar, maar ze bieden zoveel voordelen dat ze het zouden verdienen om – opnieuw - door de overheid gestimuleerd te worden.