Verwarm je kleren, niet je huis

Isolatie van het lichaam is veel efficiënter dan het verwarmen van de ruimte waarin het lichaam zich bevindt, schreven we twee jaar geleden in Isolatie: eerst het lichaam dan het huis.

We hadden het daarin vooral over moderne thermische onderkleding, die het mogelijk maakt om de thermostaat lager te zetten zonder aan comfort te verliezen. Op die manier kan veel energie worden bespaard zonder dure investeringen.

Deze lowtech strategie kan ook worden toegepast op verwarming in plaats van isolatie: verwarming van het lichaam is veel efficiënter dan verwarming van de ruimte waarin het lichaam zich bevindt.

Er is steeds meer kleding op de markt met een ingebouwde elektrische verwarming. Het lijkt een gadget, maar met elektrisch verwarmde kleding kan in principe heel veel energie worden bespaard.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Kleding met ingebouwde elektrische verwarming wordt ontwikkeld voor soldaten, avonturiers, jagers, wintersporters, motorrijders en bouwvakkers. Een aantal fabrikanten zijn Gerbing, Venture Heat, Columbia, Blazewear en Milwaukee Power Tools. Elektrisch verwarmde lederen vesten werden al gebruikt door piloten in de Tweede Wereldoorlog, en voor motorrijders is de technologie al decennia op de markt. De energie wordt in dat geval geleverd door de batterij van de motorfiets.

De komst van compacte lithium-ion batterijen heeft de mogelijkheden van elektrisch verwarmde kleding echter veel groter gemaakt. Er zijn nu allerlei verwarmde kledingstukken te koop: jassen, broeken, sokken, onderkleding, truien, sjaals, schoenen en handschoenen.

Bij elk kledingstuk horen één of twee batterijen, verstopt in een speciale zakje, die voor ongeveer 5 uur extra warmte zorgen. Bij sommige merken kunnen de handschoenen of sokken ook in de jas of de broek worden ingeplugd, zodat ze geen aparte batterij nodig hebben.

Koolstofvezels

Ook nieuw is het gebruik van koolstofvezels als verwarmingselement. Dit materiaal is flexibel en kan op alle mogelijke plaatsen in de kleding worden aangebracht. Eerder werd vooral gebruik gemaakt van traditionele verwarmingsdraden die stug zijn, makkelijk breken, zwaarder zijn en meer energie nodig hebben. Elektrische verwarmde kleding maakt gebruik van lage voltages omwille van de veiligheid. Op de kleding zit een knop waarmee de verwarming geregeld kan worden.

Uiteraard bespaart het gebruik van elektrisch verwarmde kleding geen energie als ze buitenshuis wordt gebruikt. Integendeel zelfs. De technologie wordt gebruikt om het comfort te verhogen. Het grote voordeel voor mensen die zich buiten in het zweet werken, is dat elektrische kleding hen ook warm houdt tijdens rustpauzes, wanneer de lichaamstemperatuur snel daalt.

Effectief en efficiënt

Als verwarmingselement thuis is elektrisch verwarmde kleding zo duurzaam als het maar zijn kan. Een volledig verwarmde garderobe -- broek, sokken, onderkleding, trui, vest -- heeft een vermogen van hoogstens 100 tot 150 watt. Erg heet moet de verwarming immers niet worden, aangezien ze zich vlak naast de huid bevindt. Een elektrisch verwarmingstoestel van een soortgelijk kaliber brengt weinig soelaas, zelfs in een kleine kamer.

Met elektrisch verwarmde kleding zouden we de verwarming dus nog veel lager kunnen zetten dan met thermische onderkleding en dikke truien, en bijgevolg nog meer energie besparen. De effectiviteit en efficiëntie van verwarmde kleding werd al vastgesteld door wetenschappelijk onderzoek.

Bovendien kunnen we op die manier ons huis verluchten door gewoon lekker lowtech de ramen open te zetten, ook al vriezen de stenen uit de grond.

Stroom aftappen

Elektrische kleding kan ook gebruikt worden zonder het verwarmingselement te activeren -- de goede isolatie houdt dan de lichaamswarmte vast. In die zin is elektrisch verwarmde kleding te vergelijken met een fiets met elektrische trapondersteuning. Een elektrische auto of een smartphone wordt daarentegen nutteloos als de batterij leeg is.

Het enige niet-duurzame aspect van elektrisch verwarmde kleding is dat ze gebruik maakt van batterijen. Een mobiele energievoorziening is natuurlijk wel handig als mensen willen bewegen. Maar het zou ook perfect mogelijk zijn om met elektrische verwarmde kleding rechtstreeks stroom af te tappen van het stopcontact, net zoals dat ook met een laptop kan. Dat is het principe van de elektrische deken of slaapzak, maar dan voor mensen die wakker zijn. Aangezien moderne westerlingen nauwelijks nog bewegen, is dat niet zo gek als het op het eerste gezicht lijkt.

Kris De Decker

De eerste foto toont een elektrisch verwarmde onderbroek van Blazewear. De tweede foto is een verwarmde sok van Grabber, de derde foto een verwarmde vest van Blazewear. Je kan elektrisch verwarmde kleding ook zelf maken.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Lowtech Magazine is te gast op het IMPAKT-festival in Utrecht van 30 oktober tot 3 november. Een van de blikvangers op het festival is de Afrikaanse auto SMARTI Turtle One.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Comments

[Geplaatst door: Wim Minten]

(1)

Goed plan, wel een beetje opletten met de magnetische velden die deze stroom genereerd. Beslist niet voor iedereen geschikt.

[Geplaatst door: mick]

(2)

'k Draag voldoende warme kledij in huis,
het probleem is dat ik COPD heb en
de ademlucht moet DROOG zijn. Ook 's nachts.

[Geplaatst door: susjenazai]

(3)

Een beetje hetzelfde verhaal als met de elektrische fietsen: wie zal ervan gebruik maken? Degenen die de warmte echt nodig hebben - lees: degenen die zelf niet meer in staat zijn om voldoende warmte te generen, of zullen deze gadgets als luxeartikels beschouwd worden en bijdragen tot de verzwakking van onze eigen mogelijkheden ... Suggestie: aangepaste voeding?

[Geplaatst door: willy lievens]

(4)

En waarom niet... barre tijden voor Cv-installateurs in het verschiet? Japanners hebben een kacheltje onder hun tafel staan. Volgens hen zou het voldoende zijn om benen en voeten warm te houden om zich behaaglijk te voelen. Zou deze logica ook gelden bij elektrische kledij?

Ik sta onder st(r)oom... Ik voel me opgeladen...
krijgen nu wel een nieuwe invulling.

[Geplaatst door: Harry van Trotsenburg]

(6)

Het probleem van warm blijven geldt niet op de eerste plaats de romp / armen / benen.

Het zijn vooral de extremiteiten, polsen / handen /neus en oren, die moeilijk warm te kleden zijn?

Met handschoenen aan in huis ....
of met oor warmers ....

Elektrische verwarming op het lijf lijkt me inderdaad ongewenst i.v.m. elektrische velden

[Geplaatst door: Bruno Verschaeve]

(7)

Voor verwarming heb je geen wisselspanning nodig, enkel gelijkspanning, en dus wordt er naar mijn weten ook geen magnetisch veld gegenereerd.

[Geplaatst door: Antoine Maartens]

(8)

Hoe moet je zulke kleding wassen? Kunnen de draden en aansluitingen tegen de wasmachine?
Beste groet,
Antoine

[Geplaatst door: Antoine Maartens]

(9)

BTW - het IMPAKT festival is volgens mij van 30-okt t/m 3 nov.

Zie hier:
http://impakt.nl/festival/2013-festival/program-2013-festival/

[Geplaatst door: Peter Scholtens]

(10)

Tafelverwarming maakt het bureauwerk comfortabeler, net als handvatverwarming op de motorfiets. Zoek maar eens op "verwarmde bureau's" of kijk hier http://www.bloooms.nl/271/verwarmde-bureau%27s . Er wordt geclaimd dat deze verwarmde bureau's de mogelijkheid bieden om het energieverbruik van luchtverwarming te reduceren, omdat je voortdurend een warm oppervlak aanraakt. Dit betekent wel dat je stroomverbruik toe-, en je gasverbruik (NL) afneemt, maar netto bespaar je toch energie. Als ook de energiemarkt tussen de diverse energiebronnen goed werkt zou je dus de CO2 productie reduceren. Een voorbeeld van de uitwisseling is NorNed: geproduceerde stroom wordt s'nacht gebruikt om in Noorwegen huizen te verwarmen, en overdag om in Nederland industrie te bedienen.

[Geplaatst door: Kris De Decker]

(11)

@ Harry:

Het belangrijkste is dat de romp warm blijft. Als de kerntemperatuur van het lichaam op peil blijft, dan zal je geen koude voeten, neus of handen krijgen. Koude voeten en handen zijn het gevolg van een overlevingsstrategie van het lichaam (perifere vasoconstrictie).

Als de kerntemperatuur van het lichaam dreigt te zakken, zal het lichaam er alles aan doen om dat tegen te gaan en daarvoor worden alle uitstekende lichaamsdelen opgeofferd. De bloedvaten in handen, voeten, neus etcetera worden vernauwd zodat er minder warmteverlies is. Alle beschikbare warmte komt dan de romp met daarin de vitale functies ten goede.

Perifere vasoconstrictie kan je leven redden in extreem koude omstandigheden, al gaat dat dan wel ten koste van vingers, tenen, neus, en later zelfs handen, armen, voeten en benen. Die vriezen er af.

@ Antoine:

Om de kleding te wassen kunnen de flexibele verwarmingselementen er worden uitgehaald.

En inderdaad: het IMPAKT festival is van 30 oktober tot 3 november. Die fout is rechtgezet, bedankt om er mij attent op te maken.

@ Peter:

Dank voor de link, zeer interessant. Ik denk trouwens dat je met een verwarmd bureau hoe dan ook energie/CO2 bespaard als je daardoor de verwarming lager kan zetten.

[Geplaatst door: Patrick W]

(12)

Afkoeling van een menselijk lichaam is vooral aan het hoofd, dan handen voeten, en inderdaad de romp met de organen moet ook beschermd zijn.
Op zichzelf lijkt me het een goed idee.
Zeker ook omdat men ze dus in buitenlucht kan dragen.
Binnen kan je natuurlijk ook eens een trui aan doen en desnoods gewoon thermisch ondergoed.
In reclame zien we iedereen behaaglijk in een t-shirt zitten zo werkt het dus niet.
Kwestie van zelf evenwicht zoeken in al die zaken,
Hier staat de verwarming steeds op 19 graad, ook tijdens de winter,
Geen slechte tip echter voor bepaald gebruik,

[Geplaatst door: Erik]

(13)

Wellicht is deze kleding handig indien gecombineerd met een draadloze energieoverdracht verwerkt in (bureau-)stoelen en banken, zodat de accu's kleiner, of zelfs afwezig kunnen zijn.

[Geplaatst door: Luc Van Gool]

(14)

WAAR in België wordt kleding van Blazewear verkocht? Ik pas zoets toch liever eerst dan het via een webshop in NL te bestellen...

[Geplaatst door: Johan]

(15)

Zit daar dan ook een thermostaat op ? en wat meet die dan : lichaamstemperatuur of zweetproductie ?
Een regeling lijkt me nuttig gezien de wisselvalligheid van de omgevingstemperatuur en de eigen warmteproductie.

nog lower tech : verwarm jezelf en niet je kledij : drink een warme drank, beweeg eventjes stevig, train je bloedvaten zodat je eigen regeling terug goed werkt ...

[Geplaatst door: Cor]

(16)

Kijk ook eens hier:
http://tweakers.net/nieuws/92213/wetenschappers-ontwikkelen-persoonlijke-verwarming-via-armband.html
en:
http://web.mit.edu/newsoffice/2013/madmec-design-competition-1017.html

Ook persoonlijke verwarming maar dan alleen via je polsen.

[Geplaatst door: Stormbeest]

(17)

"Bij elk kledingstuk horen één of twee batterijen, verstopt in een speciale zakje, die voor ongeveer 5 uur extra warmte zorgen."

& Hoe zwaar zijn die batterijen? Zelfs de beste accu's kunnen nog altijd maar 140 Wh per kilo opslaan, ofwel ca. 70 keer minder dan olie. Het is dus aannemelijk dat je om 5 uur een kledingstuk te verwarmen redelijk wat gewicht zult moeten meesleuren. Ook vraag ik me af hoe het zit met de veiligheid: kunnen die kledingstukken niet in brand raken door de elektrische bedrading?

[Geplaatst door: Kris De Decker]

(18)

@ Erik

Zou inderdaad goed idee kunnen zijn. Draadloze energieoverdracht brengt behoorlijk wat energieverlies met zich mee maar als de verwarming kan worden uitgezet is het netto resultaat wellicht nog steeds een energiebesparing.

@ Luc

Ik weet helaas niet waar deze kleding in Belgie of Nederland wordt verkocht

@ Johan

Er zit geen thermostaat op. Je moet de temperatuur zelf regelen. Er wordt wel aan thermostaten voor deze toepassing gewerkt.

@ Cor

Dank voor de links, heel interessant

@ Stormbeest

Het gaat om batterijen van het type digitale camera / digitale telefoon. Zoals de tekst vermeld is het benodigde vermogen erg klein. Het extra gewicht is dus beperkt.

[Geplaatst door: Stormbeest]

(19)

"Uiteraard bespaart het gebruik van elektrisch verwarmde kleding geen energie als ze buitenshuis wordt gebruikt. Integendeel zelfs."

Daar zou ik nog niet zo zeker van zijn. Iemand die langdurig buiten in de koude is geweest en daardoor tot op het bot verstijfd van de kou, heeft de neiging vervolgens de verwarming binnen heel hard te zetten of zelfs een warm bad te nemen om terug op te warmen. Dat zorgt uiteraard voor extra energieverbruik. Het dragen van verwarmde kleding kan dit gedrag terugdringen.

[Geplaatst door: Renaat]

(20)

Ik vind de tip van Johan ook niet onbelangrijk. Een gezonde levensstijl, voldoende lichaamsbeweging, voldoende buiten komen, ... zorgen er allemaal voor dat de natuurlijk thermostaat toch net wat beter werkt.

Als er geen bezoek is heb ik geen probleem met een binnentemperatuur van 15-16 graden, maar ik begrijp dat dat niet voor iedereen is weggelegd.

[Geplaatst door: C.S]

(21)

Weer allemaal spul dat stuk kan. Ook oplaadbare batterijen raken op en zijn uitermate vervuilend, bewegende bedrading wil breken, lichaam wordt lui, dit is geen oplossing. Bovendien valt dit onder 'high tech'....

[Geplaatst door: M. de Swart]

(22)

Hoe zit het met het dikker worden van de mensen door het leven in steeds warmere huizen? Zou het dragen van verwarmde kleding hier ook toe leiden? Of is de link toenemende obesitas en toegenomen verwarming niet zo duidelijk te leggen?

[Geplaatst door: Renaat]

(23)

Is er dan een verband, het is de eerste keer dat ik er van hoor. En hebben zwaarlijvige mensen het over het algemeen niet sneller warm ('natuurlijk isolatie')? Dit voor zover hun natuurlijk thermostaat nog goed werkt wat bij mensen die onvoldoende bewegen (dat zijn dus niet noodzakelijk zwaarlijvige mensen en zeker niet alle mensen met een te hoog BMI bewegen te weinig) ook niet uitzonderlijk is.

[Geplaatst door: Kris De Decker]

(24)

@ M. de Swart & Renaat:

Er zijn inderdaad aanwijzingen dat er een verband is tussen de opkomst van centrale verwarming en obesitas. Zie bv. hier: http://www.treehugger.com/health/your-warm-house-might-be-making-you-fat.html

Maar ik zie zo meteen geen enkele reden waarom elektrisch verwarmde kleding op dat vlak beter of slechter zou scoren dan centrale verwarming. Het resultaat is namelijk hetzelfde, alleen gebruik je bij verwarmde kleding veel minder energie om het te bereiken.

Of er effectief een verband is tussen meer thermisch conmfort en zwaarlijvigheid valt af te wachten. Andere studies zullen dat verband moeten bevestigen. Ik vraag me bijvoorbeeld af waarom dan niet alle mensen in tropische landen zwaarlijvig zijn.

En de opkomst van obesitas wordt natuurlijk in de eerste plaats veroorzaakt door slechte voeding en een gebrek aan beweging.

[Geplaatst door: Kris De Decker]

(25)

@ Stormbeest:

Is dat zo? Als ik een hele dag buiten in de kou ben geweest en dan mijn niet-verwarmde huis binnen kom, heb ik het opeens heel warm en dat effect blijft geruime tijd duren.

[Geplaatst door: Stormbeest]

(26)

@ Kris, als ik totaal verkleumd thuis kom, ga ik toch geruime tijd de verwarming stevig laten blazen om terug op te warmen. Elke winter had ik dat geregeld voor, tot ik thermische onderkleding ging dragen. Sindsdien kom ik bijna nooit meer tot op het bot verstijfd thuis.

Het verband tussen thermisch comfort en zwaarlijvigheid lijkt me ver zoek. Inderdaad, zo bekeken zou je in warme landen niets dan breed geschapen mensen moeten zien. Er zijn maar twee oorzaken van de huidige golf van obesitas: te veel calorieëninname en te weinig beweging.

[Geplaatst door: Renaat]

(27)

@ Stormbeest,

zoals je zelf aangeeft kwam je verkleumd thuis omdat je onvoldoende gekleed buiten ging. Ik kom normaal gezien nooit verkleumd thuis wel 'frisjes' thuis en dan ervaar ik hetzelfde als Kris, namelijk dat zelf een relatief lage temperatuur (neem 15 graden) 'lekker warm' aanvoelt vanwege het contrast met buiten.

Ik heb wel de indruk dat talloze mensen hun kleding onvoldoende aanpassen aan de buitenomstandigheden. Hoeveel mensen lopen - zelf als het -10 vriest - gewoon in een jeansbroek zonder onderkleding?

[Geplaatst door: Kris De Decker]

(28)

Wellicht zit het verschil inderdaad in het "verkleumd" of "frisjes" thuis komen.

Overigens, een groot nadeel van het dragen van thermische onderkleding als je buiten komt, is dat je eigenlijk nergens meer binnen kan. Van zodra je in thermische onderkleding een winkel of een autobus in stapt, heb je het meteen veel te warm omdat overal de verwarming veel te hoog staat -- het hele openbare leven is afgestemd op mensen die zich niet warm genoeg aankleden. En thermische onderkleding doe je niet zomaar even snel uit.

Met elektrisch verwarmde kleding zou je dat probleem kunnen omzeilen, want dan draai je de thermostaat lager als je ergens binnenstapt. Al zou ik natuurlijk liever zien dat het contrast tussen binnen- en buitentemperatuur kleiner wordt.

[Geplaatst door: Dutch John]

(29)

Een zekere basistemperatuur in huis is noodzakelijk om vocht en schimmel voor te blijven. Toch zeker in de lage landen met hun hoge relatieve vochtigheid. Voor het overige kun je toe met warme kleding van natuurlijke materialen. Altijd nog duurzamer dan de voorgestelde, gadgetachtige, high-tech kleding.

Het verwarmingsprincipe is als aanvulling prima bedacht; de praktische uitvoering lijkt me wat overtrokken.

[Geplaatst door: Stormbeest]

(30)

"Overigens, een groot nadeel van het dragen van thermische onderkleding als je buiten komt, is dat je eigenlijk nergens meer binnen kan. Van zodra je in thermische onderkleding een winkel of een autobus in stapt, heb je het meteen veel te warm omdat overal de verwarming veel te hoog staat -- het hele openbare leven is afgestemd op mensen die zich niet warm genoeg aankleden."

Daar heb ik toch niet veel last van. Thermische onderkleding of niet, je verliest ook redelijk wat warmte via je hoofd. Binnen doe ik gewoon mijn muts, handschoenen en eventuele sjaal uit, dan heb ik het met die thermokleding meestal niet te warm.

[Geplaatst door: Renaat]

(31)

Net zoals Stormbeest vind ik dat meestal ook best meevallen. En wat ik ook wel eens doe als ik ergens lang moet vertoeven is het toilet even als kleedkamer te gebruiken (of als het om vrienden gaat natuurlijk gewoon vragen waar ik me kan omkleden). Niet ontzettend handig, maar als die paar minuten werk mijn dag (en verplaatsing) aangenaam kunnen maken dan heb ik dat er graag voor over.

[Geplaatst door: Bert Kellner]

(32)

Er was ooit (jaren 80 vorige eeuw)op de BBC een panorama aflevering over een uitvinder die ook verwarming in de kleding had. Die dmv her en der in pluggen werkte. Energie kwam uit accu's die met een 1 cilinder diesel eens in de week werden opgeladen.

[Geplaatst door: Mattias]

(33)

In de actualiteit: "Aan kouder wonen kan je wennen". Zie http://www.greenevelien.com/blog/aan-kouder-wonen-kun-je-wennen

[Geplaatst door: Hans Keesom]

(34)

Ik heb in het najaar van 2016 een wat dure jas van Bosch waarin je een 10.8 V boormachine accu aansluit op de jas om vervolgens 3 standen te hebben.

De hoogste stand trekt een 1.5 Ah accu in een uur leeg maar geeft dan een enorme warmte af. De twee andere standen doen langer met de accu en blijven dan tot een ongeveer 6 uur warm.

De jas is niet zozeer bedoeld als vervanger van je goed kleden op het weer waar je doorheen moet, dan maak je een denkfout. De jas is vooral voor de momenten waarop je merkt dat het toch wat kouder is dan je verwacht en je bijvoorbeeld wat langer dan verwacht in die kou moet blijven. Bijvoorbeeld op een koud station als een trein uitvalt.

Dan kan je heel snel schakelen tussen de verschillende mate van verwarming waardoor je wat minder vaak door de kou wordt overvallen.

Ik fiets elke dag naar mijn werk en heb me het afgelopen jaar geen dag ziek hoeven melden en ook de eerste winter dat ik de jas had kwam ik veel beter door.

Natuurlijk moet ik me nog steeds goed aankleden als ik naar buiten ga maar ik voel me prettig bij het idee dat ik nog een extra beetje warmte kan toevoegen.

[Geplaatst door: Berto Aussems]

(35)

Het is merkwaardig dat in de momentele Europese brandstofcrisis de elektro-thermische kleding en dekens geen aandacht krijgen in de media. De verandering zal toch richting persoonlijke verwarming/afkoeling moeten gaan. Nu is het momentum om deze mogelijkheid te onderzoeken en te promoten omdat het voor velen een oplossing kan zijn. Met het elektrische vermogen van een gloeilamp (40-60 Watt)is thermische kleding de beste- en goedkoopste oplossing voor individuele temperatuur regeling.
https://www.instructables.com/Battery-Heated-Poncho/