Lowtech Magazine

Een huishouden op gelijkstroom?

Zonnepanelen produceren gelijkstroom elektriciteit ("Direct Current" of DC) die in een typische zonne-installatie wordt omgezet naar wisselstroom elektriciteit ("Alternating Current" of AC). In veel elektrische apparaten wordt die wisselstroom vervolgens weer omgezet naar gelijkstroom. Bij deze dubbele omzetting gaat tot 30% van de elektriciteit verloren.

De keuze voor een gelijkstroom elektriciteitsnetwerk in een gebouw kan dit verlies elimineren, wat resulteert in een aanzienlijke besparing op de kapitaalkosten voor een fotovoltaïsche zonne-installatie. Helaas geldt dat voordeel in het geval van residentiële gebouwen alleen voor systemen met energieopslag, terwijl de meeste zonne-installaties nu aan het net gekoppeld zijn.

Hernieuwbare energie vreet ruimte

Kunnen geïndustrialiseerde landen grotendeels of volledig op hernieuwbare energie draaien? Nee, want daar is niet genoeg plaats voor. Het nieuwste boek van Vaclav Smil maakt brandhout van de toekomstscenario's van veel wetenschappers en milieuorganisaties. Om hernieuwbare energieproductie een realiteit te maken, moet het energieverbruik met minstens een factor 10 tot 100 omlaag.

Zonnepanelen: steeds goedkoper, maar ook minder duurzaam

In 2008 publiceerden we een artikel waarin we de aandacht vestigden op de energie en CO2 die het kost om fotovoltaïsche zonnepanelen te produceren. Aangezien de productie van zonnepanelen steeds energie-efficiënter wordt, zou je verwachten dat er nu minder energie en CO2 nodig is. Maar dat is niet zo. Zonnepanelen zijn minder duurzaam dan zeven jaar geleden, omdat de productie ervan verhuisde naar China.

De Chinese zonnekas: een alternatief voor de glastuinbouw?

De glastuinbouw is een grootverbruiker van fossiele brandstoffen in België en (vooral) Nederland. Maar groenten kweken tijdens de winter kan met veel minder energie. In China wordt op zeer grote schaal gebruik gemaakt van een ander soort tuinbouwkas, waarmee het mogelijk is om zelfs bij vriestemperaturen groenten te kweken met alleen maar zonne-energie.

De Chinese zonnekas heeft daar geen gesofistikeerde technologie voor nodig. Ze past eenvoudigweg het principe van de passiefwoning toe op de groentenkweek. Terwijl onze volledig glazen tuinbouwkassen enorm veel warmte verliezen, doet de zonnekas er alles aan om de zonnewarmte vast te houden. Ze heeft slechts één transparante wand, drie dikke muren, en een isolerend deken dat 's nachts over het gebouw wordt uitgerold.

Het ontwerp zou ook bij ons veel energie kunnen besparen, al neemt de duurzame tuinbouwkas twee tot drie keer zoveel plaats in voor een gelijkblijvende voedselproductie.

Van passiefhuis naar passiefstad

Een passiefhuis is een gebouw dat door een uitgekiend ontwerp verwarmd en gekoeld kan worden zonder het gebruik van fossiele brandstoffen. In plaats daarvan worden de warmte van de zon en de verkoeling van de wind optimaal aangewend.

Architecten hebben wereldwijd het nut aangetoond van passiefhuizen, maar de vraag die tot nu toe nauwelijks werd gesteld, is hoe we die methode kunnen veralgemenen naar een stedelijke omgeving. Nochtans is dat essentiëel als we willen dat het passiefhuis meer wordt dan een curiositeit.

Een dichtbevolkte stad ontwerpen waar elk gebouw wordt verwarmd en gekoeld door middel van natuurlijke energiebronnen is een veel grotere uitdaging dan het ontwerpen van een individueel, vaak vrijstaand passiefhuis. Maar hedendaags onderzoek, dat eeuwenoude kennis combineert met krachtige computertechnieken, laat zien dat passiefsteden met een hoge bevolkingsdichtheid wel degelijk mogelijk zijn.

Illustratie door Diego Marmolejo.