Lowtech Magazine

Hoeveel energie hebben we nodig?

Een beleid gericht op het reduceren van het energieverbruik kan botsen met een beleid  gericht op armoedebestrijding -- en andersom. Energie ligt immers aan de basis van zowel economische ontwikkeling als klimaatopwarming en andere milieuproblemen.

Bijgevolg kunnen beide doelstellingen alleen maar worden gerealiseerd als het energieverbruik meer gelijkmatig over samenlevingen wordt verdeeld. Daarvoor moeten we niet alleen praten over "energiearmoede", maar ook over "energie-decadentie".

Onderzoekers hebben berekend hoeveel energie mensen minimaal nodig hebben om een fatsoenlijk leven te leiden. Kunnen ze ook een maximale limiet voor energieverbruik berekenen?

Energielabels verplichten zuinige woning-bezitters tot nutteloze investeringen

De potentiële energiebesparing en de economische terugverdientijd van thermische renovaties worden berekend op basis van een theoretisch energieverbruik. Uit onderzoek blijkt echter dat het werkelijke energieverbruik in de meeste woningen aanzienlijk lager ligt.

Dat betekent dat de potentiële energiebesparing van thermische renovaties wordt overschat, terwijl de economische terugverdientijd van de investeringen wordt onderschat. Huishoudens die zuinig zijn met energie kunnen zo worden verplicht tot onrendabele en onduurzame investeringen.

Ook voor nieuwbouw ligt de energiebesparing lager dan wordt voorgespiegeld. In nieuwe, efficiënte woningen ligt het werkelijke energieverbruik immers een stuk hoger dan het theoretische energieverbruik aangeeft.

Geen Wind? Geen Trein: Hernieuwbare Energie zonder Opslag

In het tijdperk voor de Industriële Revolutie werd hernieuwbare energie alleen maar gebruikt als ze beschikbaar was. Als er geen wind was, dan lagen windmolens en zeilschepen stil.

Dezelfde strategie zou ook vandaag heel nuttig kunnen zijn, zeker als we ze verbeteren met behulp van moderne kennis en technologie. Bijvoorbeeld fabrieken, schepen en vrachttreinen zouden alleen maar gebruikt kunnen worden als het waait of als de zon schijnt.

De energievraag aanpassen aan het wisselende aanbod van zon en wind zou de transitie naar hernieuwbare energie veel duurzamer, sneller en goedkoper maken.

Energie-efficiëntie maakt blind

Het streven naar energie-efficiëntie wordt algemeen beschouwd als de beste strategie om de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verlagen. Maar om energie-efficiëntie 'objectief' te meten, wordt de werkelijkheid zo abstract gemaakt dat er meer wordt verhuld dan verklaard.

Dit flatgebouw van 22 verdiepingen draait helemaal op menskracht

Kan een 22 verdiepingen tellend flatgebouw van energie worden voorzien met alleen maar menskracht? Het antwoord is positief, tenminste als er gebruik wordt gemaakt van lowtech en een energiezuinige levensstijl.

Voor de Universiteit van Utrecht ontwikkelden Lowtech Magazine en kunstenaar Melle Smets een bouwplan voor een volledig op menselijke energie draaiend flatgebouw met 750 bewoners. Zowel spierkracht, lichaamswarmte als afvalstoffen worden benut.

De bewoners kunnen een moderne levensstijl volhouden, inclusief warme douches, computers en wasmachines. Maar daarvoor moeten ze wel tot 6 uur per dag energie produceren. De keuze voor menskracht biedt unieke inzichten in het debat rond duurzaamheid.