Lowtech Magazine

De mechanische overbrenging van energie: Stangenkunst

In de zestiende eeuw ontwikkelden ingenieurs een mechanisch alternatief voor het overbrengen van energie over lange afstanden. Netwerken van heen-en-weer bewegende houten balken transporteerden de energie van een waterwiel in een vallei naar mijnbouwmachines op een berg. Deze zogenaamde "Stangenkunsten" werkten tot op een afstand van vier kilometer.

Vanaf de tweede helft van de negentiende eeuw werden de houten balken vervangen door stalen kabels en werd de technologie op grote schaal gebruikt voor het oppompen van olie. Ze wordt op een handvol plaatsen nog steeds rendabel ingezet. Een Stangenkunst is zeer efficiënt en kan daarom een rol spelen in een decentrale, duurzame energievoorziening.

Duurzaam speelgoed voor hightech fetisjisten

Onze fascinatie voor spitstechnologie ligt aan de kern van vele hedendaagse problemen. Maar voorliefde voor gesofistikeerde techniek hoeft niet noodzakelijk te leiden tot nog maar eens een elektronisch gadget of een snelle sportwagen. Technisch vernuft kan ook resulteren in verbazingwekkende maar geheel schadeloze "automata": meestal op menselijke spierkracht werkende machines die bijzonder complex kunnen zijn, vaak met de enige bedoeling om de toeschouwer in vervoering te brengen. Automata worden al 2000 jaar gemaakt, maar hedendaagse kunstenaars hebben de traditie naar een nieuwe hoogte getild.