Een tijd geleden presenteerden we een Middeleeuwse bouwtechniek die grote hoeveelheden bouwmateriaal en dus ingebedde energie zou kunnen besparen: het tamboerijngewelf. Blijkt dat er ook een negentiende eeuwse productietechniek voor bakstenen en tegels bestaat die verbazend efficiënt is: de "ringoven" of "Hoffmann oven", een kolossale versie van de tegelkachel.
De afgelopen jaren is er enorm veel gepraat en geschreven over duurzame architectuur: isolatie, milieuvriendelijke bouwmaterialen, dubbele beglazing, warmtepompen, het gebruik van zonnewarmte, enzovoort. De belangrijkste factor in de eco-score van een huis wordt echter volledig over het hoofd gezien: de afmetingen van de woning. Er zijn wondermooie dwerghuisjes op de markt, die door een uitgekiend ruimtegebruik alles bieden wat een moderne groene ziel verlangt. Helaas gelden zowel in België als Nederland minimale afmetingen voor woningen, en is het bouwen van een zeer bescheiden huis dus illegaal.
In Engeland is een ecologisch huis gebouwd dat (letterlijk) steunt op een eeuwenoude, bijna vergeten techniek: het “tamboerijngewelf” of de “Catalaanse boog”. De methode bestaat uit het aan elkaar plakken van dunne lagen tegels, waarmee structuren mogelijk zijn die een hedendaags architect normaal gezien niet zou kunnen of durven bouwen zonder stalen bewapening. Het tamboerijngewelf werd ontwikkeld in de veertiende eeuw en veel later geperfectioneerd door de Catalaanse architecten van het Modernisme, waaronder Antoni Gaudí.
Er kan heel wat op verlichting worden bespaard als daglicht optimaal zou worden benut. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan: hoe meer glasoppervlakte, hoe slechter de isolatie-eigenschappen van een woning. Ons industrieel erfgoed biedt inspiratie voor een optimaal compromis.
Een praktische handleiding voor hedendaagse bouwers, door gastauteur Willy Lievens. Het verhaal verscheen ook in het ecologisch magazine de Koevoet (september, oktober, november 2008) in een reeks over "bioklimatische architectuur".
Ecologische architectuur hoeft niet saai te zijn. Deputy Dog verzamelde enkele voorbeelden van creatieve loodgieterij, waarbij regenwater wordt gebruikt om groen te kweken in de vertakkingen van een regenpijp. De foto's hierboven maken deel uit van het "Growing Vine Street" project uit Seattle, dat een systeem heeft uitgedacht om met behulp van regenwater en planten de druk op dure en energie-intensieve waterzuiveringsinstallaties te verlichten (zie korte schets hieronder).
Laatste reacties