Het is jouw energie: de spierkrachtcentrale

In juni presenteren Melle Smets en Lowtech Magazine op het Utrecht Science Park (de voormalige Uithof campus) een prototype spierkrachtcentrale. De installatie wordt aangedreven door een groep mensen en hun huisdieren.

De spierkrachtcentrale vat een aantal belangrijke ideeën samen uit ons bouwplan voor een volledig op menskracht draaiend gebouw van 22 verdiepingen.

Van fitnessmachine naar spierkrachtcentrale

In onze moderne samenleving hebben we zelfs de kleinste fysieke inspanningen geautomatiseerd en gemotoriseerd. Tegelijk gaan we naar het fitnesscentrum om gezond en fit te blijven. De spierkrachtcentrale herstelt de verbinding tussen fysieke inspanning en energieverbruik.

Tijdens onze onderzoeksfase in het fitnesscentrum hebben we een aantal dingen geleerd: mensen zijn verschillend, energie kan op heel veel manieren worden geproduceerd, en fitnescentra zijn saai en asociaal.

Bij de bouw van de spierkrachtcentrale willen we deze lessen toepassen. We ontwerpen fitnessmachines die rekening houden met verschillen tussen mensen en tegelijk zoveel mogelijk energie opleveren. In samenwerking met Franklin van Doesburg zetten we een testopstelling op voor het experimenteren met verschillende houdingen.

Testopstelling op de uithof campus. Foto: Angeliek de Jonge

We besloten ook dat energieleveranciers elkaar moeten kunnen aankijken, en met elkaar moeten kunnen praten. Ze mogen zelfs hun huisdieren meebrengen om mee energie te produceren, zodat we een huiselijke, sociale sfeer creëeren. Het prototype wordt gerealiseerd in samenwerking met Mark Thur.

Water onder druk

Voor extra motivatie kijken alle energieleveranciers tegen een jacuzzi aan, waarin de meisjes worden uitgenodigd om de jongens aan te moedigen zodat ze meer energie leveren.

Het mag ook andersom, uiteraard, maar bij experimenten bleek dat minder energie-efficiënt te zijn: meisjes lijken minder gemotiveerd door jongens in jacuzzi's dan andersom. Motivatie is de grote uitdaging voor spierkracht als energiebron.

Hoe motiveer je mensen om energie te produceren? Tekening: Melle Smets

De jacuzzi is geen gimmick, maar een essentiëel onderdeel van de spierkrachtcentrale. Als energiedrager maken we immers gebruik van water onder druk in plaats van elektriciteit.

De door mensen en dieren geleverde energie wordt in een drukvat gepompt, waar ze water onder druk zet dat vervolgens naar waterturbines wordt geleid die mechanische energie en elektriciteit produceren. De jacuzzi is het opvangreservoir van dit gesloten systeem.

Een duurzame batterij

Met de keuze voor water onder druk willen we energie zichtbaar maken. Bovendien kunnen we op deze manier elektriciteit produceren zonder een batterij of elektronica te gebruiken -- dat zijn immers geen duurzame onderdelen. De hydraulische accumulator neemt de rol over van batterij en voltageregelaar.

De verschillen in de energieproductie van mensen kunnen op die manier worden uitgevlakt. Energieopslag op langere termijn wordt geleverd door de mens zelf: er is dus alleen maar elektriciteit als er ook energieleveranciers zijn.

Het drukvat voor de spierkrachtcentrale. Foto: Planemos.

De bouw van de spierkrachtcentrale wordt, samen met de bouwplannen voor het duurzame Van Unnikgebouw, de komende dagen en weken gedocumenteerd op de blog www.humanpowerplant.be.

De spierkrachtcentrale en de bouwplannen zullen van 1 tot 25 juni te zien zijn op het Utrecht Science Park, de voormalige Uithof Campus. Op 15 juni is er een debat over het project. Dat gaat door van 16h tot 18h nabij het Educatorium (hoek Genèvelaan/Leuvenlaan). Iedereen is welkom, de toegang is gratis. De spierkrachtcentrale levert energie voor het evenement.

De human power plant kadert in het Zero Footprint Campus project, waar in totaal 12 kunstenaars zich over het thema duurzaamheid buigen. In juni brengen we verslag uit over de elf andere projecten.

Kris De Decker & Melle Smets

Comments

[Geplaatst door: Rien]

(1)

Een paar vragen bij dit soort projecten:

- En hoe groot is het rendement van een plant om zonne-energie om te zetten in bruikbaar voedsel?

- Hoe groot is het rendement om de plant om te zetten in voedsel-op-de-tafel?

- Hoe groot is het rendement van onze spieren?

Zou het efficiënter zijn om zonne-energie (elektrisch) te gebruiken?

Of is de uiteindelijke conclusie dat dit soort projecten (studies) eigenlijk alleen maar tijdverdrijf zijn. Mogelijk gemaakt door belastinggeld dat is verdient met klassieke energie opwekking?

[Geplaatst door: kris de decker]

(2)

Nogal zure reactie, Rien

De invloed van het dieet op de duurzaamheid van de energieproductie is uiteraard deel van het verhaal. Zie de blog.

En met zonne-energie kan je zo'n gebouw nooit van energie voorzien. Daarvoor zou je zo ongeveer de hele campus met zonnepanelen moeten vol leggen. En dan heb je 's nachts nog altijd niks.

[Geplaatst door: Rien]

(3)

Dank voor het plaatsen Kris.

Zuur? ik noem het eerder kritisch, maar ik begrijp wel dat het zo geïnterpreteerd kan worden. En ik denk dat kritische (en zelfs zure) reacties gemaakt mogen worden als het om belastinggeld gaat. Tenslotte moeten we daar zo spaarzaam mogelijk mee omgaan. (Ook wel 'zuur' genoemd in NL)

Ik ben het wel met je eens dat elektrisch geen oplossing is. Maar imo is het zeer onwaarschijnlijk dat het met spierkracht wel zou lukken.

Ik geloof eer dat we beter geen gebouwen van 22 verdiepingen moeten gaan zetten. De uiteindelijk oplossing voor het energie probleem zoek ik in downscaling en geringere consumptie.

En ik geef toe wel een beetje "bang" te zijn dat dit soort projecten de mensen het idee kunnen geven dat "er altijd wel een oplossing zal zijn". Een beetje het "technologie zal ons redden" idee.

[Geplaatst door: kris de decker]

(4)

Beginnen over belastinggeld vind ik zuur, Rien. In de Vlaamse betekenis van het woord. Dit project heeft ons tot nu toe alleen maar geld gekost. Het meeste belastinggeld wordt in niet-duurzame vooruitgang gestopt. Als de gemeente Utrecht dan bereid is om een project te steunen dat die fixatie op technologische vooruitgang in vraag stelt, dan moet je mij eens uitleggen wat daar slecht aan besteed is.

Het flatgebouw van 22 verdiepingen staat er al, en het staat zo goed als leeg. Er is niks duurzamer dan te hergebruiken wat er al is.

Uit het project besluiten dat technologie ons wel zal redden is bizar.

[Geplaatst door: Rien]

(5)

Bij belasting gaat het uiteindelijk over moraliteit. Belasting wordt altijd onder dwang geheven. Het aannemen van belasting is impliciet goedkeuring verlenen aan deze praktijk. Het doel heiligt nooit de middelen.

Hergebruik is op zich een goed ding. Maar met hergebruik kun je geen samenleving opbouwen. Uiteindelijk moet iets in-de-markt renderen anders is het niet meer dan een leuk tijdverdrijf.

Overigens is voor mij is de waarde van dit soort activiteiten vooral die van bewustwording. En alleen al daarvoor vind ik het prima dat dit gedaan wordt.

[Geplaatst door: Harry van der Velde]

(6)

Ha! In tegenstelling tot Rien word ik erg blij en vrolijk van dit artikel. Dus in die zin rendeert het al enorm. Daarnaast is duur/zuur belastinggeld altijd prima besteed als investering in slimheid en creativiteit. Zeker in ´ontwikkelde´ culturen als de Belgische (Vlaamse?) en Nederlandse waar ´innovatie' nu de heilige graal is.

Ik ervaar het dus als een positief initiatief, zoals economisch als moreel. Als ik de angst van Rien goed interpreteer, denk ik die te delen. De overtuiging dat ´men´ wel met een makkelijke oplossing komt.

Het project als geheel is uiteraard een artistiek experiment en als zodanig van nature grensverleggend en dus uitdagend en zelfs provocerend tegenover de gevestigde orde en de verdedigers daarvan. Wat dat betreft niks nieuws.

Mijn vreugde stoelt juist op de tot nu toe niet gefalsificeerde stelling dat we zelfs een oud karkas als dit gebouw kunnen omvormen tot een zelfvoorzienende woning. En nog beter: enkel voor mensen die de moeite ervoor willen doen. ;-)

[Geplaatst door: Mattias]

(7)

Ik vind de bewustwording ook bijzonder belangrijk. Het is soms bangelijk hoeveel energie er nodig is voor iets dat ons o zo simpel lijkt. Een auto van 2000 kg bv. om een persoon van 85 kg te vervoeren, om er 3 kilometer verder mee om een brood te gaan van 800 gram :-(. Of om met menselijke energie een sneetje brood te roosteren: https://www.youtube.com/watch?v=S4O5voOCqAQ