Rookoverlast door tegelkachel: wie heeft de oplossing?

Philip Clara is een trouwe lezer van Lowtech Magazine. Hij kampt met kwade buren omwille van rookoverlast veroorzaakt door zijn tegelkachel. Wie een oplossing heeft, is welkom om die via de reacties te publiceren.

 

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

Dag Kris,

 

Ik ben een van je volgers van het eerste uur. Tien jaar technieker geweest in Congo, dan tien jaar garagehouder in Belgie en nu verhuur ik industriële gebouwen en ben actief in het lokale kringloopcenter en vrijwilliger voor ex-change (om oplossingen te vinden bij verschillende technische missies in Afrika).

 

Nu heb ik een serieus probleem wat dichter bij huis, namelijk rookoverlast met mijn tegelkachel. Met serieus bedoel ik wel degelijk kompleet hysterische buren, mijn vrouw die het niet meer ziet zitten, dreigementen met juridische stappen, verhuizen, relatieproblemen etc. Jawel, ik heb een van de beste tegelkachels van Brunner, compleet rook en geurloos en toch. De kachel staat hier al meer dan tien jaar maar nu zou de maat vol zijn. Misschien toevallig maar er was een artikel in de krant over fijnstof bij dieselwagens gevolgd door een ander artikel dat houtkachels nog meer fijnstof maakten en toevallig die periode is het begonnen. Mijn buurvrouw die dokter is beschouwde mij plots als een kindermoordenaar.

 

Klachten

 

Er waren in de loop der jaren al enkele klachten geweest waar we telkens onmiddellijk gevolg aan gegeven hebben. Eerst dachten we dat het aan het soort hout lag, dus heb ik alles verwijderd wat maar een beetje verontreinigd was door verf, lijm of geïmprimeerd. Enkele jaren later na terug een klacht heb ik de schouw verhoogd en later zelfs verplaatst -- terug wat stilte maar nu is plots de maat vol. Daar ik ook een gewone houtkachel heb in de werkplaats heb ik die vervangen door een gaskachel. Gemakkelijk gezegd maar toch een groot werk en geen verbetering. 

 

De vraag was dan ook of die klachten wel terecht zijn en niet een klein beetje overdreven. Wijzelf hebben absoluut geen last van rook of stank maar de buurman nodigt mij soms uit om te komen rieken. Nu heeft een tegelkachel een specifieke geur naar de creosoot en de condens in de schouw, het ruikt wat chemisch maar volgens de documentatie is het compleet onschadelijk. Ik heb ze verschillende technische rapporten gegeven die dit bevestigen met als enige reactie, "ge gelooft dat toch zelf niet !“.

 

Nu is er wel degelijk een probleem, een gewone kachel rookt lang en stilletjes terwijl een tegelkachel bij het aansteken kort een schrikwekkende witte rookpluim  uitspuwt die inderdaad niet fris riekt. Na experimenten met verschillende houtsoorten en alle soorten stookmethodes kom ik tot de conclusie dat het de condens is van het waterstof dat zich in het hout bevindt. Pas als al het hout volledig in brand is stopt de rookpluim. Dit duurt 20 tot 45 minuten alnaargelang het hout en de stookmethode. Daarna brandt de kachel nog rustig een uur verder zonder problemen.

 

Nu liggen onze huizen heel ongelukkig op een helling in de windrichting. Daarbij komt nog het feit dat onze buren het fantastische idee hebben gehad om hun terras 4 meter diep uit te graven waardoor mijn rook dus in die put blijft hangen. Alle hoogrendement verwarmingstoestellen halen hun extra energie winst uit de schouw waardoor de rook die er uitkomt naar beneden slaat. Mijn specialist tegelkachel installateur ziet ook geen oplossing tenzij misschien nog een extracter boven op de schouw die al zo hoog is. Zo een ding weegt 7 kilo en het zou de rook iets hoger brengen maar uiteindelijk is het ook geen oplossing.

 

Oplossingen

 

Juridisch gezien zou er geen wetgeving zijn in Belgie omtrent rook uit houtkachels, enkel een Europese richtlijn en daar ben ik vijfmaal onder met een tegelkachel. Maar ik heb liever geen kwade buren en persoonlijk zou ik ook niet graag hebben dat mijn buren me uitrookten. Op het internet vind ik geen oplossing in de handel helemaal niets. Er moet toch een oplossing bestaan !

 

Ik ben de verbrandingsovens van Isvag gaan bezoeken en het eens goed bestudeerd. Ze hebben drie filter types, een elektrostatische, een stoffen en dan een sproeier installatie. De rook gaat door een douche en wat er uit de schouw komt is eigenlijk alleen nog waterdamp. In Nederland heb ik ook een zaak gevonden die gespecialiseerd is in ruikhinder voor bedrijven. Gelukkig was die vertegenwoordiger heel begripvol en heeft hij de tijd genomen om eens na te denken. Als oplossing suggereert hij om watersproeiers op de uitgang van de schouw te plaatsen. Nu denk ik om op de zolder een zuivering installatie na te bouwen in het klein. Eigenlijk heb ik enkel de sproeiinstallatie nodig.

 

Buiten gaat moeilijker omdat de sproeier mogelijk vast vriezen in de winter. De installatie moet automatisch aanspringen zodra er rook is en na 45 minuten uitgaan om niet alle warmte uit de kachel te trekken. Dit betekent dat alles in inox moet zijn omdat het anders oproest door de condens. Ik denk dus aan een geïsoleerde doos in inox waar enkele metalen sproeiers in gemonteerd zijn. De sproeiers kan ik vinden van een mazoutbrander en de hogedrukpomp voor het water heb ik gevonden in een espresso koffiemachine. Als je zelf verdere idee hebt, alles is welkom.

 

Beste groeten,

 

Philip Clara

Comments

[Geplaatst door: kees]

(1)

Ik heb in een fabriek gewerkt waar vloeibaar keramiek werd verspoten op drukkerijwalsen.Daar werd de rook,het vloeibaar keramiek wat langs de walsen ging afgezogen en door een waterbassin geleid.Boven het water een ventilator die de rook door het water afzuigt en in de schoorsteen blaast.Hetzlfde idee lijkt mij ook toepasbaar voor een kachel.Ik hoop dat je er iets aan hebt.Kwestie van meedenken he.

[Geplaatst door: Renaat]

(2)

Geen technisch advies van mijn kant, wel een vraagje. Hebben je buren de noodzakelijke vergunning ontvangen voor het uitgraven van hun terras?

[Geplaatst door: Geert]

(3)

We hebben zelf geen tegelkachel maar een speksteenkachel. Stoken alleen wilgenhout dat minstens twee jaar heeft gedroogd. Luchttoevoer direct van buiten, onderaan de kachel. Telkens binnen de minuut brandt de kachel als een afterburner van een F16. As hebben we bijna niet, rook is er nauwelijks te zien en te ruiken.
Moraal van het verhaal... is je hout niet te nat, is er niet te weinig luchtaanvoer?
Of zijn een tegelkachel en een speksteenkachel gewoon iets totaal anders en is rook- en geurhinder bij een tegelkachel wel normaal?

[Geplaatst door: Deprez Johan]

(4)

Zoals Geert zegt je hout moet zeer droog zijn. wij hebben ook al 20 jaar een speksteenkachel en wij stoken met zuiver dennenhout dat 3 jaar in openlucht is gedroogd.Het allerbeste is licht loofhout (berk, wilg ,..)dat minstens 2 jaar is gedroogd.Wij hebben nog nooit last gehad en hebben een zeer lichte rookontwikkeling bij het aansteken van de kachel, voor de rest niks. Onze buren stoken vuil hout(met verontreinigingen van verf,meubelplaten)en hout dat maar 1 jaar gedroogd heeft ,wat daar uit de schouw komt dat is ongelooflijk.Probeer dus maar eerst goed gedroogd hout alvorens nog verdere kunstingrepen te doen. Of probeer eens pellets ,in de meeste houtkachels kan dat ook zonder problemen.

[Geplaatst door: Philip Clara]

(5)

Natuurlijk hebben we eerst alle soorten hout geprobeerd, De tegelkachelbouwer heeft zelf ook eens zijn beste hout meegebracht om te proberen. het beste resultaat was nog altijd dun zachthout. De rook stopt pas als al het hout volledig in brand is. Alleen heb je dan ook niet veel warmteopslag.
Er is wel degelijk een verschil tussen mijn tegelkachel en een speksteenkachel. Bij een electronisch geregelde tegelkachel van Brunner wordt de temperatuur tussen de 600 en 800 graden gehouden bij een speksteenkachel kan de temperatuur oplopen tot meer dan 1000 graden omdat de kachel volledig in steen is en er geen metalen stukken in de kachel zijn .
waarschijnlijk is het hout dan ook sneller volledig in brand.

Philip

[Geplaatst door: Steven Nuyts]

(6)

Philip,

Als je vermoedt dat de rookpluim het grote probleem is voor de buren, denk ik niet dat een rookgasdouche je verder gaat helpen. De zichtbare witte rook is gecondenseerde waterdamp. Deze damp is gevormd door restvocht in het hout en -zoals je zegt- door de verbranding van de waterstof in het hout. Verbranden is oxideren en geoxideerde waterstof is water.
Als je kachel warm is, vorm je nog net evenveel waterdamp. Het verschil is dat de je accumulator en je schouw heter zijn dan het dauwpunt van dat vocht in de rookgassen. Door je rookgassen te 'wassen' ga je ze verder afkoelen en gaat het nog langer duren voor je schouw heet genoeg wordt om de damp in gasfase te kunnen laten passeren.
Wat ik je zou adviseren is om een bypass klep te plaatsen over je accumulator. Zelf zou ik er niet graag aan beginnen bij mijn Brunner: dat betekent breken in de woonkamer.
De bypass gaat de warme gassen niet eerst afkoelen in de accumulator, maar rechtstreeks naar de schouw sturen. De schouw gaat zo veel sneller opwarmen en stoppen met de condensatie. De warmte bevordert het schouweffect, waardoor er meer zuurstof naar de haard gaat en het hout als in een smidsvuur wordt aangewakkerd. Als je pas de accumulator inschakelt als je haard goed aangejaagd is, zou ik denken dat er niet te veel condensaat meer ontstaat.
Ik verwacht ook dat de geur gaat verminderen. Een houtvuur dat (te) weinig zuurstof krijgt of op een te lage temperatuur brandt, vormt een resem aan milieuschadelijke stoffen. Mijn tegelkachel stinkt ook als er iets in ligt te smeulen.
Tja, om een kachel snel op temperatuur te krijgen heb je dat schouweffect nodig, en een koude accumulator beperkt dat.

[Geplaatst door: jurgen]

(7)

Beste Philip,

Om te beginnen zegt "Mijn buurvrouw die dokter is beschouwde mij plots als een kindermoordenaar." meer over uw buurvrouw dan over u. Ik neem aan dat mevrouw nooit 31 of meer rijdt in een zone 30? Indien wel, dan zou dit ook kunnen beschouwd worden als kindermoord. Dit laatste is trouwens onwettig, het stoken van uw gecertificeerde kachel niet.

Wat mij opviel in uw uitleg is: "Nu is er wel degelijk een probleem, een gewone kachel rookt lang en stilletjes terwijl een tegelkachel bij het aansteken kort een schrikwekkende witte rookpluim uitspuwt die inderdaad niet fris riekt.".

Dit zou goed kunnen betekenen dat het geen waterdamp is, maar een vergassingsproduct van uw hout. Toen ik nog een pelletkachel had was er bij de opstart vaak enkele minuten een heel sterke rookontwikkeling door verhitting van de pellets door de bougie. Deze was vooral in de kachel te zien. Soms was dit ook aan de schouw te zien. Op het moment dat de vlam insloeg verdween die rook in minder dan een seconde. De hoeveelheid en duur van die gassen was onvoldoende om buiten reukginder te veroorzaken, maar toen die gassen op een keer binnekwamen door het uitvallen van de ventilator (na elektriciteitspanne) was het duidelijk dat deze sterk stinken en irriteren.

Vergassingsproducten zien er "vettiger" uit dan waterdamp en zijn bijna wit. Ze worden steeds veroorzaakt door een zéér onvolledige verbranding. Indien dit de oorzaak is, dan moet er sprake zijn van een sterk zuurstoftekort. Heel eventueel is de schouw dan de oorzaak. De luchtaanvoer is echter veel waarschijnlijker de oorzaak. Trekt de kachel bijvoorbeeld lucht uit een goed afgesloten kelder? Of uit een goed geïsoleerde woonplaats met goede luchtdichtheid? Dit alles kan een onderdruk veroorzaken die de luchtaanvoer heel sterk beperkt. Indien je dit vermoedt: zorg eens voor een heel goede luchtaanvoer (ramen en deuren in de te verwarmen ruimte openzetten) en observeer uw schouw. Indien dit duidelijk de oorzaak zou zijn: voer uw verbrandingslucht gewoon rechtstreeks van buiten aan.

Mvg,
Jurgen

[Geplaatst door: Philip Clara]

(8)

dank Steven en Jurgen,
Er is een bypass in de kachel maar ik heb wat schrik om die te gebruiken, als je die vergeet op tijd terug te draaien kan temperatuur nogal oplopen en de eerste buis na de vuurhaard word dan witgloeiend. Je bent ook alle warmte kwijt en het enige resultaat is dat de rookpluim iets rapper weg is doordat het hout vlugger in brand is.
De inlaat komt via een buis uit de werkplaats die toch redelijk groot is. Ik heb 9 meter horizontale accumulatie buis in de kachel en dan nog 7 meter geïsoleerde schouw. normaal trekt die heel goed. Als ik de elektronische regeling uitschakel gaat de luchtklep volledig open en brand hij ook wat heviger maar het snelste is wat ik kunnen bereiken heb is 20 minuten geurhinder maar na tien minuten gaat de telefoon reeds.
Misschien is het inderdaad geen waterdamp maar gas zoals bij een gazogène installatie. Zou het enkel de Brunnerkachels zijn die dit probleem hebben en moet ik eerder een andere vuurhaard plaatsen zoals een tigchelkachel met een naverbranding ?

Philip

[Geplaatst door: Fetze Tigchelaar]

(9)

OPLOSSINGEN VOOR ROOKOVERLAST

Hallo, wij hebben al een vele jaren meerdere tegelkachels in gebruik. Niet dat we zo ontzettend veel warmte nodig hebben, maar we gebruiken de kachels wisselend om de dag, om de warmte gelijkmatig in de woning te krijgen.
Proper hout stoken hangt af van een paar factoren/ handelingen. Uiteraard met voldoende gedroogd brandhout.
Stook een tegelkachel met EEN PORTIE houtgewicht 1/100e van het kachelgewicht. Met een tegelkachel van 1000 kg niet meer dan 10kg hout per portie.
De portie moet plm. 6 - 15 blokken bevatten. Voor zacht hout 6 en voor hard hout meer dan 10 stukken i.v.m. een goede ontgassingsnelheid. Aansteken met 10-15 kleine stukjes nogmaals zacht hout aan de BOVENKANT!! Hierdoor ontstaat een gelijkmatige ontgassing en toch voldoende hitte om een volledige verbranding te bewerkstelligen. De luchttoevoer blijft OPEN tot de vlammen kleiner gaan worden. Daarna verdeeld over plm. 30 minuten de luchttoevoer naar DICHT gaan zetten. NIET meer een navulling doen!! (Hierdoor ontstaat een ongecontroleerde ontgassing en veel rookontwikkeling). Voor meer warmte uit de tegelkachel, dit proces met een tussenstop van vele uren (6 - 8) gaan herhalen. Langzaam zal de temperatuur in de omgeving van de kachel dan gaan stijgen, maar dit zal het nooit overmatig zijn. Bij voldoende warmte of eventueel wat minder, de tussenstop langer aanhouden.
Stook de kachel bij voorkeur tegen de avond. In de ochtend alleen wanneer dit echt nodig blijkt te zijn en dan maar met een HALVE portie.
Het aantal stukken blijft dan gelijk, wat inhoudt dat het hout nu de helft dunner dient te zijn!

Op deze manier zal iedereen plezier beleven aan jou tegelkachel.

Met een warme groet, Fetze Tigchelaar

[Geplaatst door: Niek Vermeulen]

(10)

Kachels kunnen zeer hinderlijk zijn voor de omgeving. Dus neem klachten serieus en dat doet Philip Clara. Maar juist tegelkachels, Finovens en de kachels van Fetze Tigchelaar hierboven, geven weinig tot geen overlast. Dit komt omdat dun (en uiteraard kurkdroog) hout in korte tijd en bij een hoge temperatuur wordt verbrand. Juist door het aanmaakhout bovenop het dikkere hout te leggen en het daar aan te steken voorkom je dat het dikkere hout wordt verhit voordat het echt gaat branden.
Het probleem lijkt mij de kachel zelf. Het lijkt erop dat het vuur in deze kachel wordt gesmoord en dat is nu net niet de bedoeling. Wanneer het vuur pas na 20 tot 45 minuten goed op gang komt, is er naar mijn mening iets goed mis. De totale lading van maximaal polsdik en kurkdroog hout hoort zeer heet binnen 45 minuten tot 1 uur volledig op te branden, dus bij een zeer hoge temperatuur. In die tijdspanne wordt de warmte grotendeels afgegeven aan de massa van steen, beton of leem.
Na een miniem rookpluimpje, bij het aansteken van het aanmaakhout bovenop, mag er geen rook meer uit de schoorsteen komen en buiten mag het dan zeker niet naar creosoot ruiken. Het lijkt me kortom tijd voor een ander stooksysteem.

[Geplaatst door: Fabienne]

(11)

Hebben jullie als eens gecontroleerd of kauwen uw schouw niet volgegooid hebben met droge twijgjes, om een nest te bouwen?
Wij hebben ooit 14, VEERTIEN, kruiwagens twijgen uit een schouw gehaald.
De schouw trok niet meer, en dus startte het vuur te traag en bleef de rook zich in de koude schouw opstapelen.
Zéér van belang is hout dat TWEE à DRIE jaar droog is.

[Geplaatst door: PHilip]

(12)

Inderdaad er moet iets grondig mis zijn. Ik ben enkele andere installaties gaan bekijken en die werken zoals Niek beschrijft bijna zonder rook. In de kachel heb ik toch een belangrijke fout gevonden namelijk dat de inlaatklep bovenaan niet helemaal juist zat en daardoor kon de naverbranding niet werken. Het gaat merkbaar beter maar na een weekje stoken kreeg ik wel terug een onaangenaam dreigtelefoontje.
Nu het luchtinlaat systeem volledig gecontroleerd is kan het enkel nog aan de schouw liggen. De buren hebben door hun ongelukkige bouwconstructie een tochtgat gecreëerd waardoor ik mijn schouw hoger heb gemaakt om uit de luchtstroom te geraken, later heb ik ze nog enkele meters schuin gelegd in de hoop dat de rook voorbij hun huis zou komen. Waarschijnlijk was de schouw nu te lang en kreeg ik condensvorming .
Nu heb ik de schouw terug korter gemaakt en een afzuiging gemonteerd.
Met de afzuiging aan blijkt het toch min of meer normaal te worden, tot nu toe geen klachten ontvangen.
Die afzuiging zou theoretisch de rook enkele meters omhoog blazen maar in de praktijk is dat misschien enkel als het absoluut windstil is, dus bijna nooit.
Wat die afzuiging wel doet is zoals een turbo de hoeveelheid lucht verhogen die binnenkomt.
Nu begin ik toch te denken dat dit probleem eigen is aan een Brunner kachel.
Hierdoor vond mijn installateur ook geen oplossing.
Ze trachten het genot van de straling te verhogen door het raampje groter te maken en de verbranding langer te laten duren.
Dit laatste kan enkel door de inlaat te verkleinen. Brunner kachels werken met temperaturen tussen de 600 en 800 graden terwijl de andere kachels werken tussen de 800 en 1000 graden.

[Geplaatst door: PHilip]

(13)

te vroeg gejuicht, terug klachten ! Deze keer niet meer voor de rook maar voor de stank.
Zelfs anderhalf uur na het aansteken en het hout nog lichtjes ligt te gloeien hebben ze last van de reuk. De irritante geur dringt via de spleten en kieren in hun woning.
Ik kan me inbeelden dat dat niet aangenaam is.
Wat nu ?