Het oogsten van tarwe in Nepal en India is niet meteen een onderwerp dat velen van ons bezig houdt. Maar drie korte filmpjes laten heel mooi zien hoe een ingenieuze aanpassing van een eeuwenoude technologie (de zeis) gewoon veel beter kan werken dan een duur en op fossiele brandstoffen draaiend modern apparaat (een gemotoriseerde oogstmachine die momenteel door landbouworganisaties aan de kleine boeren daar wordt opgedrongen).
Het Scythe Project in Nepal is een initiatief van de Canadees Alexander Vido en zijn zoon. De website bevat veel interessant materiaal over het historische en huidige gebruik van de zeis. Het belang van het project wordt samengevat in deze video.
(1)
Hoe zou het toch komen dat de zeis nooit ingang heeft gevonden in het oosten? Heeft het misschien te maken het het soort basiscultuurgewassen dat er werden/worden verbouwd (graan tov rijst)?
Geplaatst door: kris | 18 december 2013 om 19:39
(2)
Veel gezonder voor lijf en leden de actie met de zicht en de pikhaak: http://www.youtube.com/watch?v=DfqlJpcCfnw
En hoe schitterend mooi is dit: http://www.youtube.com/watch?v=2PofiLiKXZk
Geplaatst door: Hendrik J. Kaput | 18 december 2013 om 20:00
(3)
De aloude zeis werkt blijkbar nog het beste zonder gebruik van benzine en een motor.
Geplaatst door: laurent | 18 december 2013 om 20:37
(4)
lowtech: een zegen voor de mensheid, vaak.
Geplaatst door: HAns Keijser | 18 december 2013 om 21:18
(5)
Opmerkelijk dat de zeis al zo'n oud gereedschap is en in Nepal nog zo onbekend.
Geplaatst door: Paul van Ham | 18 december 2013 om 21:18
(6)
Na het bekijken van de 3 filpmjes zie ik toch niet hoe de aangepaste zeis "veel beter kan werken dan een duur en op fossiele brandstoffen draaiend modern apparaat". De mechanische zeis maakt minder lawaai en stof, en is "natuurlijker" en beter voor de planeet. Maar als je dit een ganse dag moet doen lijkt het mij toch dat de gemotoriseerde versie iets minder energie vergt. (disclaimer: maar ik heb helemaal geen ervaring met de zeis) Dus helemaal win/win is het toch ook niet wat mij betreft...
Geplaatst door: ward | 19 december 2013 om 13:46
(7)
Ward
Ik heb ook geen ervaring met de zeis, maar ik betwijfel of de gemotoriseerde variant minder kracht vraagt. Hij lijkt me in elk geval niet lichter dan de zeis. Ik vond trouwens heel wat filpmjes van dames die de zeis hanteren, zoals deze: http://www.youtube.com/watch?v=xZfuzFD1UTE
Ze stelt ook dat je op drie dingen moet letten: hou het mes scherp, hou het mes scherp, en hou het mes scherp. Ik neem aan dat hoe scherper het mes is, hoe minder inspanning het werk kost.
Wat ook belangrijk is: het is een techniek die je moet leren, en wellicht minder inspanning kost naarmate je beter wordt.
Het grootste nadeel van de gemotoriseerde variant lijkt me trouwens dat je de hele dag in de walm van de motor staat. Tegen het lawaai kan je nog je oren afdekken, maar tegen de walm valt weinig te doen.
Geplaatst door: Kris De Decker | 19 december 2013 om 14:08
(8)
Die tweede link van Hendrik laat overigens zien dat het nog efficienter kan dan met de zeis, zonder dat er fossiele brandstoffen aan te pas komen: http://www.youtube.com/watch?v=2PofiLiKXZk
Inderdaad heel mooi om te zien.
Geplaatst door: Kris De Decker | 19 december 2013 om 14:23
(9)
Het kan nog veel efficiënter: http://www.youtube.com/watch?v=PD2JITVuBAQ
Het filmpje laat trouwen wel zien welk pad we zijn gegaan.
Maar zelfs het dorsen kan met alleen koolstof uit de korte cyclus: http://www.youtube.com/watch?v=jHstGIgBu7U
Let op het aantal mensen. Wel even 40% van je inkomen uitgeven aan voedsel. Niks IPod, tv's, auto's en snelle reisjes om de wereld. Kortom geen leventje meer als consumenten maniak.
Geplaatst door: Hendrik J. Kaput | 19 december 2013 om 17:33
(10)
Een zeis is in dit geval zeker lichter te gebruiken. Een bosmaaier is vooral handig wanneer er veel obstakels zijn (bomen, paaltjes) en wanneer het materiaal te hard is (kreupelhout) voor een zeis.
Wat me wel opvalt in het filmpje is dat de zeis die gebruikt is niet ideaal is. De modellen die we meestal hier gebruiken hebben een kortere steel met een T-stuk op het einde (zoals bij een spade). Dat geeft een betere houvast, maar vooral, je kan er beter mee 'swingen', want daar heeft het vooral mee te maken. Scherp en goed onderhouden mes en een vloeiende pendelbeweging aanhouden. Geldt trouwens ook voor een bosmaaier. ;-)
Geplaatst door: Maarten Bornauw | 19 december 2013 om 21:37
(11)
off topic.
@Hendrik, ik zou wel eens willen weten hoe snel een paard zou kunnen fietsen ...
Geplaatst door: Johan | 19 december 2013 om 23:27
(12)
Ik heb een groot stuk weiland (3000 m²)met brede houtwal en maai het gras 2* per jaar. Door de bomen in de houtwal gebruik ik een bosmaaier. Het klopt dat zo'n bosmaaier een lawaaierige machine is en veel 2-takt benzine zuipt (ongeveer 1 tank van 700 ml/uur). Ik maai ongeveer 3-4 uur afhankelijk van de toestand van het gras. Nu mag ik niet aan denken om dit terug met de zeis te doen. Het duurt dubbel zo lang en s'avonds ben je compleet geradbraakt (en toen was ik 10 jaar jonger). Ook niet vergeten dat je alle 2 minuten voor 15 seconden (dus 12.5% vd tijd) de zeis moet slijpen met een wetsteen. Ook 2 keer per seizoen moet je het blad 'haren' (ik ken het juiste Nederlandse woord niet) met hamer op een aambeeldje. Voor dat laatste ben je ook makkelijk 1 uur per keer kwijt. Wat me opvalt in de video is dat die bosmaaier zo'n knullige kleine blikken 'meenemer' had ipv die grote lichte meenemer van de zeis.
Geplaatst door: Marc Schelles | 20 december 2013 om 08:55
(13)
Ik wil toch even opmerken, naar aanleiding van de paarden-filmpjes, dat de meeste paarden, zoals ze vandaag de dag worden gehouden en gevoederd, ook netto gebruikers van fossiele brandstoffen zijn.
Geplaatst door: twanty | 26 december 2013 om 08:50
(14)
Leuk om te lezen, blijkt weer dat je het beter eenvoudig kan houden.
Fijne feestdagen!
Geplaatst door: Freek | 26 december 2013 om 11:54
(15)
Hopelijk gebruiken ze dàt graan niet om ethanol van te maken.
Geplaatst door: Koen Vandewalle | 28 december 2013 om 01:17
(16)
Nog een mooi filmpje, zeis versus bosmaaier: http://www.youtube.com/watch?v=gsfIHiBB6xE
Geplaatst door: Wouter | 02 januari 2014 om 22:06
(17)
In de onderstaande link kan men zien waar en wanneer er een cursus zeisen is.
http://www.terratools.be/
Geplaatst door: Tom Vissers | 05 juli 2014 om 19:09
(18)
Beste,
Dit is echt een site waar ik al lang naar op zoek ben ...
Misschien kan je me helpen. Ik zou graag scharen en messen op ambachtelijke wijze slijpen. Als kind kwam de "scharensliep" op de mark met een door voeten aangedreven slijpsteen. Ken je dit of heb je hier meer info over?
Nog eens gefeliciteerd met je site.
Grtz,
Jan Vaes
Geplaatst door: jan vaes | 14 februari 2018 om 17:16