Schaalmodellen van fietsen

Miniatuur fietsen waren in vroegere decennia heel populair. Tientallen speelgoed-fabrikanten brachten ze op de markt. Vandaag zijn schaalmodellen van fietsen veel moeilijker te vinden dan schaalmodellen van auto's, brommers, of moto's. Maar ze zijn er nog steeds, nieuw gemaakt en tweedehands: racefietsen, stadsfietsen, vrachtfietsen, tandems en mountain bikes. Een overzicht.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

1. Miniatuur Renners

Vanaf 1930 tot ongeveer 1980 verkochten tenminste dertig bedrijven schaalmodellen van renners. Veel daarvan waren geïnspireerd door de Tour de France. De websites "Tour de France miniatures", "Cyclistes Miniatures" en "CyclingModel", allemaal in het Frans, tonen veel foto's en geven een overzicht van alle merken. Meestal waren fiets en renner ondeelbaar en gemaakt uit plastic of metaal. Andere merken maakten plastic renners die van een metalen fiets konden worden gehaald. De schaal is meestal 1/32 of 1/43 en de miniaturen zijn ongeveer 5 cm lang.

Met deze renners hielden kinderen races in het zand; aan het strand, in een zandbak, op een bouwwerf. Nadat een parcours in het zand was aangelegd, wedijverden de spelers door het parcours langs te knikkeren -- de renner werd neergezet waar de knikker tot stilstand kwam. De schaalmodellen werden ook gebruikt voor een groot aantal bordspellen.

Nadat Cofalu de productie van de meeste miniatuurrenners staakte in 2009, zijn de enige overblijvende fabrikanten Cabbe en Fonderie Roger. De laatste begon met de productie van kwaliteitsvolle miniatuur renners in de jaren 1940. Het populairste schaalmodel ("Cycliste D") bestaat uit een plastic renner die op een metalen fiets kan worden gezet. De vijf modellen (altijd dezelfde fiets maar andere figuren) kunnen zowel beschilderd (4,5 euro) of onbeschilderd (2,8 euro) worden gekocht. De fietsen kunnen ook afzonderlijk worden besteld (2,5 euro).

De schaalmodellen van Fonderie Roger worden ook verkocht door mensen die ze nauwkeuriger beschilderen. Bijvoorbeeld Miniature Cyclists biedt verschillende modellen aan die per stuk 12 tot 20 euro kosten, alsook series van renners voor prijzen tot 300 euro. Deze series brengen renners van bepaalde tijdperken of races samen. De fietsers kunnen niet van hun fiets worden gescheiden (Fonderie Roger "Cycliste R"). Mooie foto's van Fonderie Roger miniaturen vind je bij Janol Apin.

Cabbe verkoopt plastic renners waarvan de kwaliteit inferieur is aan die van de miniaturen van Fonderie Roger. Maar hun handvol modellen is wel verkrijgbaar in een veel grotere variëteit, met verschillende stickers voor bijna elke beroemde wielerwedstrijd en seizoen. Cabbe heeft geen eigen website, maar de modellen zijn verkrijgbaar bij de Franse Sportgoodies webshop, die ook de miniaturen van Fonderie Roger verkoopt en internationaal bestellingen aflevert. Velocollection gebruikt miniaturen van Cabbe om je op aanvraag elke renner te schilderen die je maar wil. Tot slot biedt ook Norev een aantal plastic renners aan.

2. Kant-en-klare schaalmodellen

Het Spaanse bedrijf Del prado produceerde in 2006 en 2007 een serie van 80 fietsen in een schaal van 1/43. Deze modellen vind je op eBay voor prijzen van 20 tot 30 dollar. Er zijn vele verschillende types fietsen verkrijgbaar, ook vrachtfietsen en tandems. De machines hebben een metalen frame en beweegbare onderdelen. Een volledige lijst van alle 80 modellen (zonder foto's) vind je hier.

Maisto, een producent van schaalmodellen uit Hong Kong, verkocht een gelijkaardige serie miniatuurfietsen waarvan de productie eveneens werd stopgezet: Tour de Maisto. Ze bestaat onder meer uit mountain bikes, stadsfietsen en racefietsen, allemaal in schaal 1/12. Een aantal zijn fietsen geproduceerd door autofabrikantan zoals BMW en Porsche. De miniaturen zijn gemaakt uit metaal en hebben beweegbare onderdelen. Een aantal Tour de Maisto modellen vind je onderaan deze pagina, en ook hier en hier. Ze duiken op op eBay voor prijzen gelijkaardig aan de modellen van Del Prado.

De producenten van accessoires voor poppenhuizen bieden ook heel wat kwaliteitsvolle fietsmodellen aan, in schalen van 1/20 tot 1/6. De webwinkel Lilfishes heeft zeven pagina's met miniatuurfietsen te koop (1/2/3/4/5/6/7). Er zijn racefietsen, stadsfietsen, eenwielers, tandems, kinderfietsen, modellen uit de negentiende eeuw en ook een aantal vrachtfietsen. Een aantal modellen heeft functionerende pedalen die het achterwiel doen draaien, en werkende remmen.

3. Zelfbouwkits

De Italiaanse onderneming Protar (vooral bekend vanwege hun schaalmodellen van motorfietsen) introduceerde in de jaren 1970 een serie van beroemde racefietsen in schaal 1/9, die je zelf in elkaar moet zetten. De fietsen bestaan grotendeels uit metaal maar hebben ook plastic onderdelen. Je kan de inhoud van de doos bekijken hier, hier, hier, hier en hier. Een catalogus uit 1982 vind je hier (fietsen staan achteraan). De serie wordt niet meer verkocht en schaalmodellen van Protar gaan van de hand op eBay voor de prijs van een echte retro koersfiets.

Hedendaagse bouwpaketten van miniatuur fietsen zijn even zeldzaam. Tamiya verkoopt een bouwdoos met twee Duitse fietsen uit de Tweede Wereldoorlog (schaal 1/35). De set is niet erg attractief, maar je kan ze een upgrade geven met geëtste onderdelen (by Royal Model of Italy, Aber or Lion Roar).

Diopark biedt twee doe-het-zelf kits aan in schaal 1/35: een Aziatische klassieke fiets en een Britse miliatire fiets. Elke set bevat de onderdelen voor de bouw van twee fietsen. Het Chinese bedrijf Oupusheng heeft een serie bouwpakketten van vijf miniatuurfietsen voor 20 dollar per stuk. Fujimi maakt/maakte ook zelfbouwpakketten van fietsen.

4. Miniatuurfietsen voor modeltreinen

Een schatkamer voor miniatuurfietsen is Preiser, een fabrikant van figuurtjes voor modeltreinen. Er zijn een aantal modellen verkrijgbaar in schaal 1/60 (N-schaal), maar de meesten zijn in schaal 1/87 (HO schaal). Er zijn verschillende types fietsen verkrijgbaar, zowel racefietsen als stadsfietsen en zowel nieuwe als retro modellen. De meesten worden verkocht met bijhorende figuurtjes, maar er is ook een set van twintig geschilderde racefietsen (PR25086) en een set van 4 geschilderde stadsfietsen en aanhangwagen (PR17161), beide zonder figuurtjes.

Renners zijn beschikbaar in verschillende posities en kleuren (PR25000-25009). Er bestaat ook een set van 18 ongeschilderde fietsen en renners (PR16340). Stadsfietsers zijn verkrijgbaar in verschillende posities op verschillende modellen fietsen (PR10515, 10507, 12129, 10091, 10333, 10336, 10637, 12129). Sommige sets bevatten een aanhangwagen of een vrachtfiets (PR10507, 17161, 28075). Er zijn twee sets verkrijgbaar in N-schaal: PR79087 and 79089. De laatste Preiser catalogus vind je hier.

Op zoek naar nog kleinere fietsminiaturen? Southwark Bridge Models biedt drie geëtste fietsen aan, twee daarvan zijn vrachtfietsen. Ze zijn verkrijgbaar in 3 en 7 mm schaal (allebei kleiner dan N-schaal).

Kris De Decker

Verwante artikels

• Download, print, vouw, plak: de beste gratis bouwplaten op internet
• Optisch entertainment: bouw een rarekiek
• Schaalmodellen van industriële windmolens
• Automata: duurzaam speelgoed voor ingenieurs
• Maak alles zelf: online handleidingen en instructies voor lowtech doe-het-zelvers
• Maak alles samen: open modulaire hardware
• Lowtech fotografie: maak een gaatjescamera
• Breimachine op windkracht: en 4 andere doe-het-zelfprojecten
• Een fabriek op je bureau: driedimensionale printers
• Alle artikels over fietsen

Startpagina.

Comments

[Geplaatst door: Ed]

(1)

Voor salonfietsers.

[Geplaatst door: Sebastian Huydts]

(2)

Waarde Kris! Wederom een interessant artikel. Ik ben er zeer van onder de indruk hoe je toch steeds weer boeiende onderwerpen oprakelt. Na een van jouw artikelen over koeling, heb ik ter plekke drie botijons gekocht, de kruiken van aardewerk (ik woon in Barcelona in de zomer), die het water heerlijk fris houden in de hitte, zonder daar een stopcontact voor nodig bij te hebben. Ik zie alweer uit naar je volgend artikel. Veel dank, Sebastian.

[Geplaatst door: dfennema]

(3)

Beste Kris. Een bijzondere benadering van het probleem van vervoersproblematiek en de daaraan verwante milieuzaken. Ik was er nooit opgekomen dat het ook een stukje opvoeding is waarmee de voorkeur wordt versterkt door speelgoedkeuze. Inderdaad spelen kinderen veelal met auto's als stereotype voor vervoer, wat ook zo geconditioneerd wordt als logisch middel, maar als kinderen nu met speelgoedfietsjes gaan spelen...

[Geplaatst door: Christiaan]

(4)

Leuk overzicht. Wel erg gericht op de 'mooie modellen', en iets minder op 'speelgoed'. Misschien kun je nog foto's van Lego en Playmobiel fietsen toevoegen. Per slot van rekening zijn dat de fietsen waar kinderen zélf mee spelen;-)

[Geplaatst door: Renaat]

(5)

@ dfennema,

http://deanderekrispeeters.wordpress.com/2013/07/01/verkeersopvoeding-in-de-21e-eeuw

[Geplaatst door: Koen Vandewalle]

(6)

Een beetje buiten het perspectief van het schaalmodel, maar wel in de richting van de opvoeding van de kinderen en het doorbreken van het rolmodel (letterlijk dan) van de auto als standaardmobiliteit: Sedert enkele vakanties kan je aan de kust naast de bekende Billekar (en de elektrische Quad's) voor kinderen ook elektrische motorfietsjes huren. Waar vroeger haast niemand het nog maar een fractie van een seconde in zijn hoofd haalde om een kinderfietsje te huren, zijn die elektrische speeltuigjes op twee wielen wel populair.