Hoe duurzaam zijn houtpellets?

Houtpellets zijn in trek. Het verbruik in Europa steeg van 3,8 miljoen ton in 2005 naar 9,8 miljoen ton in 2010. België en Nederland namen daarvan samen 2,7 miljoen ton voor hun rekening. Niet dat Belgen en Nederlanders zoveel pelletkachels en -boilers kopen. De meeste houtpellets komen in elektriciteitscentrales terecht, met als doel de uitstoot van CO2 te beperken. Maar terwijl een pelletkachel voordelig is vanuit dat oogpunt, is dat voor een elektriciteitscentrale op houtpellets minder evident. De kans dat zo'n centrale meer CO2 uitstoot dan een steenkoolcentrale, is reëel.

Foto: Delhez Bois.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Pelletkachels

Pelletkachels zijn verwarmingstoestellen die samengeperste korrels uit zaagsel als brandstof gebruiken. Houtpellets bieden het voordeel dat de brandstof properder en makkelijker te hanteren is dan hakhout, voor gebruikers maar ook tijdens het transport. De pelletkachel (of pelletketel, je kan de toestellen ook inzetten als centrale verwarming) is met zijn rendement van om en bij de 90 procent ook een stuk efficiënter dan een houtkachel. Er is dus minder hout nodig voor evenveel warmte.

Met hun optimale verbrandingstemperatuur zijn de computergestuurde verwarmingstoestellen daarbij minder vervuilend dan houtkachels. In vergelijking met een tegelkachel is een pelletkachel dan weer erg compact, al is er wel wat stockageruimte voor de brandstof nodig. Een pelletboiler is een stuk groter maar verwarmt het hele huis.

Een pelletboiler.

Groot nadeel van de gesofistikeerde pelletkachel is de prijs: hij kost al gauw het dubbele van klassieke verwarmingstoestellen. Ander nadeel is dat hij in tegenstelling tot een houtkachel of tegelkachel elektriciteit nodig heeft om te kunnen werken. Als de elektriciteit uitvalt, is er ook geen verwarming meer. Een tweede nadeel is dat er een bijkomende bewerking nodig is om de uniforme houtpellets te produceren. De pelletkachel steunt dus op een industriële infrastructuur (elektriciteit + pellets) terwijl de houtkachel of tegelkachel in principe onafhankelijk kan functioneren.

Energiebalans van de pelletkachel

Het elektronisch aansturen van de kachel en het productieproces van de pellets introduceren ook extra energieverbruik. Dat energieverbruik en de CO2-uitstoot ervan moet in rekening worden gebracht als we de ecologische score van de pelletkachel willen kennen.

Een pelletkachel met een thermisch vermogen van om en bij de 10 kW (waarmee een ruimte van ongeveer 95 tot 120 m2 kan worden verwarmd) verbruikt ongeveer 40 Wh elektriciteit per uur, terwijl er bij het opstarten kortstondig (5 tot 10 minuten) een vermogen nodig is van 300 tot 350 watt. Uitgaande van 3.000 branduren per jaar komt dat neer op een jaarlijks elektriciteitsverbruik van 120 kWh (exclusief het hogere verbruik tijdens de opstart). De meeste elektriciteitscentrales hebben een rendement van minder dan 35 procent, zodat er ongeveer drie keer zoveel primaire energie nodig is om die elektriciteit te leveren. Het primaire energieverbruik van de pelletkachel is dan 360 kWh per jaar, oftewel 1.296 megajoule.

Automatische aanvoer van pellets voor een pelletboiler, aangesloten op een centraal verwarmingssysteem.

De energiekost van de productie van houtpellets kunnen we berekenen op basis van de specificaties van pelletmakers, machines waarmee je zelf pellets kan maken (als je dat zou willen, want de investering is niet rendabel voor een gezin). Een pelletkachel met een thermisch vermogen van ongeer 10 kW verbruikt zowat 3 ton pellets per jaar (of gemiddeld 1 kg pellets per uur). De Pelletmaker PM 200 E verbruikt 7,5 kWh voor de productie van 100 kg pellets, wat het jaarlijks verbruik (voor 3.000 kg pellets) dus op 225 kWh brengt. Rekening houdend met de efficiëntie van een doorsnee elektriciteitscentrale komt dat neer op een primair verbruik van 675 kWh, oftewel 2.430 megajoule.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

De operationele energiekost van de pelletkachel bedraagt minder dan 7 procent van de energieopbrengst, als de pellets uit houtafval worden gemaakt

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Elektriciteitsverbruik van kachel en pelletproductie zijn dus samen goed voor 3.726 megajoule energie per jaar. Daartegenover levert de verbranding van 3.000 kg pellets 3.000 x 5 kWh thermische energie, wat neerkomt op 15.000 kWh of 54.000 megajoule. De operationele energiekost van de pelletkachel bedraagt dus minder dan 7 procent van de energie die hij oplevert. De pelletkachel bespaart energie en CO2, althans in dit scenario waar pellets worden gemaakt van het houtafval van zagerijen.

Industriële houtpellets: bijstook in steenkoolcentrales

De ellende is dat meer dan negentig procent van de houtpellets niet in een pelletkachel terecht komen, maar in een elektriciteitscentrale. Tenminste, in dit deel van de wereld. Het gebruik van houtpellets voor elektriciteitsproductie in (omgebouwde) steenkoolcentrales is vooralsnog een exclusief West-Europees fenomeen. Het Verenigd Koninkrijk, Nederland en België zijn de drie belangrijkste consumenten van "industriële pellets": in 2010 waren ze verantwoordelijk voor bijna de helft van de wereldconsumptie (6.4 van 14 miljoen ton). Het verbruik in Europa steeg van 3,8 miljoen ton in 2005 naar 9,8 miljoen ton in 2010, een groei die bijna volledig te wijten is aan de activiteiten in drie landen.

In landen zoals Duitsland, Zweden en Oostenrijk is de residentiële pelletkachel weliswaar in populariteit gestegen, maar zelfs de 145.000 pelletkachels en -boilers in Duitsland verbruiken nog altijd maar 435.000 ton pellets per jaar. Electrabel begon in 2005 met het gebruik van pellets voor elektriciteitsproductie in België, aanvankelijk 700.000 ton per jaar. In 2010 was dat opgelopen tot 1,2 miljoen ton pellets per jaar. Daar zouden 400.000 gezinnen een pelletkachel of -boiler mee kunnen doen werken (gerekend aan een verbruik van 3 ton pellets per jaar), terwijl er in 2010 slechts 24.000 pelletkachels en pelletketels in werking waren.

Nederland begon al in 2002 met het gebruik van pellets voor elektriciteitsproductie. Het verbruik steeg van 200.000 ton pellets in 2002 tot 1,5 miljoen ton pellets in 2010. Daar zouden 1 miljoen Nederlandse gezinnen een pelletkachel mee kunnen stoken -- terwijl er nauwelijks pelletkachels in Nederland zijn (want er is gas). Alleen in het Verenigd Koninkrijk worden nog meer pellets verstookt voor elektriciteitsproductie: 3,7 miljoen ton in 2010.

Electrabel: internationale handel in houtpellets

Geen van deze landen beschikt over voldoende houtafval uit zagerijen om die houtpellets te maken. België produceerde in 2010 slechts 325.000 ton pellets, Nederland slechts 120.000 ton. Maar ook in Europa is er geen overschot: tegenover een consumptie van 9,8 miljoen ton stond een productie van slechts 7,7 miljoen ton, of een tekort van 2,1 miljoen pellets.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

De industriële pellets die nu in de Belgische en Nederlandse energiecentrales worden verbrand, zijn bijna allemaal afkomstig uit de VS en Canada.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Dat tekort werd hoofdzakelijk aangevuld met pellets uit Noord-Amerika en Canada: daar was een overschot van 1,5 miljoen ton. De ontbrekende pellets werden bij elkaar gesprokkeld in Oost-Europa (2,2 miljoen ton) Rusland (0,8 miljoen ton) en Australië (0,2 miljoen ton). De industriële pellets die nu in de Belgische en Nederlandse energiecentrales worden verbrand, zijn bijna allemaal afkomstig uit de VS en (vooral) Canada.

Tegen 2020 zal deze situatie nog meer zijn scheefgegroeid, want zowel in het Verenigd Koninkrijk, Nederland als België staan meer projecten op stapel. Als die plannen worden uitgevoerd, dan verbruikt Europa 23,8 miljoen ton houtpellets in 2020. Omdat de productie minder snel aangroeit, tot 13 miljoen ton, stijgt het tekort in Europa daarmee van 3,1 miljoen naar 10,8 miljoen ton pellets. Producerende landen spelen op die verwachte vraag in. De productie in de VS en Canada zal in 2020 opgetrokken zijn tot 11 miljoen ton (het overschot stijgt van 1,5 naar 5,4 miljoen ton), terwijl Latijns-Amerika vanuit het niets de derde producent wordt met 4,4 miljoen ton pellets in 2020. Ook Oost-Europa, Rusland en Oceanië voeren de productie op (samen goed voor een overschot van 5,7 miljoen ton).

Waarom met houtpellets gestookte energiecentrales geen CO2 besparen

Terwijl een pelletkachel een zinnig alternatief kan zijn voor fossiele brandstoffen, omdat er in vergelijking met stookolie of aardgas fossiele energie wordt bespaard en minder CO2 wordt geproduceerd, zijn de pelletgestookte elektriciteitscentrales dat niet. Daar zijn drie redenen voor.

Ten eerste worden houtpellets over steeds grotere afstanden vervoerd, wat een extra energiekost introduceert. Ten tweede worden houtpellets ingezet voor elektriciteitsproductie in plaats van voor warmte, wat maar half zo efficiënt is. Ten derde worden houtpellets steeds vaker uit verse, groene bossen gemaakt, en niet uit houtafval. De explosieve groei van de vraag naar industriële pellets overstijgt het beperkte aanbod van zaagsel in zagerijen. Pellets moeten uit hoogwaardig hout worden gemaakt, en vers hout is het enige alternatief voor vers houtafval.

Een pelletcentrale in België. Foto: ENplus.

Een studie uit 2009 (zie bronnen onderaan het artikel) beschrijft een levenscyclusanalyse van pellets die van Canada naar Europa worden verscheept, en gemaakt worden uit levende bomen in plaats van uit houtafval. Het is een zeer relevant onderzoek, aangezien het bijna letterlijk van toepassing is op de pelletcentrales in België en Nederland. De onderzoekers komen tot de conclusie dat het transport per schip een extra energieverbruik introduceert van 2,6 gigajoule per ton pellets.

Daarbij komt het extra energieverbruik dat wordt geïntroduceerd door de productie van pellets uit vers hout: bossen moeten worden aangeplant en omgehakt, gekapt hout moet worden gedroogd en vervolgens tot zaagsel worden vermalen, en van dat zaagsel moeten tenslotte pellets worden gedraaid. Dat introduceert een extra energieverbruik van 4,64 gigajoule per ton pellets.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Een elektriciteitscentrale die op pellets draait, is bijna drie keer minder efficiënt dan een pelletkachel

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zouden we die 2,6 + 4,64 = 7,24 gigajoule per ton optellen bij de eerder berekende energiekost van het elektriciteitsverbruik van onze pelletkachel (0,3 tot 0,43 gigajoule per ton), dan komen we aan een totale energiekost van 7,67 gigajoule per ton. Voor een jaarlijks verbruik van 3.000 ton pellets wordt dat dan 23,01 gigajoule. De operationele energiekost van onze pelletkachel, die daarnet nog minder dan 10 procent van de opbrengst bedroeg, is nu opgelopen tot ruim 40 procent van de energieopbrengst. Niet meer zo overtuigend, maar nog altijd voordeliger dan fossiele brandstoffen.

Een pelletkachel. Foto: CLAM.

Voor een elektriciteitscentrale ziet de energiebalans er evenwel veel slechter uit. In Noord-Europa worden industriële pellets voornamelijk ingezet voor districtsverwarming, of in gecombineerde energiecentrales die zowel warmte als elektriciteit leveren. Deze centrales hebben een efficiëntie tot ongeveer 90 procent, wat betekent dat slechts tien procent van de energie in het proces verloren gaat.

België, Nederland en het Verenigd Koninkrijk kiezen daarentegen voor een exclusieve elektriciteitsproductie. Deze centrales hebben een efficiëntie van maximum 35 procent, zodat minstens 65 procent van de energie verloren gaat (als warmte via de koeltorens). Dat maakt een elektriciteitscentrale op pellets 2,6 keer minder efficiënt dan een (residentiële of industriële) pelletkachel. De beloofde CO2-besparing dreigt daarmee bijna volledig in rook op te gaan.

Is biomassa klimaatneutraal? De koolstofschuld

Vanaf het moment dat houtpellets worden gemaakt uit levend hout in plaats van uit houtafval, gaat de efficiëntie van de energiecentrale de dieperik in. Steeds meer wetenschappers keren zich tegen het gangbare idee (en politiek beleid) dat het verbranden van biomassa als klimaatneutraal beschouwt. Als je een bos omhakt en de bomen vervolgens in een elektriciteitscentrale stopt, dan breng je in één klap een hoeveelheid CO2 in de atmosfeer die dat bos decennialang heeft opgebouwd. Je bespaart geen CO2, je produceert het. Het zal decennia duren alvorens een even grote hoeveelheid CO2 wordt opgenomen door het nieuwe bos dat daar zal groeien -- als dat bos daar opnieuw kan groeien.

Bos in Canada. Foto: Greenpeace.

De tijdspanne tussen de uitstoot van de CO2 door verbranding van de biomassa, en de toekomstige heropname ervan door de aangroei van nieuwe biomassa, wordt de "koolstofschuld" genoemd. Volgens een studie uit 2011 bedraagt die koolstofschuld in het geval van houtpellets uit Canadese bossen maar liefst 38 jaar.

Duurzaamheid houtpellets: 38 jaar wachten

Dat betekent dat de Belgische en Nederlandse met pellets gestookte elektriciteitscentrales de eerste 38 jaar van hun bestaan geen CO2-besparing zullen opleveren. Integendeel, ze zullen tijdens die periode de CO2-uitstoot opdrijven omdat de verbranding van biomassa meer CO2 produceert dan de verbranding van steenkool. Pas na 38 jaar is zo'n centrale CO2-neutraal, en pas daarna levert ze een CO2-besparing op in vergelijking met elektriciteit op steenkool. Tenminste: als de omgehakte bossen allemaal 38 jaar de tijd krijgen om opnieuw aan te groeien. Gebeurt dat niet, dan blijft de klimaatbalans negatief.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

De Belgische en Nederlandse met pellets gestookte elektriciteitscentrales zullen de eerste 38 jaar van hun bestaan geen CO2-besparing opleveren, wel integendeel.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Soortgelijke cijfers komen naar voren uit onderzoeken in andere regio's: een onderzoek over pellets in het Zuid-Oosten van de VS (2012) komt tot een koolstofschuld van 35 tot 50 jaar. Een studie in de Amerikaanse staat Massachusetts (2010) rapporteert een koolstofschuld van 21 tot 42 jaar.

Als een met pellets gestookte elektriciteitscentrale een aardgascentrale vervangt (in plaats van een steenkoolcentrale), dan loopt de koolstofschuld zelfs op tot meer dan 90 jaar. Al deze onderzoeken stellen ook duidelijk dat vrijwel al het houtafval in de streek al wordt gebruikt en dat een uitbreiding van de productie van pellets alleen maar van de bosbouw kan komen.

Biomassa: oogsten zonder te zaaien

Vergeleken met zonnepanelen of windturbines, waar de geïnvesteerde energie minstens 5 keer sneller wordt teruggewonnen, is een energetische terugverdientijd van 38 jaar voor pelletcentrales moeilijk verdedigbaar. De klimaatwetenschap roept op om sneller te handelen. Bovendien is de stimulans om de geïnvesteerde energie te recupereren in het geval van zonnepanelen of windturbines veel groter dan in het geval van biomassa.

Een zonnepaneel of windturbine vraagt een input van energie voorafgaande aan het gebruik van de energiecentrale. Je kan, bij wijze van spreken, niet oogsten zonder te zaaien. De eigenaar van de centrale heeft er dus alle belang bij dat de geïnvesteerde energie wordt gerecupereerd. In het geval van biomassa moet de investering pas achteraf worden terugbetaald. Je kan (één keer) oogsten zonder te zaaien.

Biomassa maakt het grootste deel uit van de hernieuwbare energieproductie in België (grafiek) en Nederland. Bron: ENplus.

Wel duuzaam: warmte in plaats van elektriciteit

Dat betekent niet dat het verbranden van pellets (of andere biomassa) gemaakt uit levende bossen per definitie een slecht idee is. Uit de onderzoeken hierboven blijkt dat als pellets worden ingezet voor de productie van thermische energie, in plaats van stookolie, de koolstofschuld al na vijf jaar wordt afgelost. Houtpellets importeren uit Canadese bossen om ze hier te verbranden, kan dus nuttig zijn. Maar dan moeten de centrales niet (alleen) elektriciteit maar ook warmte leveren, zoals dat in Scandinavië gebeurt.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Het gebruik van hout als grondstof is veel zinniger dan het gebruik van hout als brandstof

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Nog beter is het om helemaal geen bossen te verbranden. Een bos dat gewoon blijft staan, bespaart veel meer CO2 dan een bos dat wordt omgehakt en als brandstof wordt opgestookt. De CO2 die door het bos uit de atmosfeer werd gehaald, blijft immers opgeslagen in de stammen, wortels, takken en bladeren van die bomen. Zolang de boom niet sterft en ontbindt, wordt de koolstof uit de atmosfeer gehouden. Die ontbinding kan tegengegaan worden door een duurzame houtkap: bomen worden op tijd geoogst, niet als brandstof, maar als grondstof.

Hout als grondstof

Door bomen om te zetten in houten objecten, zoals gebruiksvoorwerpen, meubels, huizen of bruggen, en door die zaken goed te onderhouden, kan de CO2 nog veel langer uit de atmosfeer worden gehouden.

Bovendien slaan we op die manier een dubbele slag: hout inzetten als structureel materiaal bespaart tegelijk de CO2 die zou vrijkomen bij de productie van de alternatieven, zijnde staal, plastic of beton. Geen enkele vorm van bio-energie kan aan deze efficiëntie tippen. En houtafval kan in zo'n scenario nog altijd verbrand worden.

Aan de andere kant van het spectrum staan biobrandstoffen, die nog minder efficiënt zijn dan elektriciteit uit houtpellets: het duurt volgens een van de onderzoeken meer dan 100 jaar eer de CO2-uitstoot van biobrandstoffen weer is opgenomen.

Kris De Decker

Bronnen:

• "Industrial Wood Pellets Report", Chrystelle Verhoest en Yves Ryckmans, Laborelec en GDF Suez, ENplus. 
• "An environmental impact assessment of exported wood pellets from Canada to Europe", F. Magelli et al., in Biomass and Energy, 33, 2009.
• "Forest bioenergy or forest carbon? Assessing trade-offs in greenhouse gas mitigation with wood-based fossil fuels", Jon McKechnie et al., in Environmental Science and Technology, 2011.
• "Life Cycle Assessment of Pellet Burning Technologies", Thomas Willem de Haan, VU University Amsterdam in cooperation with The Alliance for Green Heat, July 2010.
• "Pellet market country report: Belgium", ADEME (Agence de l'Environnement et de la Maîtrise de l'Energie), 2009.
• "Pellet market country report: Netherlands", Universiteit Utrecht, 2009
• "Final report on producers, traders and consumers of wood pellets", HFA Holzforschung Austria, 2009
• "Cradle-to-gate life-cycle inventory and impact assessment of wood fuel pellet manufacturing from hardwood flooring residues in the Southeastern United States", Daniel Reed et al., in Forest Products Journal, 2012
• "Heating fuel life cycle assessment", University of Wisconsin

• Bezwaar van Bond Beter Leefmilieu vzw, Greenpeace Belgium vzw, Natuurpunt vzw en WWF België vzw tegen de milieuvergunningsaanvraag van nv E.ON Generation Belgium voor het hernieuwen van de milieuvergunning voor de bestaande thermische elektriciteitscentrale Langerlo en de verandering door conversie van de centrale waarbij de steenkool als vaste brandstof wordt vervangen door zuiver hout, september 2012.
• Limburg geeft milieuvergunning voor biomassa centrale Langerlo, Het Belang Van Limburg, december 2012.
• "Why is the UK backing biomass power?", The Guardian, 2011
• "Clearcut disaster: carbon loophole threatens US forests", Environmental Working Group, 2010.
• "Green biomass isn't always so clean", the Center for Public Integrity, 2011
• "Growth of wood pellet industry driven by clean energy in Europe, Yale Environment, 2011.
• "Trees: out of the forest and into the oven", Tierramérica, 2011

Verwante artikels:

• Isolatie: eerst het lichaam, dan het huis: thermische onderkleding
• Verwarm je kleren, niet je huis: elektrisch verwarmde kleding
• Hoeveel CO2 kunnen we besparen als we alles uit hout bouwen?
• Zit er te veel of te weinig olie in de grond? "peakoil" of "global warming", wat is nu eigenlijk het probleem?
• Zo lossen we de energiecrisis (nooit) op: er is meer nodig dan duurzame energie
• Hoeveel olie kost de productie van olie? netto energie analyse
• Houtgasauto's: rijden op brandhout
• Haal de zon in huis: tegelkachels en warmtemuren
• Verwarm je huis met aarde en autobanden
• Verwarm je huis met een zonneboiler en een zwembad
• Van passiefhuis naar passiefstad: zonnewarmte voor iedereen

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Stralingsverwarming: gezonde warmte met minder energie

"Het klimaat in Nederland en België noodzaakt om woonhuizen, kantoren, werkplaatsen en openbare gebouwen voor een deel van het jaar te verwarmen. Verwarmen kan op vele manieren: met blazers of radiatoren, met tegelkachels of infraroodpanelen. De verschillende warmtebronnen produceren verschillende soorten warmte, en deze warmte wordt door iedereen weer anders ervaren. Verwarming heeft een grote invloed op het comfort, de gezondheid, en op de productiviteit."

"Met het boek Stralingsverwarming houdt auteur Kris De Decker niet alleen een pleidooi voor een efficiëntere verwarmingstechniek. In eenvoudige bewoordingen geeft hij een overzicht van de huidige wetenschap van verwarming. Hij belicht objectief de voordelen en nadelen van de bestaande en nieuwe technieken. Volgens hem wordt de optimale verwarming bereikt door een mix van convectie- en stralingswarmte, een combinatie die zowel schoon en zuinig, als gemakkelijk in praktijk te brengen is. Een uitstekende gids voor iedereen die wil weten hoe warmte werkt."

"Stralingsverwarming: gezonde warmte met minder energie", Kris De Decker, 2015, 176 pp. ISBN: 9789059729537): Het boek is te bestellen bij:

• Uitgeverij Eburon
• Standaard Boekhandel
• Bol.com
• Amazon.de
• De Twaalf Ambachten

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Warmtemolens: Verwarm je huis met windenergie

Hernieuwbare energieproductie is vrijwel geheel gericht op de generatie van elektriciteit. Maar we hebben meer energie nodig in de vorm van warmte, en die kunnen zonnepanelen en windturbines slechts indirect en inefficiënt leveren. Zonneboilers slaan de conversie naar elektriciteit over en leveren hernieuwbare warmte op een directe manier, zonder energieverliezen. Veel minder bekend is dat “warmtemolens” hetzelfde kunnen doen in een winderig klimaat: ze zetten windenergie direct om in warmte, zonder dat er elektriciteit aan te pas komt.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Comments

[Geplaatst door: Kris]

(1)

Knap artikel, wederom blijkt de absurditeit waarmee GSC worden misbruikt om verouderde omgebouwde steenkoolcentrales toch open én rendabel te houden.
Hout zoveel mogelijk gebruiken als grondstof, en ultiem als brandstof legt idd eerst CO2 vast, met ruimte voor nieuw bos..
Mvg

[Geplaatst door: maman verte]

(2)

Zeer interessant. Wij hebben een tijd geleden voor een nieuwe, houtkachel gekozen met optimale verbranding en rendement (Dovre). Ik heb getwijfeld tussen een pelletkachel en een houtkachel, maar het low-techaspect van de houtkachel heeft de doorslag gegeven. Het steekt wel dat we met (in mijn ogen) kostbaar hout moeten verwarmen, maar ik denk dat ik een oplossing gevonden heb. Het bedrijf COPO in België maakt houtbriketten en pellets van "snoeiafval". In combinatie met droog, schoon hout kan dit onze koolstofschuld verder doen dalen.(interessant nieuw weetje trouwens, die koolstofschuld!).
Uiteraard is het aller-allerbelangrijkste in heel het verwarmingsverhaal om zo weinig mogelijk te stoken, wat we absoluut proberen te doen door ons huis (en onszelf) zeer goed te isoleren.
Veel groetjes
Maman Verte

[Geplaatst door: Dany Boute]

(3)

Als ik mij niet vergis komt daar nog bij dat Electrabel bovendien groene-stroomcerteficaten krijgt voor het stoken van deze pellets omdat ze afkomstig zouden zijn uit bossen, afgekeurd voor constructiehout. M.a.w. uit "afvalhout" Lobbywerk om deze status te bekomen lijkt mij voor de hand liggend, zeker als daar via de certificaten zoveel geld mee te rapen valt. Kan iemand deze stelling bevestigen of tegenspreken?

[Geplaatst door: Mark Smits]

(4)

De berekening over energieterugverdientijd gaat essentieel om de C-balans in de bosbouw, en niet om de energieterugverdientijd van een gekapt stuk bos. Immers, in productiebossen hebben je alle stadia (net gekapt, nieuwe groei, kaprijp bos) naast elkaar. Het gaat om de complete CO2 balans van een productiebos t.o.v. een natuurlijk bos. En het lijkt erop dat voor de naaldbossystemen in het noorden, een productiebos de grootste netto C-winst heeft t.o.v. natuurlijk bos(IPPC 2007), gebaseerd op C-balans van het bos en uitgespaarde fossiele brandstoffen. Dit kan de conclusie aanzienlijk veranderen, tenminste als de pellets uit verantwoord beheerde bossen komen.

[Geplaatst door: Maranke Spoor]

(5)

Boeiend verhaal weer, dank!!!

Je schrijft:
"En houtafval kan in zo'n scenario nog altijd verbrand worden."

Dat kan inderdaad, maar lijkt me een vrij laagwaardige toepassing van een zeer waardevolle grondstof. Zaagsel uit zagerijen is bijvoorbeeld ook zeer geschikt voor gebruik in bepaalde types composttoilietten, waarvan de output via diverse composteringsprocessen een zeer waardevolle compost kan leveren die deze koolstof daar legt waar je het hebben wilt, in de bodem!

Of in permacultuurtaal "There's no sucht thing as waste, only stuff in the wrong place! See bijv. http://permaculturesongs.com/ voor een zeer aanstekelijke uitleg van dit principe....

[Geplaatst door: roland]

(6)

Een hout gestookte e(lektriciteits)-centrale mag dan een rendement hebben van 30% samen met een goede warmtepomp is warmteopbrengst groter dan de 90% uit een direkte warmteomzetting.
Afvang van vervuiling en CO2 is eerder mogelijk met een e-centrale dan bij kleine stookeenheden.
Vergeleken met kolen uit ondergrondse mijnbouw is houtstook voor mens en milieu in het voordeel.

[Geplaatst door: Lucas Brouns]

(7)

@Mark Het verschil in beheer vind ik ook reuze interessant. Ik vermoed wel dat de studies waarnaar in bovenstaand artikel wordt verwezen, van hetzelfde type bosbeheer uitgaan als in de productiebossen die u noemt.

Voor de opslag van koolstof op en in de bodem maakt het beheer trouwens groot verschil. Als een bos in mindere mate wordt 'beheerd', blijft er meer afgestorven plantenmateriaal ter plaatse en wordt er meer CO2 worden opgeslagen in de strooisellaag en de bodem (stabiele humus). 'Economische waardering van ecosysteemdiensten voor MKBA' blz. 107-116
http://www.lne.be/themas/beleid/milieueconomie/waardering-van-baten-en-schaden/literatuur-over-economische-waardering

[Geplaatst door: Koen Vandewalle]

(8)

Ik heb me voorgenomen om me wat meer te isoleren van informatiestromen, maar Lowtechmagazine blijft op mijn startpagina staan, en wordt onmiddellijk gelezen.

Dit houtpellet gebeuren voelde al riskant aan vanaf het begin, maar nu Kris het hier zo mooi op een rijtje presenteert, blijkt dat de geglobaliseerde economie de zoveelste creatieve oplossing - die bedoeld was voor kleinschaligheid - kan omtoveren in een nieuwe ramp.

Zelf dacht ik goed bezig te zijn met een leverancier die 100% groene stroom levert, maar na het lezen van dit verslag, gaat bij mij de elektrische bijverwarming (ik huur een slecht geïsoleerde woning) hoe dan ook weer uit. Ik was dus bereid om MEER te betalen voor groene elektriciteit, dan ik betaalde om fossiel aardgas te gebruiken om me te verwarmen. De achterliggende idee was dat als de groene energieproducenten meer winst maken, ze dan ook kapitaal binnenkrijgen om nieuwe projecten te financieren.

Oogsten zonder te zaaien is één zaak, maar oogsten zonder bemesten en beheren van de bodemstructuur blijft ook niet duren. Naar verluidt vergt bemesting ook veel energie, en ik vraag me af of die energie ook al meegerekend is in de balans van de pellets.

[Geplaatst door: nmous]

(9)

@marc Smit,

Het terugbrengen van het begrip duurzaamheid tot 1 enkel aspect (vaak CO2) is een gotspe. En getuigt op zijn minst van een tamelijk extreem gebrek aan ecologisch inzicht...

Zeggen of zorgen dat een natuurlijk ecosysteem slechter uit een bepaalde test komt dan een heftig beheerde variant vind ik getuigen van grote arrogantie.

Gelukkig wordt er in de reactie van de heer Brouns al verwezen naar een site over ecosysteemdiensten...

Grts, Mous

[Geplaatst door: Johan Goossens]

(10)

Aanvullend op Danny's bijdrage :
Dankzij de klimaatopwarming is er een kilometers brede strook waar de houtkevers welig tieren, de bijpassende predatoren nog niet actief zijn of net iets later hun jongen moeten voeden ...
Kortom, nuttig gebruik van hout dat niet bruikbaar is voor constructiehout. Iemand enig idee hoe snel die strook verder noordelijk schuift, wanneer deze houtbron opdroogt als je de zee tegenkomt ?
Het hout uit de VS komt uit een streek waar de papierindustrie is ingestort enige tijd geleden. Absurd om het de oceaan over te slepen gezien hun eigen energiehonger.

[Geplaatst door: Nico]

(11)

Ik zit nog met een bedenking over het gebruik van hout als grondstof. Dient in dat geval het hout niet behandeld te worden, met als gevolg dat het daarna ongeschikt is als brandstof?

[Geplaatst door: Mark Smits]

(12)

@Mous: Het gaat in dit stuk om de C-balans. En daar heb ik een tegenargument voor genoemd. Als rechtgeaarde ecoloog ben ik natuurlijk voor behoud van oerbossen, en het zo ecologisch verantwoord beheren van productiebossen. Aan de andere kant komen we er mijns inziens niet onderuit om hout te gebruiken voor onze energievoorziening, als we de fossiele brandstofgebruik willen verminderen.

@Lucas: Bedankt voor de link naar het rapport. Er zijn nog veel onbekenden wat de vorming van 'stabiele' humus betreft. Het huidige paradigma is dat vooral ondergrondse biomassaproductie (boomwortels, maar ook symbiotisch groeiende schimmels en andere microbiota) een sleutelrol spelen in de uiteindelijke formatie van een stabiele bodemkoolstofpool. Maar ... er is nog veel te onderzoeken voordat we het echt beginnen te begrijpen.

[Geplaatst door: Marcus Vronik]

(13)

"Integendeel, ze zullen tijdens die periode de CO2-uitstoot opdrijven omdat de verbranding van biomassa meer CO2 produceert dan de verbranding van steenkool"......Bij Biomassa verbranding 0,6 kg per kg bij steenkool is dit 2,6 kg per kg. Lijkt me verkeerde informatie dus. verder komt onze steenkool ook van ver, wordt deze ook getransporteerd per schip....een cyclus van 38 jaar is volgens mij ook een cyclus dus CO2 neutraal.
Al met al een verhaal met veel haken en ogen en zeker enige misinformatie.

[Geplaatst door: Kris De Decker]

(14)

@ Marcus (#13): 1 kg biomassa heeft niet dezelfde calorische waarde als 1 kg steenkool. Je moet dus een hoger gewicht aan biomassa verbranden om evenveel energie op te wekken als met 1 kg steenkool. En dan kom je wel degelijk aan een hogere CO2-uitstoot voor biomassa dan voor steenkool.

Dat steenkool ook van ver komt, is niet relevant. Zoals blijkt uit het artikel is het transport van de biomassa niet zo'n probleem. Houtpellets gemaakt uit zaagsel uit Braziliaanse zagerijen, zouden perfect naar Europa kunnen worden getransporteerd als ze hier voor verwarmingsdoeleinden worden ingezet.

Een cyclus van 38 jaar is CO2-neutraal -- NA 38 JAAR. Tot en met het jaar 2051 wordt er alleen maar MEER CO2 uitgestoten. Als niet alle bossen 38 jaar de tijd krijgen om terug te groeien, dan BLIJFT de uitstoot hoger dan het geval zou geweest zijn met steenkool. Het verbranden van biomassa geeft geen enkele garantie op een vermindering van de CO2-emissies.

[Geplaatst door: roland]

(15)

@12 ".. komen we er niet onderuit om hout te gebruiken voor onze energievoorziening, als we de fossiele brandstofgebruik willen verminderen"
Waar is deze stelling op gebaseerd, gebaseerd op het huidige overheidsbeleid omdat biomassa goedkoop is?

Geothermie, wind- zonenergie zijn veel betere vervangers, het massaal verstoken van biomassa vermindert de voedselvoorziening / ecologie / biodiversiteit met erosie, ontbossing, gronduitputting e.d.
Omzetting in groen gas is te verkiezen boven verbranding

[Geplaatst door: Koen Vandewalle]

(16)

Misschien decentraal elektriciteit opwekken via een houtvergasser, een verbrandingsmotor en een generator.
Enige tijd geleden schreef Lowtechmagazine over de auto's die op houtgas rijden. Ik weet niet of pellets een goede bron van houtgas kunnen leveren.
De restwarmte kan dan voor de verwarming gebruikt worden.
Iets zegt me dat dit al bestaan heeft.

[Geplaatst door: Bram Pauwels]

(17)

Koen Vandewalle, check http://www.burkhardt-gmbh.de/de/energietechnik/holzvergasung/?Fsize=0

een decentrale houtvergassingswkk op basis van pellets. Het probleem van houtvergassing is de kwaliteit van de brandstof en daar zorgen die pellets voor een standaard kwaliteit.

Voor houtvergassing zou ik naar stukhout gaan of snippers uit nabijgelegen houtbronnen. Vreemderwijs is het volgens de huidige milieuwetgeving onmogelijk om mensen bv. aan te zetten om hun tuin vol te zetten met inheemse boomsoorten om dan gezamenlijk je hout extern te laten verwerken tot pellets om die dan te verkopen. Tuinen hebben wettelijk gezien geen houtproductiefunctie, dus kan het hout dat er geproduceerd wordt niet aangewend worden voor energieproductie.

Enfin, je kunt ook gewoon die boom als eigen brandhout gebruiken, dat kan natuurlijk wel.

[Geplaatst door: Toon de Jong]

(18)

Houtpellets worden gebruikt in een kort lopende CO2 cyclus, door deze als energiebron te vervangen door fossiele energiebronnen ga je CO2 toevoegen uit een lang lopende CO2 cyclus.
Als we de pellets niet verbranden maar laten rotten komt de CO2 ook vrij. Kortom gebruik deze energiebron voor verwarming en gebruik fossiele energiebronnen als grondstof voor andere cyclus.

Het transport van houtpellets uit oost naar west europa kost minder energie dan we denken. Op dit moment rijden vrachtauto's met lege containers van oost naar west europa. Bedenk ook dat we met de productie van houtpellets arbeidsplaatsen creeren in de productielanden.

[Geplaatst door: Mark Smits]

(19)

@Kris: een cyclus van 38 jaar is te verkiezen boven fossiele brandstoffen. Als ik de studies mag geloven, dan is een koolstofstock in een 'goed' beheerd productiebos niet lager dan een ongerept bos. Dat pleit natuurlijk niet voor het verder kappen van oerbos. Maar we zitten nu eenmaal met een flink areaal productiebos. De hamvraag waar het om gaat (in mijn ogen) is hoe pellet-productie concurreert met andere functies voor hout (bouwmateriaal).
@Roland: Mijn (vooronder)stelling is gebaseerd om mijn observatie dat de transitie in energie sloom gaat. Landen als Zweden gebruiken nu meer en meer biomassa (hout) voor electriciteitsproductie, wat dus blijkbaar werkt (en niet concurreert met voedselproductie). En niets nieuws onder de zon, sinds mensenheugenis is energie de belangrijkste functie van hout oogsten (nu nog steeds!). Nu is de uitdaging om daar op een ecologisch verantwoorde manier mee om te gaan (maar dat is een hele andere discussie).

[Geplaatst door: Manneke Peace]

(20)

Ik zou eerst en vooral mijn diepste dankbetuigingen willen uiten voor de vaak goed onderbouwde en genuanceerde informatie die op deze site terug te vinden is. In tegenstelling tot de vele andere uitwerpeselen in het media moeras, lijkt elk artikel hier gebaard om de maatschappij effectief iets bij te brengen. Ik zou er niettemin willen op wijzen dat valorizatie van biomassa een zeer complexe materie is, waar zelf de grootste specialisten ter zake vaak volledig de mist in gaan. Men moet dientengevolge zeer voorzichtig zijn met sloganeske beweringen als energetische valorizatie van steenkool is ten allen tijde beter dan hout met betrekking tot CO2- emissies. Een aantal energieproducenten zullen het graag horen of het nu waar is of niet. Ik zou dus toch graag wat extra informatie willen aanbrengen met het risico zelf in de mist te gaan, maar het thema is te belangrijk om het er niet op te wagen.

Het is waarschijnlijk zo dat de aanname van CO2-neutraliteit in de praktijk meestal niet geldt, omdat de biomassa niet afkomstig is uit duurzaam beheerde bossen en/of het gaat om hout dat veel beter eerst als materiaal wordt gevaloriseerd, maar het beleid moet hier dan maar tegen optreden met bijvoorbeeld een Europees verbod op energetische valorizatie van niet duurzaam geproduceerde of als materiaal recycleerbare biomassa in plaats van te stellen dat steenkoolcentrales eigenlijk beter zijn voor het milieu. Uit de aangehaalde studie van 2011 blijkt ook dat de break even voor energetische valorizatie van sprokkelhout ligt op 16 jaar, wat nog altijd lang is maar toch al veel minder dan 38 jaar. Energetisch valorizeren van houtafval dat niet meer in aanmerking komt voor recyclage in bijvoorbeeld spaanplaten, zal wat CO2-emissies betreft zeer waarschijnlijk veel beter zijn dan energetisch valoriseren van steenkool. Het is mij ook niet direct duidelijk of de studie uit 2011 rekening heeft gehouden met het feit dat voor het opnemen van de emissies van steenkool niet alleen bestaande bossen moeten gevrijwaard blijven, maar er extra areaal moet bijkomen want dit zijn eigenlijk emissies van bossen die gedurende miljoenen jaren opgeslagen zijn geweest, zogenaamde lange cyclus CO2 emissies. Elektriciteitsproducenten gebruiken overigens zeker niet alleen houtpellets in hun centrales. In plaats van dure houtpellets (110 euro/ton), gebruiken zij voor meer dan helft de houtstof, koffiedik en olijfstof (waarschijnlijk gratis afgezien van de transportkost) [1]. Ondanks het feit dat zij dus ongevraagd ook 'milieuvriendelijke' afvalstoffen aanwenden, is het wel hallucinant dat elke Vlaming hiervoor waarschijnlijk diep in de buidel moet tasten, want de subsidietarieven van groenestroom zijn berekend op basis van de prijs voor houtpellets. Een studie van Itinera heeft onlangs berekend dat de oversubsidiëring van zonne-energie, Vlaanderen 5 tot 10 miljard euro gaat kosten [2]. Het zou best kunnen dat dit maar een fractie is van wat het biomassaverhaal ons gaat kosten. Benieuwd welke Waalse en Brusselse 'profiteurs' hier weer de rekening voor gaan gepresenteerd krijgen, maar dit is een andere discussie... Het ergste van al is echter dat het huidig beleid milieuvriendelijker gascentrales uit de markt prijst ten voordele van steenkoolcentrales al dan niet met gesubsidiëerde bijstook van biomassa [3] [4].

Vervolgens is er nog het begrijpelijk CO2-fetishisme. Klimaat is inderdaad een groot probleem en CO2-emissies zijn relatief makkelijk te berekenen, maar er zijn een heleboel andere emissies die zeker even schadelijk zijn en enkel via metingen kunnen vastgesteld worden en dan nog zeer sterk afhankelijk zijn van procescondities. Bij kleinschalige verbranding van vaste biomassa komen kankerverwekkende polyaromatische koolwaterstoffen (PAK's) en zelfs dioxines vrij [5]. Dit heeft zeker niet alleen te maken met de kwaliteit van het inputmateriaal, om dioxines te maken heb je bij wijze van spreken enkel koolstof, chloride en de juiste temperatuur en zuurstofgehalte nodig. Organisch materiaal zit uiteraard vol met koolstof, maar transport in planten wordt bijna uitsluitend verzekerd via osmotische drukken op basis van verschillen in ionenconcentraties van onder andere natrium en chloride ionen. Uiteraard is de verbranding van bepaalde plastics (PVC) of behandeld hout met chloorhoudende verf of lijm veel efficiënter in het produceren van dioxines, maar met gewoon snoeiafval gaat het ook [6]. Met aardgas daarentegen wordt het al veel moeilijker om een kankerverwekkend buurtfeestje te organiseren. Bovendien zal het in de nabije toekomst mogelijk zijn om overschotten aan hernieuwbare elektriciteit op te slaan als aardgas of een mengeling van aardgas en waterstofgas [7][8]. Vanuit gezondheidsoogpunt is het waarschijnlijk toch aan te raden vaste biomassa in gespecialiseerde middelgrote installaties met uitgebreide rookgasreiniging te verbranden voor elektriciteitsproductie in combinatie met een warmtenet, zogenaamde warmtekrachtkoppeling (WKK) zoals men er vandaag de dag in houtverwerkingsbedrijven kan terugvinden [9]. Terloops moet men ook beseffen dat elektriciteit veel waardevoller is dan warmte want je kan er heel wat meer verschillende dingen mee doen wat een lagere generatie-efficiëntie kan verantwoorden. Maar als we dat andere fetishisme kunnen laten varen, met name het gezondheidsfetishisme, dan kunnen we met houtkachels inderdaad een goede zaak doen: ze zijn goed voor het klimaat en mensen leven minder lang dus kunnen ze minder emissies genereren. In ruil voor wat levensjaren hebben ze hun leven lang gezellig van hun houtvuur kunnen genieten. Eigenaars van houtkachels doen er wel goed aan geregeld hun 'gasgestookte' buren te laten meegenieten.

Tot slot is er inderdaad nog het spanningsveld energetische valorisatie versus materiaalrecuperatie. Hier is het nog veel meer zo dan bij energetische valorizatie alleen, dat men in feite maar zinnige uitspraken kan doen over zeer specifieke gevallen [1]. Hout is inderdaad minder energie- en emissie-intensief dan bijvoorbeeld staal, maar met 1 kg staal kan je wel heel wat meer verschillende producten maken dan met evenveel hout. 1 kg hout is dus niet equivalent met 1 kg staal in veel gevallen en bijhorende emissies kunnen dus niet eenvoudigweg met elkaar vergeleken worden. Ondanks het feit dat materiaalrecyclage (en zeker hergebruik!) op basis van emissies in veel gevallen te verkiezen zal zijn boven energetische valorisatie, is het gebrek aan een 'omzettingstabel' voor verschillende materialen en toepassingen voorlopig problematisch om een degelijk beleid mee uit te stippelen. Het is mogelijks wel aan te raden om snel werk te maken van zo een tabel in plaats van energetische valorisatie te blijven (over)stimuleren.

Hopelijk is de verwarring nu niet nog groter, maar iemand (Mandelbrot?) zei ooit dat je eerst complexer moet gaan om uiteindelijk tot een eenvoudig resultaat te komen. Bij deze toch een mooie bijdrage bedunkt...

[1] http://www.milieurapport.be/Upload/Main/MiraData/MIRA-T/02_THEMAS/02_17/AFVA_O&O_03.PDF

[2] http://www.itinerainstitute.org/upl/1/default/doc/20121213ZonnepanelenNL.pdf

[3] https://docs.google.com/file/d/0B3pDFPdxjcXOVnFmc2ZnQy10Q1k/edit?usp=sharing

[4] http://www.itinerainstitute.org/upl/1/default/doc/20121114steenkoolNL.pdf

[5] http://www.lne.be/themas/luchtverontreiniging/informatie-studies/3gebouwenverwarming_eindrapport.pdf

[6] http://www.maldegem.be/milieudienst/brochure-sluikverbranden.pdf

[7] http://www.fraunhofer.de/en/press/research-news/2010/04/green-electricity-storage-gas.html

[8] http://www.ode.be/ode/publicaties/nieuwsbrief/14-windenergie/888-greenpeace-en-gasunie-maken-opslag-windenergie-mogelijk

[9] http://www.aspiravi.be/nl/biom_expl.aspx

[Geplaatst door: R2D2]

(21)

De drie redenen die u aanhaalt om elektricitietsproductie op basis van pellets af te wijzen kloppen niet. De eerste en de laatste reden zijn eveneens van toepassing op de pelletkachel. De tweede reden is een foute redenering. U stelt twee vormen van energie (warmte en elektriciteit) gelijk, dit is echter foutief. U kan dit beter als exergie uitdrukken.

[Geplaatst door: Kris De Decker]

(22)

@ R2D2: kan u zich iets minder summier uitdrukken, alstublieft? Wat bedoelt u met eerste en laatste reden?

Ik begrijp waar u heen wil met de laatste opmerking, maar ik ga niet akkoord. Exergie is een hol begrip als je ook niet het gebruik van de elektriciteit een waarde toekent (bv. is het gebruik van een smartphone belangrijker dan het verwarmen van een huis?).

[Geplaatst door: Frans Fierens]

(23)

Heel mooi artikel. Wel spijtig dat er alleen over de impact op klimaat (CO2) en niet over de impact op luchtkwaliteit (vooral fijn stof) wordt gefocust. Op deze site http://www.pscleanair.org/actions/woodstoves/choices.aspx vind je een mooie grafiek met de relatieve uitstoot van fijn stof voor verschillende verwarmingsbronnen (fig = http://www.pscleanair.org/images/chart_circles.gif Wat ook vergeten wordt zijn de "Black Carbon" (BC) emissies die met houtverbranding samengaan (minder door pelletstoven/boilers, maar zeker niet 0, en veel meer dan aardgas). De impact op klimaat van BC werd trouwens serieus onderschat. BC wordt nu beschouwd als de tweede belangrijkste component verantwoordelijk voor global warming. Zie
http://www.igbp.net/news/pressreleases/pressreleases/blackcarbonlargercauseofclimatechangethanpreviouslyassessed.5.4910f0f013c20ff8a5f8000152.html

[Geplaatst door: Kris De Decker]

(24)

@ Frans: een terechte opmerking, en dat punt werd al in een eerder artikel over pelletkachels aangehaald: http://www.lowtechmagazine.be/2007/11/pelletkachels.html

Wel ironisch dat het verwarmingselement dat het beste scoort in de grafiek voor fijn stof, van overheidswege wordt tegengewerkt: elektrische verwarming.

Black Carbon was me geheel onbekend.

[Geplaatst door: Renaat]

(25)

Die grafiek is dan ook weer redelijk bedrieglijk, omdat er enkel naar de lokale uitstoot wordt gekeken. De meeste elektriciteit wordt nog steeds opgewekt met fossiele brandstoffen (steeds meer en meer terug met kolen)en gezien het grote rendementsverlies in de hele cyclus, scoort elektrisch verwarmen in werkelijk helemaal niet zo goed.
Het is even grote onzin als stellen dat elektrische auto's geen vervuiling veroorzaken.

[Geplaatst door: Kris De Decker]

(26)

Renaat: uiteraard. Maar wel ironisch. Want elektrische auto's worden wel aangemoedigd door de overheid.

[Geplaatst door: Frans Fierens]

(27)

@Kris, elektrische verwarming is zoals een elektrische auto : zero local emissions maar alles hangt natuurlijk af van hoe die elekticiteit geproduceerd wordt. Als dat met steenkool is (of pellets :-), is het plaatje helemaal niet zo positief.

[Geplaatst door: R2D2]

(28)

@Kris De Decker

Bij deze een iets uitgebreidere uiteenzetting.

In het artikel wordt pelletgebruik voor residentiele verwarming goedgekeurd, maar voor elektriciteitsproductie niet. Drie redenen worden hiervoor aangehaald in het artikel:

1)Ten eerste worden houtpellets over steeds grotere afstanden vervoerd, wat een extra energiekost introduceert.
2) Ten tweede worden houtpellets ingezet voor elektriciteitsproductie in plaats van voor warmte, wat maar half zo efficiënt is.
3) Ten derde worden houtpellets steeds vaker uit verse, groene bossen gemaakt, en niet uit houtafval.

Ik ben niet akkoord met deze redenering.

De eerste en de derde redenen gelden zowel voor een kachel als voor een elektriciteitscentrale. Er is geen reden om aan te nemen dat pellets voor kachels uit 'duurzamere' bossen komen, of over minder grote afstand worden getransporteerd.

De tweede reden vergelijkt twee soorten energie met dezelfde maat, dit is compleet foutief en is ook een fout die vaak gemaakt wordt in de pers. Men kan nooit 2 energiefluxen (hier warmte uit een kachel en elektriciteit) vergelijken door de hoeveelheid energie met elkaar te gaan vergelijken (het aantal kWh of Joule). Hiervoor moet men gebruik maken van het concept exergie, gebaseerd op de tweede hoofdwet van de thermodynamica. Warmte heeft typisch een lage exergetische waarde (zeker op lage temperatuur, bv in residentiele verwarming). Elektriciteit heeft steeds een relatieve exergie van 1, dwz dat je deze volledig in nuttige energie kan omzetten.

Ik vind deze drie redenen dus niet correct en zie ook weinig andere redenen elektriciteitscentrales op pellets af te keuren.

Een mogelijke reden om hier tegen te zijn zou wel kunnen zijn dat producenten de vaak steenkoolcentrales 'bijstoken' met pellets. Hierdoor krijgen de producenten groenestroomcertificaten voor een deel van de geleverde energie en worden oude steenkoolcentrales terug rendabel.

Een reden om voor pelletgestookte centrales te zijn is dat ze in tegenstelling tot wind en zon wel inzetbaar zijn wanneer je wilt. Als je een 100% hernieuwbaar systeem wilt zijn ze dus zeer nuttig op de momenten dat er zon noch wind is, zeker wanneer je een IGCC gebruikt. Hydro kan hier ook voor worden aangewend, maar jammer genoeg hebben we in België geen echte hoogteverschillen.

[Geplaatst door: Kris De Decker]

(29)

@ R2D2

Dank voor de verduidelijking.

Je legt me een aantal woorden in de mond die ik nooit gezegd of geschreven heb.

1. Je schrijft: "In het artikel wordt pelletgebruik voor residentiele verwarming goedgekeurd, maar voor elektriciteitsproductie niet."

Het artikel is veel genuanceerder dan dat. Het enige wat ik zeg over pelletgebruik voor residentiële verwarming is dat er inderdaad CO2 wordt bespaard. Langs de andere kant stel ik dat pelletgebruik voor elektriciteitsproductie wel kan (tot op zekere hoogte, rekening houdend met de andere bezwaren) als ook de restwarmte wordt benut, zoals dat in Scandinavië gebeurt.

2. Je stelt dat ik elektriciteitsproductie door middel van pellets afkeur, en verwarming met pellets goedkeur, omwille van drie redenen.

Ook dat klopt niet. Het artikel vermeldt dat het transport op zich (één van de drie redenen die je vernoemt) geen obstakel vormt. De energiekost van het transport is relatief klein en heeft geen noemenswaardige invloed op de CO2-balans.

Verder schrijf je een hoop dingen waar ik het niet mee eens ben:

1. Je schrijft: "Er is geen reden om aan te nemen dat pellets voor kachels uit 'duurzamere' bossen komen, of over minder grote afstand worden getransporteerd."

Het is niet de vraag of de pellets uit duurzame of niet-duurzame bossen komen, of over welke afstand ze worden vervoerd. De vraag is of ze uit houtafval worden gemaakt, of niet. En nu de vraagstelling correct is geformuleerd, is er wel degelijk een goede reden om aan te nemen dat pellets voor residentiële kachels uit houtafval worden gemaakt, en die voor elektriciteitscentrales niet.

De hoeveelheid pellets die nodig is voor residentiële pelletkachels kan zonder problemen gemaakt worden uit het beschikbare houtafval van zagerijen (er is zelfs voldoende productie in België en Nederland). De hoeveelheid pellets nodig voor elektriciteitscentrales overtreft ruimschoots het aanbod van houtafval in zagerijen, en dus moeten er bossen voor worden omgehakt. Dat is nu net de kern van het probleem.

2. Je schrijft: "Men kan nooit 2 energiefluxen (hier warmte uit een kachel en elektriciteit) vergelijken door de hoeveelheid energie met elkaar te gaan vergelijken (het aantal kWh of Joule)."

Exergie, want daar doel je op, kan een nuttig begrip zijn. Maar in dit geval slaat het nergens op. Je houdt, zoals ik al schreef, namelijk geen rekening met de toepassing van de elektriciteit. Dat is makkelijk aan te tonen door te veronderstellen dat we met die door pellets opgewekte elektriciteit een elektrisch verwarmingstoestel zouden doen werken. Wat is in dat geval dan de meest nuttige toepassing volgens jou? De pelletkachel die de houtpellets rechtstreeks omzet in warmte, of de elektriciteitscentrale die pellets omzet in elektriciteit en die elektriciteit vervolgens omzet in warmte?

3. Je schrijft dat je weinig andere redenen ziet om elektriciteitscentrales op pellets af te keuren.

Ik zie daar een heel goede reden voor, bovenop de redenen die ik al genoemd hebt: pelletgestookte elektriciteitscentrales worden voorgesteld als een manier om de CO2-uitstoot te verlagen, terwijl ze de CO2-uitstoot net dreigen te verhogen. Dat geldt zowel voor centrales die op een mix van steenkool en biomassa draaien, als voor centrales die 100 procent op biomassa draaien.

4. Je schrijft: "Pelletgestookte centrales zijn in tegenstelling tot windturbines en zonnecentrales inzetbaar als je dat wil"

Klopt. Tenminste: zolang er genoeg bossen overblijven om pellets van te maken. Als alle Europese landen (laat staan de rest van de wereld) België en Nederland zouden volgen in hun enthousiasme voor pelletgestookte elektriciteitscentrales, dan zijn alle bossen op aarde binnen tien jaar weg. Pelletgestookte elektriciteitscentrales liggen vervolgens tenminste 40 jaar stil.

[Geplaatst door: Jurgen]

(30)

R2D2 heeft een punt met:
"De tweede reden vergelijkt twee soorten energie met dezelfde maat, dit is compleet foutief en is ook een fout die vaak gemaakt wordt in de pers. Men kan nooit 2 energiefluxen vergelijken door de hoeveelheid energie met elkaar te gaan vergelijken (het aantal kWh of Joule). Hiervoor moet men gebruik maken van het concept exergie, gebaseerd op de tweede hoofdwet van de thermodynamica."

Misschien kan dit wel eenvoudiger uitgelegd worden: als je de CO2 uitstoot van een kolencentrale wilt vergelijken met die van een bijna identieke pelletcentrale, dan kun je best de hoeveelheid benodigde brandstof en de hoeveelheid CO2 per kilogram brandstof als basis nemen.

Pellets bevatten ruwweg half zoveel energie per kilogram tov steenkool. Als de gegevens van Marcus "Bij Biomassa verbranding 0,6 kg per kg bij steenkool is dit 2,6 kg per kg." kloppen, dan heb je voor 1 kg input in de steenkoolcentrale 2,6 kg CO2, en voor het equivalent van 2 kg pellets 1,2 kg CO2. Dit is ook logisch: steenkool is bijna pure C, die veel CO2 vormt. Pellets bevatten veel koolwaterstoffen. De verbranding produceert een deel CO2 en een deel water.

Als we rekenen dat, voor dezelfde afstand, pellets transporteren dubbel zoveel gewicht vraagt per kWh inhoud, dan kunnen we tellen dat we 2,6/2 + 4,64 = 5,94 gigajoule per ton extra verliezen voor drogen en transport, of een 3de. We hebben 50% extra grondstof nodig om dit te compenseren. Dit resulteert in 50% meer CO2 uitstoot: 1,8 kg voor pellets t.o.v. 2,6 kg voor steenkool. Die 2,6 kg voor steenkool is trouwens een onderschatting: het kost ook energie om steenkool te delven, boven te halen, zuiveren... dus dat getal zal ook hoger liggen.

Pelletcentrales zijn dus (beperkt) gunstiger dan steenkoolcentrales voor CO2, en de CO2 bekomen uit pellets heeft een kortere cyclustijd. Indien verwarming de eindtoepassing is, dan is zowel een pelletkachel als een kolenkachel beter naar productie van CO2 per geproduceerde warmte. Pellets zijn wel meer geschikt dan steenkool om in een kachel proper te verbranden.

Wat mij betreft is het grootste probleem met de subsidieregeling dat deze het gebruik van onrendabele oude centrales aanmoedigt en zelfs oude onrendabele steenkoolcentrales langer helpt openhouden. Vooral dit laatste maakt de balans hoogstwaarschijnlijk negatief. Ondertussen kan men in steenkolcentrales/pelletcentrales rendementen van 40 tot 45% behalen i.p.v. 35%. Dit scheelt meer dan 20% in CO2 uitstoot.

Wat betreft de energie nodig voor het drogen: misschien moet men in het land van oorsprong een WKK bouwen: dan produceert men lokaal elektriciteit met lagere transportkosten, en kan men het totaalrendement van de centrale sterk opdrijven door de restwarmte te gebruiken om de pellets te drogen. Deze gaat anders in de praktijk toch vaak verloren. Dit zou de uitstoot misschien kunnen beperken tot 1,4 kg CO2 per 2 kg pellets.

Mvg,
Jurgen

[Geplaatst door: Maggy Rond]

(31)

"De meeste houtpellets komen in elektriciteitscentrales terecht, met als doel de uitstoot van CO2 te beperken. Maar terwijl een pelletkachel voordelig is vanuit dat oogpunt, is dat voor een elektriciteitscentrale op houtpellets minder evident. De kans dat zo'n centrale meer CO2 uitstoot dan een steenkoolcentrale, is reëel." Aldus de stelling uit de eerste alinea van het artikel.

Hoe ik ook zoek, en ik heb heus het hele artikel meermalen gelezen, en ook de reacties serieus bestudeerd, ik kan NIETS vinden dat die stelling uit de eerste alinea bekrachtigt.

Een steenkoolcentrale produceert 100% van de uitgestote CO2. Deze CO2 had voor het laatst tientallen tot honderden miljoenen jaren geleden deel uitgemaakt van de atmosfeer. We kunnen onze productiebossen ongekapt laten en rustig wachten tot een deel van de opgevangen CO2 weer fossiliseert tot iets wat ooit weer steenkool zal vormen, maar iedereen zal begrijpen dat dit niet de oplossing is voor de problemen waar we nu voor staan. Dus door kolencentrales uitgestoten CO2 wordt nieuw aan de atmosfeer toegevoegd, draagt bij aan de toename van het CO2 gehalte, dus aan het broeikaseffect en draagt niets bij aan enig CO2 reducerend effect elders.

Anderzijds, hoe efficiënt of inefficiënt hout ook verbrand wordt, zo lang het hout is uit duurzaam beheerde bossen, groeit er voor elke gram verbrand hout weer een gram vers hout. En dat is niet een proces waar we 38 jaar op hoeven te wachten, dat is een continu proces.

Als het duurzaam beheren van bossen wereldwijd op het gewenste peil is, zal het dus volcontinu evenveel CO2 opnemen als elders door verbranding van het hout of de afgeleide producten wordt uitgestoten. Op dit moment zijn er helaas nog plaatsen aan te wijzen waar het rooien van bos ware natuurrampen veroorzaakt. Maar er wordt ook op zeer grote schaal gewerkt aan de aanplant van nieuwe, wel duurzaam beheerste bossen. Welke van deze twee processen op dit moment de overhand heeft, durf ik niet te zeggen.

Hoe het ook zij, verbranding van hout, zelfs al zouden we er geen energie uit winnen, zit redelijk dicht in de buurt van een CO2 neutraal proces. De uitgestoten CO2 is ongeveer de door het groeiende hout opgenomen en gebonden CO2. Een totaal andere, veel gunstiger situatie dus dan bij centrales op fossiele brandstof.

Overigens, voor zover mijn beperkte kennis op dit gebied reikt, wordt in Nederland behoorlijk wat restwarmte gebruikt voor verwarming van woonhuizen en groentekassen. In die laatste wordt de groei ook nog eens gestimuleerd door extra CO2, afkomstig van centrales of andere industrie, in de kassen te blazen. Het broeikas effect is immers in de broeikas goed op zijn plek

[Geplaatst door: Renaat]

(32)

@ Maggy Rond,

je redenering zit op verschillende gebieden fout. Maar ik reken er (ook vanwege tijdgebrek) op dat Kris dat zelf beter kan uitleggen.

Om toch op één punt in te gaan. Het broeikaseffect dat CO2 veroorzaakt in de atmosfeer is niet vergelijkbaar met het effect van het verhogen van de CO2-concentratie in de glastuinbouw. In de glastuinbouw is de bedoeling niet om de temperatuur te verhogen (wat op die manier ook niet kan werken, want een broeikaseffect treedt pas echt op bij dikke lagen gas) maar enkel om de plantengroei te bevorderen via een hogere CO2-concentratie.

[Geplaatst door: Kris De Decker]

(33)

@ Maggie

Om je te antwoorden, zou ik hier in feite het hele artikel opnieuw als reactie moeten geven. Dus ik kan weinig anders zeggen dan: lees het alstublieft nog een keer, met een open geest.

De vraag naar pellets voor elektriciteitscentrales is zo groot dat al dat hout onmogelijk uit houtafval of uit duurzame bossen kan komen: er worden bossen voor omgehakt. Er is geen enkele garantie dat daarvoor nieuw bos in de plaats komt, en zelfs als dat gebeurt, duurt het een aantal decennia eer de hele operatie een netto CO2-besparing oplevert.

[Geplaatst door: Kris De Decker]

(34)

@ Maggie

Nog eens anders verwoord:

Als er bos wordt omgehakt dat anders gewoon zou zijn blijven staan (bijvoorbeeld omdat het natuurgebied is), dan gaat CO2 de lucht in die anders gewoon in dat bos zou zijn gebleven. Het is hetzelfde principe van steenkool of andere fossiele brandstoffen: die zouden we ook in de grond kunnen laten zitten, en dan is er geen CO2-uitstoot.

Dat maakt dat de op pellets draaiende elektriciteitscentrale op zijn minst evenveel CO2 uitstoot als een steenkoolcentrale. Bij de verbranding van pellets komt iets meer C02 vrij dan bij de verbranding van steenkool. Daarbij komt ook nog de CO2-uitstoot ten gevolge van de bodemverstoring, die mogelijk groter is dan die van de houtverbranding zelf.

De energie die nodig is om de pellets te transporteren en te produceren is vergelijkbaar met de energie die nodig is voor het produceren en transporteren van steenkool. Zelfs bosbranden hebben een equivalent met steenkool: wereldwijd staan grote ondergrondse reservoirs van steenkool in brand, sommige daarvan al decennia.

Het enige voordeel van pellets tegenover steenkool is dat de voorraad pellets sneller opnieuw kan aangroeien. Het duurt decennia in plaats van miljoenen jaren alvorens een nieuwe grondstof gevormd wordt. Maar die decennia zijn in het licht van de huidige klimaatproblematiek wel heel relevant.

[Geplaatst door: roland]

(35)

@Maggy Rond,

Terecht punt, duurzaam beheerde produktiebossen slaan (veel) meer CO2 op dan natuurbossen, dus per ha meer opgeslagen CO2. Zonnepanelen leveren in de winter nauwelijks stroom. Houtstook kan dan voor duurzame stroom zorgen, bij voorkeur met benutting van de bijbehorende warmte

De opmerking ".. verbranding van hout, zelfs al zouden we er geen energie uit winnen, zit redelijk dicht in de buurt van een CO2 neutraal proces" is onwaarschijnlijk. Kap, transport, aanplant, beheer e.d. van het produktiebos vergt energie en zorgt voor CO2 uitstoot.

[Geplaatst door: Maggy Rond]

(36)

@Kris:"Het enige voordeel van pellets tegenover steenkool is dat de voorraad pellets sneller opnieuw kan aangroeien."zeg jij, waarmee je luchtig over dat snelheidsverschil heenstapt. En de opname van CO2 door productiebossen negeer je gemakshalve volledig.

"De vraag naar pellets voor elektriciteitscentrales is zo groot dat al dat hout onmogelijk uit houtafval of uit duurzame bossen kan komen" zeg jij. Lees er eens de tussen industrie en Nederlandse overheid gesloten akkoorden en de rapporten van de Nederlandse overheid op na. Ongeveer 50% van de biomassa die in Nederland verstookt wordt in energiecentrales is al op Nederlandse bodem gegroeid. Een groot deel hiervan heeft al een tweede leven gehad, bijvoorbeeld bouwhout of pallets. Van de import komt ongeveer de helft uit gecertificeerde duurzame bosbouw. De "Green Deal Vaste Biomassa" moet ervoor zorg dragen dat "op termijn" 100% duurzaam zal zijn. Helaas kost dit soort ontwikkelingen tijd.

Ik ben opgegroeid in een tijd dat het woord "duurzaam" in de mond nemen betekende dat je een geitenwollensokkendragende hippie met het hoofd in de hasjwolken was. Inmiddels staat het bij elk weldenkend industrieel en politicus hoog op de agenda. Ja, een stapje hoger mag nog wel, maar we bewegen geleidelijk in de goede richting.

[Geplaatst door: Kris De Decker]

(37)

@ Maggie:

Heb je links naar die akkoorden en rapporten? Want de cijfers komen niet overeen met de cijfers uit mijn artikel.

@ Roland:

"Duurzaam beheerde produktiebossen slaan (veel) meer CO2 op dan natuurbossen".

Dat lijkt weinig waarschijnlijk als je de CO2-uitstoot van de bosbodem mee in rekening brengt. Maar vooral is er grote wetenschappelijke onzekerheid over de CO2-opslag van bossen versus bosbodems, en van natuurlijke bossen versus productiebossen. Er blijken grote verschillen te zijn tussen verschillende soorten bos, klimaat, etcetera. Algemene uitspraken zoals jij die doet, slaan dan ook nergens op.

[Geplaatst door: roland]

(38)

Dergelijke algemene uitspraken worden vaker gedaan zoals:

Voor het voeden van tien miljard mensen in 2050 is ongeveer 40 EJ/jaar aan voedsel nodig. De verwachting is dat de resterende hoeveelheid landbouwgrond, tezamen met resthout uit bossen en afvalstromen voldoende is voor een primair energie equivalent van 500 Ej/jaar. De totale geschatte biomassaproductie op aarde bedraagt ca. 3.000 – 4.000 EJ/jaar.

http://www.wbs.nl/system/files/energie_opties_voor_de_21ste_eeuw.pdf

[Geplaatst door: Renaat]

(39)

@ Maggy,

onderschat niet het fenomeen van greenwashing. Een te sterk geloof in wat de industrie verkondigd, in bepaalde labels en certificaten en in de prachtige verhalen van politici zou wel eens voor een koude douche kunnen zorgen.

De duurzaamheid die bij vele industriëlen en politici uit de mond komt is niet meer dan mooie praatjes die zelden onderbouwd worden door echte betrouwbare cijfergegevens. De vraag van Kris naar bronnen van jouw cijfergegevens is dan ook volkomen terecht.

Vergeet overigens ook niet dat productiebossen niet noodzakelijk natuurlijk oases zijn. Veel productiebossen zijn 'ecologische woestijnen' met bijzonder weinig biodiversiteit. M.a.w. een bos kan je niet planten. Men kan hooguit bomen planten die na vele decennia iets geven dat op een bos begint te lijken. Voor een echt bos zijn er eeuwen nodig.

[Geplaatst door: roland]

(40)

@Renaat,
Vergeleken met de 'ecologische woestijnen' bij voedselproduktie kennen productiebossen veel biodiversiteit mede door de decennia die groei vergt en gewasbeschermersgebruik bij voedselgewassen. Een echt bos mag van eeuwen legt per jaar weinig CO2 vast.

Zeker echte betrouwbare (cijfer)gegevens zijn, zelfs op sites die die indruk wekken, zeldzaam. Vaak worden cijfers gebruikt om indruk te wekken niet om te informeren.

[Geplaatst door: Kris De Decker]

(41)

Roland

Een eeuwenoud bos legt inderdaad weinig CO2 vast. Het punt is dat de koolstof die dat bos al die eeuwen uit de atmosfeer heeft gehaald, in de bodem wordt opgeslagen. Kap je dat eeuwenoud bos om, dan komt er dus een enorme hoeveelheid CO2 vrij uit de bodem.

Wat je uitspraak over de biodiversiteit van productiebossen betreft: ik raad je aan eens een wandeling te gaan maken in een natuurbos en in een productiebos. Je hebt inderdaad geen cijfers nodig om dat enorme verschil in biodiversiteit duidelijk te maken: ga gewoon kijken.

[Geplaatst door: Renaat]

(42)

@ Roland,

het ene productiebos is het andere niet. Maar de biodiversiteit en ecologische waarde van de meeste productiebossen stelt echt niet zoveel voor in vergelijking met niet-productiebossen. Zo is er veel minder (tot bijna geen) dood hout te vinden in productiebossen, nochtans een essentieel onderdeel van de ecologie van een bos.

[Geplaatst door: suzanne]

(43)

Ik vind het niet fair dat de pelletkachel in dit artikel wordt vergeleken met een hout-en tegelkachel en voorts als nadeel wordt genoemd dat de pelletkachel elektra verbruikt. Ik gebruik mijn pelletkachel in plaats van de cv-ketel (op gas), deze verbruikt ook elektra. Ik beschouw mijn pelletkachel nog steeds als een goed en goedkoop alternatief voor de cv ketel op aardgas
3000 branduren per seizoen voor een 10kw pelletkachel a 1 kilo per uur is ook niet reeel. Een pelletkachel brandt niet continue en zeker geen 24 uur per dag 125 dagen lang (=3000 uur)

[Geplaatst door: Kris De Decker]

(44)

Europa schat eigen biomassapotentieel te hoog in, blijkt uit twee recent studies: http://www.vilt.be/europa-schat-eigen-biomassapotentieel-te-hoog-in

"De Europese doelen voor groene energie nemen een loopje met de realiteit."

Uit een andere recente studie blijkt de luchtvervuiling van biomassacentrales spectaculair hoger is dan die van steenkoolcentrales: http://www.pfpi.net/wp-content/uploads/2014/04/PFPI-Biomass-is-the-New-Coal-April-2-2014.pdf

Dat is vooral het gevolg van lakse normen. Biomassacentrales moeten aan veel minder strenge normen voldoen dan steenkoolcentrales omdat het om "groene energie" gaat.

[Geplaatst door: roland]

(45)

@Kris,
De studie gaat over "the majority of the permits we reviewed also allowed burning waste wood, including construction and demolition debris"
Die horen in de afvalverbrander met de bijbehorende regelgeving.

- De studie ziet biomassa niet echt als duurzaam:
"Biomass power plants are a danger to the climate, emitting nearly 50% more CO2 per megawatt generated than coal. Emissions of CO2 from biomass burning can theoretically be offset over time, but such offsets take decades"

Invloed van de opdrachtgevers?

[Geplaatst door: R. Rijs]

(46)

Blijkbaar gaat iedereen hier vrolijk voorbij aan de roetuitstoot die pelletkachels veroorzaken. Nochtans draagt roet ook bij tot opwarming v h klimaat en is het zeer schadelijk voo de gezondheid. Degelijke pelletkachels kosten gauw 7.000 euro. Een goed geïsoleerde doorsnee woning verwarm je met minder dan 1.000 euro gas per jaar (incl. warm water woningen gebouwd met isolatie tussen 1993 en 2008). Het aanslepen van pellets, het opstapelen, de plaats die ketel en voorraad innemen en het hele gedoe met pellets bespaart je een paar honderd euro per jaar. Je moet wel gek zijn om dat rendabel te vinden. Overigens worden ook de pellets van Ecopower uit bomen gemaakt. Het duurt 40 - 50 jaar voor nieuwe bomen die uitstoot terug hebben opgeslagen. Pellets zorgen nu al voor een massale CO2 uitstoot die pas over vele decennia zal terug opgeslorpt zijn. Waanzin. Bovendien worden die bomen dan wéér gekapt. Pellets zorgen dus voor een CO2 boost in onze atmosfeer. Proficiat.

[Geplaatst door: R. Rijs]

(47)

Nog een probleem: gekapte bossen stellen de bodem bloot aan een grotere compostering waardoor meer methaan in de atmosfeer komt. Vooral na de kap van bossen op vochtige bodem (bijv. peat layers) is de methaanproductie groot. En methaan wordt door het IPCC van de VN beschouwt als 21 maal erger voor de opwarming dan CO2.

[Geplaatst door: Ben vd Molen]

(48)

@ R.Rijs. Even iets onderuit halen. Wat denk je dat je verstookt met aardgas. Juist; Methaangas. Aardgas is niets anders dan Methaangas. Dus volgens jou is aardgas 21 x vervuilender dan co2

[Geplaatst door: Renaat]

(49)

@ Ben vd Molen, het anti-pellets pleidooi van R. Rijs is mijn inziens wat eenzijdig maar bevat zeker een grond van waarheid. Als je hem (of haar) op zijn plaats wil zetten dan is het wel aangewezen dit met kennis van zaken te doen.

Methaangas is een krachtig broeikasgas en het vrijkomen van methaangas door ontbossing, veeteelt, het smelten van permafrost wordt wel degelijk beschouwd als een aanzienlijk probleem. Je vergelijking met aardgas slaagt in deze context nergens op. Aardgas bestaat inderdaad voor een groot deel uit methaan (beweren dat het methaan is, klopt echter niet), maar aardgas kan relatief efficiënt verbrand wordt met o.a. CO2-uitstoot tot gevolg. Die CO2 draagt natuurlijk ook bij tot de klimaatsverandering, maar het verbranden van aardgas is dus onvergelijkbaar met het vrijkomen van onverbrande methaan in de atmosfeer.

[Geplaatst door: Albert]

(50)

"De meeste elektriciteitscentrales hebben een rendement van minder dan 35 procent, zodat er ongeveer drie keer zoveel primaire energie nodig is om die elektriciteit te leveren."

De meeste elektriciteitscentrales hebben tegenwoordig een standaard rendement van 42% tot 60%. (de mpp3 kolencentrale op de Maasvlakte doet bijvoorbeeld 47%) Een gascentrale met hergebruik van warmte voor bijvoorbeeld stadsverwarming kan in de winter zelfs meer dan 80% efficiënt zijn.

[Geplaatst door: hAl]

(51)

"De onderzoekers komen tot de conclusie dat het transport per schip een extra energieverbruik introduceert van 2,6 gigajoule per ton pellet"

Absurd.
Deutsch Bahn rekent in 2017 met 0,09 MJ/tkm voor zeetransport
https://www.deutschebahn.com/en/group/ataglance/facts_figures-1776344

Dat komt neer op 0,45 gigajoule per ton pellets vervoerd over 5000 km

[Geplaatst door: Mattias]

(52)

Aanvullend: "The Great Biomass Boondoggle" dat 2 weken gelden is gepubliceerd. Zie https://www.nybooks.com/daily/2019/10/14/the-great-biomass-boondoggle/

Er wordt daarin ook verwezen naar een documentaire "Burned: Are Trees the New Coal?" van een half uur. Zie https://www.linktv.org/shows/burned-are-trees-the-new-coal