Kernenergie statistisch gezien nu tot 4,5 keer minder veilig dan vorige week

De belangenorganisaties voor kernenergie kunnen stapels documenten over de veiligheid van kerncentrales gaan herschrijven. Statistisch gezien ligt de kans op een 'meltdown' van een kerncentrale sinds de aardbeving in Japan flink hoger dan een week geleden. Als we de berekeningsmethoden van de kernindustrie hanteren - die tot nu toe werden gebruikt om aan te tonen hoe veilig nucleaire energie is - dan kunnen we vanaf nu gemiddeld om de 4 tot 8 jaar ergens op de wereld een kernramp verwachten. De kans dat er de komende 50 jaar in België een kernramp gebeurt, is voortaan 10 tot 20 procent.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Eén enkele gebeurtenis kan de statistiek van vriend tot vijand kan maken

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

De "World Nuclear Association" (WNA), de wereldwijde belangenorganisatie van de kernindustrie, houdt al jaren een webpagina bij waarop ze uitlegt hoe veilig kernenergie is. Dat doet ze door het cumulatieve aantal "reactorjaren" te delen door het aantal ongevallen. Eén reactorjaar komt dan overeen met één kernreactor die één jaar operatief is. Sinds de ingebruikname van de eerste kernreactor werden zo al meer dan 14.000 reactorjaren ervaring met civiele (dus exclusief militaire en experimentele) kernreactors opgebouwd.

Op de startpagina van de website wordt dat cijfer zelfs dagelijks geactualiseerd: gisteren ging het welgeteld om 14.420 reactorjaren. Gerekend aan het huidige aantal van 436 civiele kernreactoren komt dat neer op een gemiddelde van 32 jaar per reactor.

Vorige week: gemiddeld één meltdown om de 11 tot 16 jaar

Aangezien er volgens de organisatie op die tijd slechts twee "meltdowns" of "kernsmeltingen" hebben plaatsgevonden, komt dat neer op één ernstig ongeluk om de 7.000 reactorjaren. Voor alle duidelijkheid: een meltdown hoeft niet noodzakelijk tot een kernramp te leiden, maar de kans wordt dan wel erg groot (1 op 2 volgens dezelfde statistieken). De pagina in kwestie zal wellicht binnenkort worden aangepast, dus hier nog even het letterlijke citaat:

"There have been two major reactor accidents in the history of civil nuclear power - Three Mile Island [VS, 1979] and Chernobyl [Oekraïne, 1986]. One was contained without harm to anyone and the other involved an intense fire without provision for containment. These are the only major accidents to have occurred in some 14,000 cumulative reactor-years of commercial operation in 32 countries. The risks from western nuclear power plants, in terms of the consequences of an accident or terrorist attack, are minimal compared with other commonly acceptable risks."

 De World Nuclear Association erkent verder ook een tiental ongevallen met experimentele en militaire reactoren, waarvan er één ernstig wordt genoemd: de meltdown van een militaire reactor in Windscale in Engeland in 1957, met soortgelijke gevolgen als die in Tsjernobyl. Het "Institution of Mechanical Engineers" - géén belangenvereniging van de nucleaire industrie - neemt dat ongeval mee bij een soortgelijke berekening en komt bijgevolg uit op een meltdown om de 4.600 reactorjaren. Hier opnieuw het letterlijke citaat, voor het geval de pagina zou worden aangepast: 

"Today 436 civil nuclear power reactors operate worldwide, generating 373 GWe of electrical power, which is about 15% of total global electricity consumption. These reactors have operated for 14,000 reactor-years, the vast majority working very safely and without any notable safety incidents. Based on past nuclear accidents at Chernobyl, Three Mile Island and Windscale the probability of a reactor core meltdown is about once in every 4,600 reactor-years."

Gaan we uit van het huidige aantal kernreactoren voor elektriciteitsopwekking - 436 reactoren wereldwijd - dan mogen we volgens deze logica één meltdown verwachten om de 11 tot 16 jaar. Maar dat was vóór de aardbeving in Japan eind vorige week een niet eerder geziene ravage aanrichtte.

Nu: gemiddeld één meltdown om de 3,5 tot 8 jaar

Hoe erg de situatie in Japan is, blijft momenteel onduidelijk, en dat zal nog wel een tijdje duren. Maar er zijn aanwijzingen dat er, ondanks de geruststellende woorden van de Japanse regering, in totaal drie tot zes kernreactoren zijn gesmolten of zullen smelten. Als dat hoogste cijfer correct zou blijken, dan komen we aan een totaal van 8 of 9 kernsmeltingen op 14.000 reactorjaren, of één meltdown om de 1.550 tot 1.750 reactorjaren.

 Rekening houdend met het huidige aantal kernreactoren komt dat neer op één meltdown wereldwijd om de 3,5 tot 4 jaar (of om de 7 tot 8 jaar als de schade in Japan beperkt blijft tot drie meltdowns). Als het belang van kernergie wereldwijd zou verdrievoudigen, zoals onder meer het Internationaal Energie Agentschap (IEA) dat in 2050 graag zou zien ("Nuclear Roadmap", pdf) dan zouden we - louter op basis van deze cijfers  - om de 1 tot 2 jaar met een meltdown af te rekenen krijgen. En dan hebben we het niet eens over de plannen voor nucleaire schepen en de ontwikkeling van kleine reactors voor decentrale energieproductie.

De statistische kans op een kernramp in België 

België telt zeven civiele kernreactoren met een totale capaciteit van 5,8 gigawatt, goed voor de helft van onze elektriciteitsproductie. Samen draaien die jaarlijks 7 reactorjaren, en in totaal hebben de Belgische kernreactoren sinds 1975 nu al meer dan 174 jaren gewerkt (bron, pagina 151). Als we uitgaan van de berekeningen van de World Nuclear Association (twee meltdowns op 14.000 reactor-jaren) dan is de kans dat één van deze zeven reactoren dit jaar smelt dus één op duizend. Anders gezegd: met 7 kernreactoren zou er om de 1.000 jaar een meltdown plaatsvinden in België.

 

Met de nieuwe kansberekening - uitgaande van drie tot zes meltdowns in Japan en twee tot drie eerdere kernsmeltingen - komen we echter aan een kans van 1 op 220 tot 1 op 500. Met andere woorden: met 7 kernreactoren zou er in België gemiddeld om de 220 tot 500 jaar een meltdown plaatsvinden. Er is dan 10 tot 20 procent kans dat er de komende 50 jaar in België een kernreactor smelt, 2 tot 4 procent kans dat er de komende 10 jaar een meltdown plaatsvindt, en 0,2 tot 0,4 procent kans dat het de komende 365 dagen gebeurt. Nogmaals: een meltdown leidt niet noodzakelijk tot een kernramp, maar de kans is groot.

Update: Als we ook rekening houden met de kernreactoren die vlak over de Belgische grens staan opgesteld (Gravelines met 6 reactoren, Cattenom met 4 reactoren, Chooze met 2 reactoren en Borssele met 1 reactor), dan is de statistische kans op een kernongeval in België nog eens bijna 3 keer hoger (er staan in totaal 13 kernreactoren vlak over de grens opgesteld, tegenover 7 kernreactoren op het eigen grondgebied).

Het nut van statistiek

Wie deze methode voor het berekenen van de risico's van kernenergie simplistisch vindt, heeft gelijk. Maar dat is nu net het punt: de World Nuclear Association (en al wie zich achter kernenergie schaart) hanteert al decennia lang deze logica om de sceptici ervan te overtuigen hoe veilig kernenergie wel niet is. Zonder er bij stil te staan dat één enkele gebeurtenis de statistiek van vriend tot vijand kan maken. Het is dan ook uitkijken naar de manier waarop de bewuste pagina's (maar bijvoorbeeld ook deze pagina over de bestendigheid tegen aardbevingen) de komende weken herschreven zullen worden.

Worden kerncentrales steeds veiliger?

Wellicht zal de nucleaire industrie voortaan een andere berekeningsmethode hanteren om de "veiligheid" van kernenergie in de verf te zetten. De kans op een meltdown kan ook op een andere manier worden geschat, via de berekening van de "Core Damage Frequency" (CDF). Deze risico-analyse wordt niet bepaald door het globale aantal reactorjaren te delen door het aantal kernsmeltingen, maar op basis van een analyse van een individuele kernreactor. Het voordeel is dat er rekening kan worden gehouden met de technologische vooruitgang: kerncentrales worden steeds veiliger.

Een studie in opdracht van de Europese Commissie, uitgevoerd in 2003, kwam tot een gemiddelde CDF van 20.000 reactor-jaren ("Environmentally harmful support measures in EU member states", pdf, pagina 137). Een studie uitgevoerd door het "Electrical Power Research Institute" in 2008 kwam tot een CDF van 50.000 reactor-jaren voor de Amerikaanse kernreactoren ("Safety and Operational Benefits of Risk-Informed Initiatives", pdf, pagina 3), een verbetering van 40 procent ten opzicht van het jaar 2000 en een verbetering van bijna 500 procent ten opzichte van 1992, toen de CDF van de Amerikaanse kerncentrales nog 10.000 reactorjaren bedroeg (dit cijfer komt erg dicht bij de 7.000 reactorjaren uit de berekening bij het begin van het artikel). Let op: het gaat hier om bestaande centrales waarvan de veiligheid door allerlei maatregelen werd verbeterd, niet om een vervanging van het productiepark. De WNA heeft het zelfs over nog hogere waarden:

"The US Nuclear Regulatory Commission (NRC) specifies that reactor designs must meet a 1 in 10,000 year core damage frequency, but modern designs exceed this. US utility requirements are 1 in 100.000 years, the best currently operating plants are about 1 in 1 million and those likely to be built in the next decade are almost 1 in 10 million."

Zowel bestaande als nieuwe kernreactoren worden dus steeds veiliger - volgens de risico-analyse dan toch. Want op basis van deze gegevens zou er statistisch gezien wereldwijd slechts één meltdown plaatsvinden om de 46 jaar (Europees onderzoek uit 2003) tot 115 jaar (Amerikaans onderzoek uit 2008). Iets te optimistisch, zo blijkt nu. Er is geen reden om aan te nemen dat de huidige Japanse kerncentrales minder veilig zijn dan de huidige Amerikaanse centrales. Er is nog een probleem met deze individuele risico-analyse: kerncentrales gaan bijzonder lang mee. Dat moet ook, want de bouw ervan kost erg veel geld (en energie). De indrukwekkende veiligheidsmarge van een nieuwe centrale zegt dus niets over de veiligheid van kerncentrales in het algemeen.

Volgens de "Nuclear Roadmap" (pdf) van het Internationaal Energie Agentschap (IEA) is de meerderheid van de centrales wereldwijd vandaag meer dan 20 of 30 jaar oud. De meeste centrales waren ontworpen voor een levensduur van 40 jaar, maar een levensduur van 50 tot 60 jaar wordt nu realistisch geacht en de IEA stelt dat een levensduurverlenging tot 80 jaar misschien zelfs mogelijk is. De kans is dus zeer groot dat die nieuwe, relatief veilige kerncentrales de oude, relatief onveilige kerncentrales niet zullen vervangen, maar aanvullen. Net zoals we, omwille van een alsmaar stijgend energieverbruik, al honderd jaar energiecentrales op elkaar stapelen.

Kris De Decker

Illustraties: kerncentrales wereldwijd (interactief) & dwarsdoorsnedes van kerncentrales.

Meer artikels over kernenergie:

• In de schaduw van de koeltorens: atoomenergie in dichtbevolkte gebieden
• Liggen er straks nucleaire vrachtschepen in de havens van Rotterdam en Antwerpen?
• Een kerncentrale in je kelder: 40 jaar energiezekerheid
• Kerncentrales zonder brandstof: waar komt ons uranium vandaan?
• Zo lossen we de energiecrisis (nooit) op
• Hoeveel olie kost de productie van olie? En hoeveel olie energie kost de bouw van een kerncentrale?
• Moeten we het energieverbruik rantsoeneren?

Startpagina.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Comments

[Geplaatst door: Ward]

(1)

Als achtergrond: een zeer heldere (Engelstalige) beschrijving van wat er gebeurd is in Fukoshima en de mogelijke impact:
http://bravenewclimate.com/2011/03/13/fukushima-simple-explanation/

Dat brengt toch enige nuance in de media-berichten.

[Geplaatst door: Bram]

(2)

Hartelijk dank voor deze uitgebreide analyse.
Het is (opnieuw) pijnlijk duidelijk geworden hoe gevaarlijk deze energieopwekking is.
In theorie ozo veilig, maar we hebben met een praktijk te maken waarin de natuur en menselijk falen vooraf niet in te schatten zijn.

Hartelijke groet,
Bram

[Geplaatst door: Dominqiue R]

(3)

Ik ben van mening dat de meeste reaktoren/kerncentrales die recentelijk gebouwd zijn, toch veiliger zijn dan die van Tsjernobyl.
Een Pebble bed reactor bijvoorbeeld heeft geen actieve koelsystemen nodig. De reaktie van dit type reaktor zou afnemen bij oplopende temperaturen.
Het is een beetje kort door de bocht om kernenergie of kerncentrales de zwarte piet toe te schuiven. Het is toch al langer bekend dat Japan in een zone ligt die gevoelig is voor hevige aardbevingen. Dan is langs de kust wonen nu ook een pak onveiliger geworden.
De lokatie waar en de manier waarop men zo'n kerncentrale neerplant is dan ook van cruciaal belang, zeker in zulke risicogebieden.
Ik ga niet ontkennen dat er te veel energie wordt verbruikt, fossiele brandstoffen zijn geen alternatief, windenergie, zonne-energie kunnen de hoge vraag (nog) niet volledig opvangen. En zonnepanelen hebben een te kleine levenscyclus en de bouw ervan is eveneens belastend voor ons milieu.
Ik ben van mening dat een geleidelijke aansporing om minder energie te verbruiken geen effect heeft, een revolutie daarentegen wel!
Ofwel drastische maatregelen of een denkspurt naar duurzame alternatieven.

[Geplaatst door: Willem]

(4)

"Geinige" statistiek: http://nextbigfuture.com/2011/03/deaths-per-twh-by-energy-source.html

zonnepanelen zorgen voor 10 keer zoveel doden als kernergie... hmmmm...

[Geplaatst door: roland]

(5)

"een meltdown leidt niet noodzakelijk tot een kernramp, maar de kans is groot"
Waarop is deze uitspraak gegrond en waarom niet "... de kans is (erg?) klein"?

Mij lijkt de mate van afscherming van de omgeving - lucht (wind), (grond)water e.d - belangrijker

[Geplaatst door: Kris De Decker]

(6)

@ Willem: die cijfers hebben ze vrijwel integraal overgenomen van de World Nuclear Association, zie de hun pagina "Safety of Nuclear Reactors". Het oneerlijke aan deze vergelijking is uiteraard dat je verongelukte mijnwerkers en mensen die van het dak vallen terwijl ze hun zonnepanelen afwassen makkelijk kan tellen, terwijl er over het dodental van de kernramp in Tsjernobyl zeer uiteenlopende cijfers te vinden zijn. Het is nu eenmaal moeilijk te bewijzen dat iemand jaren later sterft als gevolg van radioactieve straling of omwille van iets anders. En er wordt helemaal niets gezegd over de doden die vallen ten gevolge van uraniumontginning - dat zijn er ook heel wat, zie de link onderaan het artikel "Kerncentrales zonder brandstof".

@ Dominique: dat (traditionele) kerncentrales vlak bij het water staan, is geen toeval. Ze hebben grote hoeveelheden koelwater nodig. Dat nieuwe modellen kerncentrales veel veiliger zijn, klopt uiteraard, maar daarmee zijn we nog niet van de oude vanaf: die zullen er nog lange tijd staan. De lessen die uit de aardbeving in Japan te leren zijn, is dat je nooit alle risico's kan voorspellen. Alle Japanse kerncentrales waren voorzien op sterke aardbevingen, alleen was deze aardbeving nog net iets sterker dan gedacht. Bij ons is een sterke aardbeving weinig waarschijnlijk. Maar er zijn andere risico's, en die kunnen we onmogelijk allemaal kennen. Niemand had ooit gedacht dat terroristen vliegtuigen in wolkenkrabbers zouden mikken. Toen dat toch gebeurde, zijn er allerlei tests uitgevoerd met kerncentrales om te zien of ze tegen een soortgelijke aanval bestand waren. Dat bleek zo te zijn, maar het punt is dat je het eerst het risico moet kennen alvorens je er op kan anticiperen. Fijn je hier tegen te komen trouwens ;-)

[Geplaatst door: Kris De Decker]

(7)

@ Roland: die uitspraak is - zoals in de tekst wordt vermeld - gebaseerd op de logica van de World Nuclear Association: twee meltdowns op 14.000 reactorjaren, waarvan er één tot een kernramp leidde en één niet. Een kans van 50 procent kan je toch wel eerder als "groot" bestempelen in plaats van "erg klein". Bij nieuwere centrales zal die kans beduidend kleiner zijn, maar zoals gezegd zitten we opgescheept met een heleboel oudere centrales die niet zomaar zullen verdwijnen. Alle bestaande centrales zijn veiliger dan Tsjernobyl, maar dat wil nog niet zeggen dat een wat minder grote ramp niet als een kernramp kan worden beschouwd.

Overigens zullen we de komende dagen/weken meer weten over hoe groot de kans tegenwoordig is dat een meltdown tot een kernramp leidt.

[Geplaatst door: Dominqiue R]

(8)

De Belgische partij,Groen! heeft nu een grotere stok achter de deur om uit kernenergie te stappen. Vermoedelijk zullen de groene partijen in verschillende landen wijzen op de gevaren van kerncentrales, en hoe klein ze ook zijn, de gevaren zijn er. Zij beweren dat er tegen 2025 voldoende alternatieve capaciteit zou zijn om stroom op te wekken. Dan mag men het nu wel al weten welke.
Is windenergie een 24u/24u alternatief, de zon (dichtste mega-kernreaktor die we kennen)?
Dan nog maar te zwijgen over de opslag van energie bij laag verbruik.
Het is makkelijk om alle schadelijke/gevaarlijke energiebronnen op te noemen en te zeggen dat we er vanaf moeten. Dat standpunt kan ik alleen maar toejuichen, maar dan moet men wel grondige alternatieven hebben.
Dan denk ik meer in een netwerk van clusters die energie opwekken, watervortexturbines, getijdenturbines, en voor de opslag eventueel perslucht. Al dit alles is heel kleinschalig en waarschijnlijk relatief duur. Vermoedelijk is het makkelijker en goedkoper om een kerncentrale neer te planten. De uitdaging is daarbij aan regeringsleiders om moedige standpunten in te nemen, uiteraard gesteund door een grote groep kiezers. Het spijtige van de zaak is dat men meestal slechts twee ambtstermijnen verder denkt. Zichzelf dus populair maken om opnieuw verkozen te worden.

[Geplaatst door: Kris De Decker]

(9)

** Update: vergeet de link hieronder, pagina wordt niet meer geactualiseerd. Updates verlopen dagelijks via andere pagina. Zie www.nrc.nl en bv. ook www.demorgen.be **

Het NRC geeft een prima overzicht van de situatie in de kerncentrales, met om de paar minuten een update:

http://www.nrc.nl/nieuws/2011/03/14/liveverslagjapan/

[Geplaatst door: Rob]

(10)

onze huidige energievraag kunnen we nooit opvangen met enkel hernieuwbare energie. Zeker niet in het tijdsbestek dat we dat moeten doen. Het boek 'without the hot air' van Mckay, een aanrader, toont dat behoorlijk overzichtelijk aan.
Dus ofwel verbruiken we allemaal stukken minder, en de mensen die deze site volgen zullen dat ongetwijfeld wel willen en zelfs kunnen, maar ik twijfel eraan of dat dat de kritieke massa van de bevolking is.
Ofwel moeten we die energie op andere dan hernieuwbare wijze opwekken.
Ik heb één 'dogma'; extra steenkool/olie-centrales kunnen niet. Ja, er is kernafval, en het risico op een kernramp. Dat weegt gewoonweg niet op tegen het risico van de klimaatswijziging.
Als ze dan toch gigantische zonnecentrales in de sahara gaan plaatsen, mogen ze er wat mij betreft ook nog wat kerncentrales bijpoten. Dat moet kunnen op een veilige afstand van bewoond gebied.
Daarnaast is het waarschijnlijk dat de opkomende technologie een groot deel van het huidige langlevende kernafval zal kunnen 'recycleren' als energie. Dus alleen al als oplossing voor het huidige kernafval is kernenergie aantrekkelijk.

Wat Belgie betreft hoop ik dat electriceit zo snel mogelijk op Europese schaal wordt bekeken ipv nationalistisch...

[Geplaatst door: Kris De Decker]

(11)

Rob: voor kritiek op hernieuwbare energie moet je McKay niet lezen hoor. Je vindt ze ook op deze blog, nog veel overzichtelijker gepresenteerd en bovendien in het Nederlands :-)

Maar we verschillen wel grondig van mening over wat de oplossing dan wel is: McKay wil kernenergie.

Je schrijft: "Dus ofwel verbruiken we allemaal stukken minder, en de mensen die deze site volgen zullen dat ongetwijfeld wel willen en zelfs kunnen, maar ik twijfel eraan of dat dat de kritieke massa van de bevolking is."

Ik denk dat je twijfel terecht is. Maar ik denk ook dat degenen die dat niet willen het straks hoe dan ook wel zullen moeten. Niet omdat ik of iemand anders hen dat vertel, maar omdat de omstandigheden hen ertoe dwingen. Het wordt steeds moeilijker om de energievoorziening te blijven verzekeren. Kernenergie gaat daar niets aan veranderen.

[Geplaatst door: Rob]

(12)

Kris, ik wilde zeker niet suggereren dat McKay's boek beter is. Het is een (lichtjes) andere manier van bekijken. Ik waardeer deze site bijzonder, en ik hoop dat er een boek komt ;) .

McKay komt tot de conclusie dat, tenzij we gigantisch investeren in hernieuwbare energie, op een schaal vergelijkbaar met een oorlogsinspanning, we er niet zullen komen. Tenzij je kernenergie niet buiten beschouwing laat. McKay's boek is geen voor of tegen, maar een behoorlijk nuchtere analyse. Hij beschrijft ook het ultra-groene scenario.
De vraag die in het publiek debat momenteel heerst is echt niet of en hoe we het met (drastisch) minder zullen moeten stellen, maar; hoe gaan we die energie in de toekomst opwekken?
We kunnen die kortzichtigheid betreuren, maar we kunnen er ook rekening mee houden, en de keuzes die gemaakt worden dan in een bepaalde richting sturen. Kijk maar naar Nederland, waar ze nu nieuwe steenkoolcentrales gaan bouwen! Het is kiezen tussen de pest en de cholera, maar ik verkies hoe dan ook nucleaire energie boven deze centrales.
Hopelijk zal dan in de toekomst het besef gaan groeien dat ondanks die nieuwe capaciteit, we er nog altijd niet komen, en er iets mis is met onze levenswijze. Maar momenteel gaat het over de vraag, extra steenkoolcentrales, of extra nucleaire. Wat is het ergste scenario, een kernramp, of de ontwrichting van het hele klimaat?

Magnette heeft zelfs geen probleem met steenkool, want deze zijn tegenwoordig 'proper'! en dat komt dan uit linkse hoek...

Daarnaast het bijkomend argument dat de kernenergie van de toekomst het kernafval van het verleden wellicht zal verwerken.

[Geplaatst door: roland]

(13)

@Kris,
"Maar we verschillen wel grondig van mening over wat de oplossing dan wel is: McKay wil kernenergie"

David MacKay wijst kernenergie niet af, maar hij geeft ook een energieplannen zonder kernenergie.

Plan L(iberal) blz 209 “we don’t want nuclear power!” en plan G(reen) blz 210 “we don’t want nuclear power, and we don’t want coal!”

Over ongevallen schrijft hij - er is (nog?) geen vertaling! - "One way to estimate a global death rate from nuclear power worldwide is to divide this estimate of Chernobyl’s deathtoll (9000 deaths) by the cumulative output of nuclear power from 1969 to 1996, which was 3685GWy. This gives a death rate of 2.4 deaths per GWy"

[Geplaatst door: lieven]

(14)

Volledig akkoord met Kris (reactie 11) op reactie 10. Bovendien is een drastische reductie in gebruik al mogelijk zonder in te boeten aan luxe (behalve als je natuurlijk persé een gigantisch tv-toestel wil). het is perfect mogelijk om in een gezin van 5 personen een luxueus leven te leiden met een verbruik van minder dan 2000 kwh/jaar. Dus 1500 a 2000 minder dan gemiddeld: doe dat maal het aantal gezinnen en je bespaart al enorm. Ook voor bedrijven, overheidsgebouwen etc. is er nog een enorm potentieel om te besparen door gewoon niet verspillend en efficienter met electriciteit om te gaan.
Akkoord dat de meeste mensen/bedrijven dit niet vrijwillig zullen doen, maar dit kan gemakkelijk door de prijs boven een bepaald verbruik exponentieel te laten stijgen. Zelfs rijke mensen zullen daar gevoelig aan zijn. Overschakelijken op groene energie heeft pas dan echt zin.

[Geplaatst door: Johan]

(15)

Nu het over statistieken gaat.
De centrales in Doel hebben een omzettingsrendement van 33%. 67% van de hitte wordt dus niet gebruikt voor elektriciteit.
Als ik correct berekend heb, verspillen Doel 1,2,3,4 samen jaarlijks het equivalent van 155.228.589.742.064m³ gas of dagelijk 425.283.807.512 m³
Het recordverbruik aan gas op één dag (ik heb 6/1/2009 gevonden amper 98.500.000m³.....ook dat is waanzin.

[Geplaatst door: Kris De Decker]

(16)

Rob, je schrijft: "De vraag die in het publiek debat momenteel heerst is echt niet of en hoe we het met (drastisch) minder zullen moeten stellen, maar; hoe gaan we die energie in de toekomst opwekken?"

Dat heb je perfect samengevat. En zolang we die vraag blijven stellen, komen we geen stap dichter bij een oplossing - of we nu kiezen voor kernenergie, steenkool, schaliegas, hernieuwbare energie of een combinatie van dat alles. Alle opties brengen steeds groeiende ecologische en maatschappelijke schade met zich mee, en geen enkele optie brengt ons een meter dichter bij een oplossing zolang de vraag naar energie blijft stijgen. Het komt er dus op aan het publieke debat in een andere richting te sturen. Je kan dat onrealistisch of naïef noemen, maar dat neemt niet weg dat het de enige manier is. Al de rest is praat voor de vaak.

"Wat is het ergste scenario, een kernramp, of de ontwrichting van het hele klimaat?"

We zullen ze allebei krijgen zolang we ons op het opvoeren van het aanbod en niet op het reduceren van de vraag richten. Want alleen kerncentrales of alleen kolencentrales zullen niet volstaan: we hebben ze allebei nodig om de groeiende energiehonger te beantwoorden.

En het blijft niet bij kernrampen of opwarming van het klimaat: vorig jaar had ook één van de grootste olierampen uit de geschiedenis plaats, weet je nog?

[Geplaatst door: Rob]

(17)

@ Lieven
Voor de duidelijkheid: in mijn ideale wereld doen we het allemaal met minder (materieel), vooral veel efficiënter, en liefst ook wat rustiger aan. Volledig op hernieuwbare energie. Je hoeft mij niet te zien als een verdediger van het status quo, of zelfs van kernenergie. En dat luxueus is natuurlijk behoorlijk subjectief. Voor sommige mensen betekent luxe; gewoonweg niet nadenken over wat ze verbruiken.

Daarom...
We moeten toch echt wel een onderscheid maken tussen wat wij zouden willen en wat in de huidige wereld waarschijnlijk is. En dan moet (en dan pas kan) je keuzes maken.

De simpele keuze tussen meer kernenergie of meer steenkool-energie, daar gaat het VANDAAG om. Daar zal het politieke debat eigenlijk over gaan de komende maanden.

We kunnen daar omheen praten, de samenleving/politiek zal die keuzes dan wel voor ons maken. (geholpen door de industrie-lobby) Ik wil die keuze zo ver mogelijk willen wegduwen van steenkoolcentrales. (PS Roland; kunnen we uitrekenen hoeveel doden steenkool per GWy oplevert? http://www.edf.org/documents/9553_coal-plants-health-impacts.pdf )

Dat mensen/bedrijven gedwongen zullen worden zuiniger te worden wil ik best aannemen. Maar voorlopig zal dat 'koste wat het kost' worden uitgesteld. (Bij die koste wat het kost, is het toch het milieu dat er als eerste voor zal mogen opdraaien.) En daarnaast zal dat niet voor iedereen gelijk opgaan, 'arme' mensen zullen hieronder lijden, rijken zullen net zo goed doorgaan met verspillen. Minder energie zal gepaard gaan met meer ongelijkheid. Prijs exponentieel laten stijgen boven een bepaald verbruik is leuk 'gemakkelijk' idee, maar politiek volgens mij onmogelijk. Ze willen nu de taks op brandstof al verlagen...

[Geplaatst door: Vincent]

(18)

Ik wil toch even advocaat van de duivel spelen: wie in weelde leeft kan wat van die weelde afstaan voor het hogere doel, maar voor wie de eindjes amper aan elkaar kan knopen is dat minder vanzelfsprekend.
Ik geloof dat we in de toekomst veel meer energiecentrales nodig zullen hebben om onze welvaart veilig te stellen en dat "energie-minderen" een utopie is. De vraag is alleen welke technologie we hiervoor gaan toepassen.
Als je weet dat BASF, Nyrstar, Duferco, Tesenderloo Chemie en andere energieintensieve bedrijven soms de productie stilleggen omdat de winsten de energieprijzen niet meer afdekken. Dan kan het toch niet dat we zeggen "dat we het allemaal met wat minder zullen moeten gaan doen" (dixit Yves Leterme). Dat is niets meer dan zeggen: "hoepel op met je bedrijf en ga in Azie of China produceren".
Hoe moeten duizenden werknemers uit die sectoren dan hun boterham verdienen en hoe kan je hier dan een welvaartstaat behouden? Energie - of het nu om productie-, transport- of huishoudelijke toepassingen gaat - is een basisbehoefte. Schaarste op de markt leidt tot nog hogere prijzen op de beurs en dus zal het ex aequo- of een afbouwscenario volgens mij gelijk zijn aan een sociaal en economisch bloedbad. Dat de EU een groenere koers vaart komt door onze welvaart, want ecologische verantwoordelijkheid en armoede gaan zelden hand in hand (zie zowat alle opkomende economieen).

[Geplaatst door: roland]

(19)

@Rob "kunnen we uitrekenen hoeveel doden steenkool per GWy oplevert?"
David MacKay doet een poging zie figuur 24.11 blz 168
Waar - heel opmerkelijk - olie hoger reikt dan kolen. Dus alleen met het afwijzen van kolen zijn we er niet.
Luchtvervuiling, een bijprodukt van olieverbruik, vergt meer doden van verkeersongevallen.
Zonder forse besparing betekent minder kolen, meer olie zolang nog voorradig!

De echt keuze is "veel meer energiecentrales nodig zullen hebben om onze welvaart veilig te stellen" (Vincent)al of niet aangevuld met "groene" "alternatieve" speeltjes.
OF zoals ook MacKay bij zichzelf laat zien, dat het niet zo moeilijk is om je eigen gas en elektriekverbruik te halveren

[Geplaatst door: Kris De Decker]

(20)

Ik zou nog even willen ingaan op wat McKay schrijft. Hij heeft blijkbaar nogal wat fans hier.

Inderdaad geeft hij verschillende toekomstscenario's mee, maar in geen enkel daarvan wordt geraakt aan de vraag naar energie. Ook hij probeert gewoon het aanbod af te stemmen op een steeds groeiende vraag. McKay praat nauwelijks over energiebesparing.

Hij gaat uit van een verdrievoudiging van het elektriciteitsverbruik in het Verenigd Koninkrijk tegen 2050 en kijkt dan met welke productiemethoden dat kan worden opgevangen. Hij focust vervolgens op ruimtegebruik en komt dan logischerwijze uit bij kernenergie: het grote voordeel van kernenergie is dat het enorm veel energie levert voor de plaats die het inneemt - dat betreft zowel de kerncentrale zelf, de uraniumontginning als het afval (het befaamde "vingerhoedje per persoon per jaar"). Dat ruimtevoordeel gaat natuurlijk verloren als er een kernongeluk plaatsvindt...

Zijn berekeningen zijn interessant, goed gefundeerd en zeer bruikbaar. Maar zijn aannames bepalen in grote mate zijn besluit: als we af willen van olie (door transport en verwarming elektrisch te maken) én als we onze levensstijl niet willen aanpassen, dan is kernenergie de enige uitweg. Voor het VK komt dat vervolgens neer op 110 GW nucleaire capaciteit, het dubbele van wat er in Frankrijk staat opgesteld.

Op de allerlaatste pagina van het boek [update: op de laatste pagina van de beschrijving van de conclusies: p.213] erkent McKay: "Perhaps you will conclude that a viable plan has to involve less power consumption per capita. I might agree with that, but it's a difficult policy to sell".

[Geplaatst door: Koen Vandewalle]

(21)

Mckay wil volgens mij vooral de (grootheids)waanzin weergeven van het energieverbruik dat we gewoon zijn door het doorprikken van de aanname dat er genoeg alternatieven zijn voor deze waanzinnige verkwisting.

[Geplaatst door: Dominique]

(22)

Misschien zijn we dan wel op de goede weg. Energieopslag is/was volgens mij een groot struikelblok om vol voor alternatieve energie te kiezen.
http://www.research-in-germany.de/46100/2010-05-06-storing-green-electricity-as-natural-gas,sourcePageId=8240.html

[Geplaatst door: lieven]

(23)

@Kris: "als we af willen van olie (door transport en verwarming elektrisch te maken) én als we onze levensstijl niet willen aanpassen, dan is kernenergie de enige uitweg."
Als dit wereldwijd zou gebeuren, hoe snel is dan de voorraad aan Uranium op en wat zijn dán de risico's op een kernramp?

[Geplaatst door: Koen Vandewalle]

(24)

@Lieven (23), met kweekreactoren is er nog kernbrandstof voor vele honderden jaren. Ze maken meer splijtstof dan ze er verbruiken. Alleen is die splijtstof nog gevaarlijker dan uranium.
Het grote gevaar is dat de huidige mens en samenleving er niet voorzichtig genoeg mee omgaat, zo blijkt steeds opnieuw.
Het feit alleen al dat afgeschreven en verouderde centrales nog steeds levensnoodzakelijk zijn voor de economie spreekt boekdelen.

Momenteel is het al een catastrofe als olie-installaties in handen van rebellen of een "verkeerd" regime vallen. Je mag er niet aan denken dat ze met plutonium beginnen rommelen.

De mensheid op zijn geheel is niet beschaafd genoeg om met machtige technologie om te gaan.

[Geplaatst door: roland]

(25)

Weer over David Mackay en zijn tegenstanders. maar "Mckay wil volgens mij vooral de (grootheids)waanzin weergeven van het energieverbruik" ontgaat mij zonder toelichting.

OF: "komt dan logischerwijze uit bij kernenergie" EN "kernenergie de enige uitweg" heel vreemd als twee van zijn vijf plannen het zonder kernenergie stellen! Wat er mis is met de vaststelling dat energiebesparing niet erg populair is.

"McKay praat nauwelijks over energiebesparing" ... "Ook hij probeert gewoon het aanbod af te stemmen op een steeds groeiende vraag" hoofdstuk 19 begint met: "We can balance the energy budget either by reducing demand, or by increasing supply, or, of course, by doing both, these reductions in demand and increases in supply must be big."
Zijn berekening gaat over de huidige vraag niet over een "steeds groeiende vraag". (welke groei en voor wanneer?)
Niets over groei? Neem het eerste hoofdstuk "motivations" of hoofdstuk 22 beginnend met "Can we cut electricity use?" .. "Since I started paying attention to my meter readings, my total electricity consumption has halved" Of neem zijn vraag in hoofdstuk 21: "how can we reduce the power used by heating?" en hoofdstuk 20 begint met: "Roughly one third of our energy goes into transportation. Can technology deliver a reduction in consumption?"

"Hij gaat uit van een verdrievoudiging van het elektriciteitsverbruik" inderdaad omdat: "Electrification both gets transport off fossil fuels, and makes transport more energy-efficient. We electrify most heating of air and water in buildings using heat pumps, which are four times more efficient than ordinary electrical heaters. This electrification of heating further increases the amount of green electricity required." maar niet overal is er winst mogelijk: "Planes are up against a fundamental limit imposed by the laws of physics."

Waarom zoveel tegenstand? waarschijnlijk door: "If eventually we want a way of travelling large distances without fossil fuels, perhaps nuclear-powered ships are an interesting option".

[Geplaatst door: Kris De Decker]

(26)

Roland, energie-efficiëntie is iets heel anders dan energiebesparing, dat zou je als lezer van LTM toch moeten weten. McKay heeft het over efficiëntie, niet over besparing - zoals je zelf hieronder aangeeft. In de twee (!) pagina's waaruit hoofdstuk 22 ("Efficient electricity use") bestaat, komt hij niet verder dan het elimineren van sluipverbruik, het uitpluggen van gadgets als je ze niet gebruikt. Dat hij op die manier zijn elektriciteitsverbruik halveert (op de dagen dat hij niet thuis is) zegt heel veel over het aantal gadgets dat deze techno-optimist thuis gebruikt.

In zijn hoofdstuk over nucleaire energie (p.161-175) wordt elk nadeel of risico van kernenergie geminimaliseerd. Als deze veertien pagina's niet duidelijk maken dat MacKay pro-kernenergie is, weet ik het ook niet meer.

Als tegenstander van kernenergie erken ik dat nucleaire energie voordelen heeft - ik ben hier bij het artikel over nucleaire schepen door een aantal lezers nog beschuldigd van de "promotie" van kernenergie, louter omdat ik ook de voordelen had vermeld. Maar MacKay heeft als voorstander van kernenergie geen oog voor de nadelen ervan. Hij is even objectief als Greenpeace, die alleen maar op de nadelen focust.

MacKay is geen eerlijke schrijver. Hij doet alsof hij objectief is (en zijn titel als professor helpt hem daarbij), maar is dat niet. Zoals deze recensent van zijn boek het samenvat:

"Appearances are always deceiving. What seems, on the surface, like an even-tempered examination of an issue almost always starts from an author's personal perspectives. As a writer, I'm very certain that I make my biases clear. I want other authors to do the same."

"Arjun Makhijani, whom I profiled and whose book, Carbon Free and Nuclear Free: A Roadmap for United States Energy Policy, I reviewed, exemplifies this openness about initial position. On the other hand, David Mackay, whose very popular study, Sustainable Energy: Without the Hot Air, in no way acknowledges in his work, which he explains is purely a numbers and logic exercise, that he is predisposed to view nuclear energy as essential."

http://www.justmeans.com/-No-Hot-Air-About-Renewable-Energy-While-Blowing-Smoke-David-Mackay-plays-Brutus-Sun-s-Caesar/27338.html

[Geplaatst door: Kris De Decker]

(27)

Dominique (22): interessante link, bedankt. Dat ga ik eens verder onderzoeken.

[Geplaatst door: Koen Vandewalle]

(28)

Het probleem van straling bij atoomsplitsing is volgens mij de na-trilling van de kernen waar tot op heden nog geen effectieve demping voor gevonden is.

Atomen hebben wij geleerd te beschouwen als "bolletjes" die vooral samengehouden worden door evenwichten van elektrische en magnetische aantrekkingen en afstotingen tussen positief geladen kerndeeltjes en negatief geladen elektronen.

Ik begrijp het splitsen van atoomkernen als het afsplitsen van een zeepbel van het ringetje als je een zeepbel blaast. Als je goed kijkt, lijkt de zeepbel ook in verschillende vormen te wiebelen. Bij een zeepbel zorgt de lucht in en om de zeepbel voor demping, waardoor het wiebelen al heel vlug stopt en de bel stil wordt.

Bij afgespliste atoomkernen heb je natuurlijk geen lucht die dempt, dus blijven die kernen quasi oneindig lang nadeinen in het ijle na hun splijting. Met de kernen deinen ook de elektronen errond mee omdat ze door de kernen aangetrokken worden. Op die manier krijg je elektromagnetische golven en wie weet welke golven nog allemaal die gevaarlijke effecten kunnen hebben op andere atomen en stoffen in de omgeving. Bijvoorbeeld op het DNA uit ons lichaam.
En wie een origineel beschadigt, kan geen goede copies meer maken... etc.

Enfin, dit in korte bewoordingen wat ik er van begrijp.

Dus, waar we dan naar op zoek moeten, is een manier om de ergste straling of kerntrillingen zoals ik het verschijnsel zou noemen, te dempen.

Als het trillend of stralend materiaal opgesloten blijft in een bak, dan lijkt de kans klein dat de trilling vanzelf zou ophouden omdat de trillingsenergie niet weg kan. M.a.w. de straling blijft heel lang duren.
Maar als je bijvoorbeeld alle gebruikte kernbrandstof of trillende kernen heel fijn zou verspreiden en vermengen met zeer grote hoeveelheden zwaar materiaal, bijvoorbeeld het water van een oceaan, dan zal in eerste instantie het materiaal rondom de trillende kern heel snel de trillingsenergie opnemen en op zijn beurt weer doorgeven, maar telkens verzwakt. Doordat de trillingsenergie afgegeven wordt van de kernen, gaan deze al heel snel minder stralen, en komen ze onder een niveau uit van de achtergrondstraling van bv de zon. Op dat moment is het gevaar dus weg.
Omdat de ene keer een uraniumatoom een een zuurstofatoom doet trillen, krijg je geen perfecte overgang van alle radioactiviteit, maar een deel wordt omgezet in warmte. Vervolgens doet het zuurstofatoom twee waterstofatomen trillen of stralen, maar weer met energieverlies onder de vorm van warmte. Hoe langer en diverser de ketting, hoe sneller alle radioactiviteit in warmte verloren gaat tot er uiteindelijk niets meer van overblijft.
Straling in een reactorkern lijkt dus eigenlijk vooral een bijverschijnsel en komt naar ik begrijp omdat er geen demping georganiseerd wordt en er zeer weinig van die stralingsenergie kan afgevoerd worden.

Het afvoeren en verspreiden is een beetje wat er volgens mij gebeurd is met de radioactieve wolken van Chernobyl. We hebben allemaal neerslag in onze tuin gekregen, opgegeten en ingeademd, maar nu kun je er hier niets meer van vinden. Hoeveel hoger is de straling nu nog in Hiroshima en op alle plaatsen waar ooit kernproeven zijn gedaan ? De halveringstijd van radioactieve materialen in opgesloten toestand is vele duizenden jaren, maar als je het verspreidt, is het blijkbaar veel sneller gedaan met stralen, wat een beetje mijn bovenstaande manier van begrijpen zou kunnen illustreren.

Nu hoor je mij niet direkt pleiten om zonder nadenken alle radioaktief materiaal fijn te malen, te verdunnen en dat dan wijdverspreid in de zee te druppelen, maar die manier van werken lijkt veel op de technieken waarbij vaten radioaktief materiaal in de zee werden gedumpt.

De essentie van dit verhaal zou dan zijn dat je maakt dat je nergens ter wereld schadelijke concentraties van straling veroorzaakt die boven de omgevingsstraling uitkomen. Om zeker te zijn, zouden we dus eens in de omgeving van de gedumpte vaten moeten gaan kijken. Als die hun straling kwijt zijn zonder dat je een verhoging van de radioactiviteit van de oceaan hebt, heb je misschien een oplossingetje.

Wie helpt mij van deze mogelijke waanvoorstelling af met een beter inzicht ?

[Geplaatst door: roland]

(29)

@Kris,
"energie-efficiëntie is iets heel anders dan energiebesparing".
Bij verwarming kiest David Mackay voor de volgorde: "reduce the average temperature difference, reduce the leakiness of the building, increase the efficiency of the heating system". Dus eerst gedrag, dan gebouw, dan techniek. Bij transport, een derde van ons energieverbruik: "my favourite suggestion is the provision of excellent cycle facilities","group travellers into fewer vehicles", "switching to electric cars is already a good idea, even before we green our electricity supply". Ook hier gedrag, voertuigbenutting, techniek. Is dat alleen maar "energie-efficiëntie"?

Zowel bij transport als bij verwarming wordt elektriciteit benut, zodat uiteraard het stroomverbruik aanzienlijk toeneemt. Ook bij een "verdrievoudiging van het elektriciteits-verbruik" kan het totale energieverbruik dalen. Met zoveel meer e-verbruik gaat de techno-optimist ook na hoe dat zo efficiënt mogelijk kan. Een "steeds groeiende vraag" zie ik bij MacKay niet, maar het zou minder kunnen. Maar wat wil je in een klimaatdiskussie, waar kosteloze CO2 uitstoot weinig aandacht krijgt.

In zijn energieplannen wijst hij vliegen niet af: "Such carbon-neutralization schemes might permit us to continue flying at 2004 levels" blz 211 mede omdat "the sad truth is that ocean liners use more energy per passenger-km than jumbo jets". Goed te weten in een tijd van steeds meer cruise schepen!

Zeker de professor wijst kernenergie niet af. Zijn meeste energieplannen bevatten kernenergie en zijn "vrije energiemarkt" plan met een hoge CO2 prijs legt zelfs de nadruk op kernenergie, al worden de veiligheidsploblemen en verwarrende beweringen over kernenergie ook behandeld.

[Geplaatst door: Kris De Decker]

(30)

Roland: MacKay stipt het allemaal wel aan, ja. Als hij het hoofdstuk over kernenergie niet had gepubliceerd, dan zou je tot de conclusie kunnen komen die Koen hieronder suggereerde:

"Mckay wil volgens mij vooral de (grootheids)waanzin weergeven van het energieverbruik dat we gewoon zijn door het doorprikken van de aanname dat er genoeg alternatieven zijn voor deze waanzinnige verkwisting."

Ware het niet dat hij in zijn hoofdstuk over kernenergie als energiebron zijn vooringenomenheid niet kan verbergen. Het afval, de kosten van kerncentrales, het risico op ongevallen en verspreiding van kernwapens, de brandstofvoorraden: volgens hem is het allemaal geen enkel probleem. Hernieuwbare energiebronnen benadert hij wel op een kritische manier.

Iedereen kan dat voor zichzelf uitmaken, uiteraard. Hier is het hoofdstuk over kernenergie:
http://www.inference.phy.cam.ac.uk/withouthotair/c24/page_161.shtml

[Geplaatst door: Dominqiue]

(31)

Ook aan dit moeten we denken bij het sluiten van kerncentrales.
"'Radioactiviteit'. De meeste mensen denken bij dat woord eerder aan Tsjernobyl dan aan een fotootje bij de tandarts. En dat is meteen de paradox van de nucleaire technologie. Het is een technologie… met voor- en nadelen. De toepassingen van radioactiviteit hebben onder meer de geneeskunde radicaal veranderd. Denk maar aan röntgenfoto’s, de scanner waarmee kanker wordt opgespoord, of radiotherapie, waarmee sommige kankers worden behandeld. Aan de andere kant: een ongeval in een nucleaire installatie kan ook enorme gevolgen voor onze gezondheid hebben. En al is dit nucleaire risico miniem, het valt niet te ontkennen. Zo’n risico kunnen we missen als kiespijn. Maar, over pijn gesproken: hebben we ook niet graag het bewijs dat onze arm werkelijk gebroken is voordat hij in het gips gaat?" ref. http://forumnucleaire.com/nl/debat/statement/radioactiviteit-kan-enorme-gevolgen-voor-uw-leven-hebben
Misschien zijn er wel andere manieren om aan isotopen te geraken voor medische doeleinden?

Kernenergie ja of nee is geen zwart/wit discussie. Het is een eerder afwegen van de voordelen tov de nadelen.

Ik heb McKay nog niet gelezen, maar de discussie lijkt te verschuiven naar wat hij zegt, denkt, verkondigt. Of hoe je dat moet interpreteren.

In België is men van plan een uraniumtaks in te voeren. Men wil op die manier Electrabel zwaarder belasten voor hun lage-kostprijs-energie. Als je dan een beetje logisch nadenkt, weet je dat iets wat geld oplevert, niet direct verdwijnt.
Ik heb daar minder problemen mee als die extra inkomsten rechtstreeks gebruikt worden voor onderzoek naar alternatieven voor die kerncentrales of alternatieve energie. Helaas dient deze heffing om de begroting op orde te brengen.

[Geplaatst door: roland]

(32)

@kris,
"Hernieuwbare energiebronnen benadert hij wel op een kritische manier"

In hoofdstuk 18: can we live on renewables? vergelijkt David MacKay zijn berekeningen met anderen zie figuur 18.6 en noemt de maatschappelijke weerzin in figuur 18.7 waar weinigen het gevaarlijke klimaatexperiment met ongewisse uitkomst mijden. Zolang het fossiele verbruik blijft stijgen de CO2 uitstoot gratis is, duiken we vol in dit experiment.

Zijn plan G(reen) mijdt kernenergie en kolen met CO2 opslag. het kan meer zonenergie bevatten! Wat is daar mis mee? Alleen lastig waar het minder waait en geen plek is voor zeewindmolens. (de meeste landen dus!) Vergelijk het eens met de marginale rol (of erger) van de gevestigde milieubeweging op het energiedossier.

Vreemd is dat MacKay bewezen technologie benadrukt, edoch ruimte geeft aan de ongewisse kernfussie met lithium, deuterium of tritium. "We could invest in nuclear fission" blz 115
Over de kweekreaktor stelt hij; "I am not competent on the risks of breeder technology, and I don’t want to mix ethical assertions with factual assertions...the one ethical position I wish to push is “we should have a plan that adds up.” blz 163

[Geplaatst door: seven]

(33)

'Er is geen reden om aan te nemen dat de huidige Japanse kerncentrales minder veilig zijn dan de huidige Amerikaanse centrales.'
Dat is de vraag;
Zwakker design (zeer oude en qua veiligheid zwakkere) GE mark I BWR reactor (zoals die nu problemen hebben in Japan) zijn al decennia bekend bij GE & US. Zie NYtimes http://nyti.ms/feYvBl

[Geplaatst door: roland]

(34)

Heeft MacKay als voorstander van kernenergie geen oog voor de nadelen ervan en is hij is even objectief als Greenpeace, die alleen maar op de nadelen focust?
David MacKay neemt aan dat Tsjernobyl 9.000 doden heeft gekost. Heel veel vergeleken met de commissie WWW.UNSCEAR.ORG - van de Verenigde Naties - die al jaren de medische gevolgen van de Tsjernobyl-ramp onderzoekt en in 2011 meent, dat hooguit honderd dodelijke slachtoffers zijn gevallen.
Echte voorstander van kernenergie is George Monbiot die: "As a result of the disaster at Fukushima, I am no longer nuclear-neutral. I now support the technology".
Vergeleken met andere energiebronnen stelt hij: "While nuclear causes calamities when it goes wrong, coal causes calamities when it goes right" en "Generating solar power in the UK involves a spectacular waste of scarce resources"
http://www.monbiot.com/2011/03/21/going-critical/

[Geplaatst door: lieven]

(35)

@34: vreemde reactie van Monbiot. Hetgeen nu in Japan gebeurt (en de misinformatie in het begin over de stralingsniveau's) doen niet direct het vertrouwen in kernenergie toenemen. En zelfs al zouden alle centrales ter wereld 100 % veilig zijn dan nog zitten we met een gigantisch afvalprobleem dat nu al moeilijk controleerbaar is en al helemaal niet onder onstabiele politieke omstandigheden.
Mobiot heeft gelijk dat een omschakeling naar groene energie ook niet wenselijk is wegens de impact op landschap en onefficient gebruik van bronnen; maar dat geldt alleen maar met ons huidig of stijgend energieverbruik. Bij een ernstige reductie in verbruik, en ik ben ervan overtuigd dat dit kan zonder nadelige economische gevolgen, kan er wel (bijna) volledig overgeschakeld worden op groene energie.

[Geplaatst door: Kris De Decker]

(36)

Ik begrijp de reactie van Monbiot wel. Hij is per slot van rekening iemand die van de opwarming van het klimaat zijn strijdpunt heeft gemaakt (zijn befaamde boek "hitte" gaat daar helemaal over). Als je kernenergie louter vanuit dat standpunt bekijkt, zijn kerncentrales inderdaad het minste kwaad.

Maar ik denk dat het fout is om de milieuproblematiek louter vanuit die optiek te benaderen (en dat geldt lang niet alleen voor Monbiot). Als we de opwarming van het klimaat zouden kunnen stoppen, zijn we nog lang niet uit de penarie. Slechts twee voorbeelden: bodemerosie en het verlies aan biodiversiteit. Veel minder sexy onderwerpen dan 'global warming', maar minstens even fundamenteel. De dag dat alle vruchtbare landbouwgrond in zee is gespoeld, is het met ons gedaan. De dag dat alle vis uit de zee is verdwenen, is het met ons gedaan. We moeten minder energie verbruiken, niet alleen omwille van het klimaat, maar omwille van honderden andere redenen. Overbevissing is van alle tijden, maar de schaal waarop het nu gebeurt is alleen maar mogelijk door een hoog energieverbruik. Idem dito voor onze vernietigende landbouw, die alleen maar kan bestaan door een hoog energieverbruik. Of die energie nu afkomstig is van kerncentrales, olie of zonne-energie maakt in dat opzicht niet uit. Nog een voorbeeld: de uitputting van grondwatervoorraden, zelfs in verzopen landen als België en Nederland. Alleen maar mogelijk als je energie te over hebt.

Overigens is Monbiot wel slim: hij geeft zijn steun aan kernenergie als en alleen als aan bepaalde voorwaarden is voldaan (onder meer een oplossing voor kernafval en de zekerheid dat de brandstof niet in handen van terroristen kan vallen). Die voorwaarden zijn momenteel niet vervuld en het is zeer de vraag of dat ooit zal veranderen.

[Geplaatst door: vanhecke]

(37)

@36:
Hier wek je de indruk dat de hongersnood die ongetwijfeld nog zal komen, veroorzaakt wordt door te veel goedkope energie en dat de problemen kunnen opgelost worden, door minder energie te verbruiken.
Ik zie het anders.

Er kan veel vis op een duurzame manier gekweekt worden, maar het kost veel minder energie om de zeeën leeg te vissen.

Als er genoeg energie is, kan de landbouw ook hogere rendementen halen.
-irrigatie van droge gebieden
-kunstmest gebruiken bij minder vruchtbare aarde
-serreteelt waar 's nachts verwarmd wordt en kunstlicht gebruikt wordt.

Niet echt lowtech, maar het grootste probleem hierbij is het gebrek aan (nog) goedkopere energie.

[Geplaatst door: roland]

(38)

@Kris,
"Monbiot geeft zijn steun aan kernenergie alleen als aan bepaalde voorwaarden is voldaan - een oplossing voor kernafval en de zekerheid dat de brandstof niet in handen van terroristen kan vallen." Aan die voorwaarden kan niet voldaan worden, maar waar stelt Monbiot het zo scherp? Hij zegt juist "...but there are no ideal solutions. Every energy technology carries a cost. Atomic energy has just been subjected to one of the harshest of possible tests, and the impact on people and the planet has been small."

Bodemerosie en het verlies aan biodiversiteit liggen in het verlengde van het klimaatprobleem. Meer droogte, meer overstromingen, meer noodweer bedreigen evenzeer de voedselopbrengst zeker als we masaal biomassa voor onze energie gebruiken, zoals in het WNF plan en hun "reisverslagen over klimaatverandering in de Himalaya, Noordpool en Alaska"

Klimaatverandering bedreigt niet alleen onze voedselvoorziening, maar maakt bewoning van veel gebieden onmogelijk dan wel veel moeilijker. Stormbestendige woningen zijn alleen voor de elite mogelijk. Bodemerosie verminderen lijkt mij gemakkelijker dan de al gaande zijnde klimaatverandering te stoppen.

[Geplaatst door: lieven]

(39)

@36 en 38: vergeet Monbiot dan dat Kernenergie volgens verschillende studies ook een belangrijke CO2 uitstoot heeft? Volgens sommigen (Storm Van Leeuwen & Smith 2005) zelfs evenveel dan de meest moderne gasturbines (CCGT)of 350 g CO2/kwh. Volgens andere studies(Sovacool et al 2008)gemiddeld 66g CO2/kwh. Een volledige omschakeling naar kernenergie (ook voor verwarming en transport) zou dus waarschijnlijk nog steeds tot veel te veel CO2-uitstoot leiden.

In een recent artikel van Sovacool (2010) in Int.J.of Energy Res. berekent hij dat bij de huidige groei naar electriciteit noch kernenergie noch hernieuwbare energie de vraag kan opvangen zonder een enorme impact te hebben op de wereldvoorraden aan grondstoffen en water. Zijn enige oplossing is een daling in de vraag.

[Geplaatst door: roland]

(40)

@Lieven,
Zeker daling van energieverbruik is het kernpunt Monbiot stelt dat vliegen dan eigenlijk niet meer kan. Nu valt internationaal vervoer vaak buiten de CO2 statistieken en lijkt vliegtax onbespreekbaar. Zicht op daling van vervoer - 1/3 van het energieverbruik - ontbreekt, integendeel dit is de meest hardnekkige groeier.

Nee Monbiot vergeet de beperkingen van kernenergie niet, hij vindt andere cijfers betrouwbaarder. Onder "mythconceptions" stelt David Mackay op blz 169: "The IPCC estimates that the total carbon intensity of nuclear power (including construction, fuel processing, and decommissioning) is less than 40 gCO2/kWh(e) (Sims et al., 2007). Please don’t get me wrong: I’m not trying to be pro-nuclear. I’m just pro-arithmetic." www.withouthotair.com

MacKay gebruikt elektriciteit voor verwarming met warmtepompen en de e-auto. UIteraard stijgt dan het elektriciteitsverbruik aanzienlijk, tenzij het autogebruik flink vermindert en we zuiniger auto's gebruiken.

Zijn energieplannen zouden veel gemakkelijker worden uitgaande van een veel minder hoog energieverbruik. Nu hij ons huidige gebruik hanteert met een verschuiving naar e-gebruik levert hem dat hoon op. Een groter probleem lijkt zijn nadruk op windenergie. Voor de UK begrijpelijk, maar veel andere landen missen die mogelijkheid. Met een halvering van het energieverbruik is die windopbrengst niet nodig en kernenergie overbodig.

[Geplaatst door: Koen Vandewalle]

(41)

De herstelkosten en de schadeloosstellingen die nu door de uitbaters van dergelijke risico-installaties zullen moeten betaald worden zijn volgens mij vele malen groter dan de kosten die ooit zouden nodig geweest zijn om het geheel tot het meest sluitende en meest verbeterde veiligheidsniveau te verbeteren.
Alleen heeft men met kansberekening ingeschat, al dan niet onder druk van winstbejag gemanipuleerd, dat het hen niet kon overkomen, en hebben ze de nodige maatregelen dan maar niet genomen.
Aan kernenergie mag gewoon geen kansberekening te pas komen. Men kan niet over 100.000 jaar voorzien wat er allemaal kan mislopen. Ik zie dan ook maar één aanvaardbare opslagplaats voor radioactief spul, en dat is de maan. Voor de rest moet een kerncentrale om de 25 jaar volledig herbouwd worden volgens de meest recente technologie. Men mag geen financiële mensen of juristen laten beslissen over deze materie. Een stralingsvrije wereld moet in de rechten van de mens worden opgenomen, en alle overtreders moeten met alle mogelijke middelen, inclusief militaire, gedwongen worden deze na te leven. Zoniet, geen kernenergie meer.

[Geplaatst door: roland]

(42)

@ Koen Vandewalle,
- "Een stralingsvrije wereld moet in de rechten van de mens worden opgenomen" Ziekenhuizen zijn grootgebruikers van radioaktief materiaal. Kolengebruik geeft straling en vliegen, bergbeklimming geeft kosmische straling.
- "Aan kernenergie mag gewoon geen kansberekening te pas komen". Het (auto)verkeer is ook een vorm van kansberekening. Zonder risiko's geen leven!

[Geplaatst door: Koen Vandewalle]

(43)

@ Roland, Ik weet het het. Meer zelfs, mogelijks zorgen al die (natuurlijke achtergrond) stralingsinvloeden er juist voor dat er steeds nieuwe variaties in het DNA van alle levende wezens ontstaan waardoor er evolutie mogelijk is, en waardoor het leven op zich zelfs heeft kunnen ontstaan.

De radioloog in het ziekenhuis blijft wel mooi in zijn hok als de bron aan staat. Een ex-collega van mij is ooit aan leukemie gestorven, en men vermoedt dat dit kwam door de vele radiologische onderzoeken na een tragisch arbeidsongeval.

Het verkeer kan je zien als "kans", maar dan wel een die we realistisch kunnen inschatten en die alleen voor de deelnemers van nu invloed heeft. Die kunnen er in de mate van het mogelijke verantwoord mee omgaan. Zonder kans of risico is er dus inderdaad geen leven mogelijk. Maar de kans om er bij te winnen en het risico er aan ten onder te gaan lijken van die dingen wel in balans te zijn.

Van kernenergie beslist een zekere elite boven ons hoofd, voornamelijk tot eigen profijt, over duizenden generaties van onze nakomelingen die mogelijks zelfs de middelen niet meer gaan hebben om de problemen te blijven "inkapselen" in sarcofagen en andere bouwsels.

[Geplaatst door: roland]

(44)

@ Koen Vandewalle,
Diezelfde elite die over kernenergie of kolengebruik beslist, bepaalt ook de onveilig-heidsnorm in het verkeer. Ook daar is de deelname "verplicht".

"... de kans om erbij te winnen en het risico er aan ten onder te gaan lijken in balans .." Niet bij verkeer, die is afhankelijk van leeftijd - jong, oud - en deelnamewijze - voetganger, automobilist.

[Geplaatst door: Vincent]

(45)

Gewoon even verduidelijken dat de medische diagnosetechnologie er de laatste 10 jaar naar dosis/beeldvorming toe enorm op vooruit is gegaan en niets vandoen heeft met kernenergie.
De isotopen in nucleaire beeldvorming hebben een halveringstijd van een 10-tal minuten tot minder dan een uur, ze genereren gammastralen, die bijna niet door de huid heen dringen en dit aan een zeer lage dosis. Ze worden opgewekt met eigen speciale apparatuur.
In de radiologie, mijn vakgebied, gebruiken we zeker nooit permanente bronnen. We genereren X-stralen door een electronenbundel op een draaiende tantaliumschijf te schieten. De stralingsdosis bij een scan van de laatste generaties is in 15 jaar met een factor 20 gedaald door allerlei innovaties en is nu minder dan die van een klassieke longfoto, welke dan weer vergelijkbaar is aan één transatlantische vlucht. De kans op genetische schade die je hier oploopt is te minimaliseren, zeker tegen het diagnostisch voordeel. Ook is de werkelijk ontvangen straling beduidend minder dan wat in acceptatietests werd vastgesteld.
Had men 25 jaar geleden in de begindagen van de catscan het gebruik ervan verboden door de hogere dosis, dan zou dit nooit de verplichte standaardtool geworden zijn die het vandaag is.

In therapieapparatuur waar hoogenergetische straling opwekken net de bedoeling is, zijn de oude permanente kobaltbronnen stilaan aan het verdwijnen. Ook hier geldt nu: stroom uitschakelen = alle straling weg.

[Geplaatst door: Koen Vandewalle]

(46)

Kris, heb je al gelezen over de CANR (chemically assisted nuclear reaction) van Andrea ROSSI ? Dit lijkt nu toch in een stroomversnelling te komen. Door atomaire waterstof in nikkel te injecteren (met een katalysator) zou dat laatste in koper veranderen. Vervolgens straalt het isotoop gammastralen uit in één richting waardoor het koper dus weggekatapulteerd wordt en dus kinetische energie opwekt en zijn omgeving "verwarmt". Ze zouden diverse multi-kilowatt opstellingen vele uren succesvol hebben laten werken. In griekenland zouden ze de productie van serie-units beginnen (defkalion). Enfin, iets om van wakker te liggen.

[Geplaatst door: Dominique]

(47)

@Koen
Kan je al een tipje van de sluier lichten waarin de gevaren schuilen van CANR?