Handboren en manuele boormachines: waar zijn ze gebleven?

We staan er niet bij stil: als we een gaatje willen boren, hoe klein ook, nemen we een elektrische boormachine ter hand. Maar tot een eind in de twintigste eeuw gebruikten we daar door spierkracht aangedreven machines voor.

Die gesofistikeerde handboren, die op het eind van de negentiende eeuw werden ontwikkeld, betekenden een enorme sprong voorwaarts in vergelijking met de gereedschappen die in vroegere eeuwen werden ingezet.

Maar ze bieden ook erg veel voordelen in vergelijking met de machines die we vandaag als vanzelfsprekend beschouwen. Lees het artikel op de Engelstalige website.

Comments

[Geplaatst door: Joris Bogaerts]

(1)

Ik heb het geluk een paar oude, eigenlijk antieke, te bezitten en ik gebruik die meer dan elektrische boormachines.

Maar ik dacht dat ik onlangs toch nog een gelijkaardig model in een Doe Het Zelf zaak zag hangen.

[Geplaatst door: Kris De Decker]

(2)

Ze zijn inderdaad niet helemaal verdwenen. De slingerboor kan je nog wel eens tegenkomen in een doe-het-zelf zaak. Eén of twee fabrikanten maakt ook de andere modellen nog, of heeft ze recent opnieuw op de markt gebracht. Zie bv. hier:

http://www.highlandwoodworking.com/schroeder2-speedbreastdrill.aspx

[Geplaatst door: Dany Boute]

(3)

Ik ben een huisje aan het restaureren, hoog in een bergdorp waar geen enkele nutsvoorziening is. Noodgedwongen behelp ik mij ter plaatse enkel met handmatige werktuigen. Voor het boren van gaten in hout met eerder grote diameters (tot verschillende centimeters) ben ik zeer enthousiast over het werken met het type boor dat eindigt op een schroef. Hiermee trekt de boor zich als vanzelf in het hout,als het hout niet al te hard is (vb. alpiene lariks gaat uitstekend).Als de boor zeer scherp staat(wat steeds een must is) gaat dit zelfs sneller dan met een "traditionele" elektische boormachine.
Op rommelmarkten is vaak voor spotprijzen schitterend boormateriaal te vinden.

[Geplaatst door: Piet de Vries]

(4)

De firma Dick in Duitsland heeft nog 6 modellen boormachines op spierkracht in de aanbieding.
Allemaal nog in productie dus.

Kijk maar eens op:

http://www.mehr-als-werkzeug.de/category/dickcatalog/Bohrwerkzeuge-119_120/detail.jsf

[Geplaatst door: Joke]

(5)

Wij hebben twee jaar geleden er een bij Karwei gekocht.

[Geplaatst door: Kris De Decker]

(6)

Dank voor de links & info.

Een paar mensen vraagt zich af waarom dit artikel niet in het Nederlands verschijnt. Hier de uitleg: http://www.lowtechmagazine.be/2010/03/spitstechnologie-uit-grootvaders-tijd.html

[Geplaatst door: Gerold Manders]

(7)

Maar "hameren" doen ze geen van allen. Een groot gemis bij dit soort boren. Voor precisiewerk in hout (en meer of mindere mate in staal) zijn handmatige boormachines ideaal.

Voor steenbewerking valt het tegen. Jammer, maar helaas.

[Geplaatst door: Kris De Decker]

(8)

Klopt, Gerold. Ik heb geen Nederlandse vertaling voor de term gevonden, maar voor dat soort toepassingen werd tot aan de komst van de elektrische boormachines de "star drill" gebruikt. Een soort beitel waarmee je met een hamer op sloeg en die je na elke slag een beetje draaide.

[Geplaatst door: Pieter]

(9)

Hoi Kris,

Dat heet in het Nederlands gewoon een klopboor. Als synoniemen: rawlplugboor, steenboor, muurboor, steenklopboor of priesterhoedboor. Voor dit soort zaken kan je zeer snel terecht bij het museum oude technieken (mot.be), waar je gereedschap op vorm kan opzoeken.

[Geplaatst door: Kris De Decker]

(10)

Bedankt, Pieter. Inderdaad, het MOT had ik over het hoofd gezien:

http://www.lowtechmagazine.be/2009/01/museum-voor-de-oudere-technieken.html

[Geplaatst door: Els]

(11)

Ik heb een paar jaar geleden zo'n handboor gekocht en hij bevalt me uitstekend: geen herrie aan je hoofd en het werkt een stuk subtieler.
Alleen, helaas past hij niet in de boorstandaard die ik heb, dus voor sommige precisieklusjes gebruik ik dan toch de elektrische boor maar weer.

[Geplaatst door: Jeff]

(12)

de geschiedenis van de boor,hoe zit die in mekaar?

[Geplaatst door: Kris De Decker]

(13)

Volg de link op het eind van het bericht, Jeff

[Geplaatst door: Paul]

(14)

Het grote nadeel van een handboor lijkt me dat je hem met twee handen moet bedienen. Daardoor heb je geen hand meer vrij om het voorwerp dat doorboord moet worden vast te houden.

[Geplaatst door: Hans]

(15)

Tja, we zijn "gewend" aan automatisering. Maar we moeten ook steeds meer "alleen" doen.
Dure machines moeten de medewerker vervangen, hé.
Met simpelere machines en een "helper", valt dat probeem weg.
Je hebt iemand om dingen op hun plaats te houden, maar ook voor de menselijke kant (samenwerking, opleiding, kennisoverdracht) en de veiligheid.
Wie verbindt de snijwond als je met de haakse slijper uitschuift? Zelfs als die hand-gedreven is ?)