Maak je eigen lowtech verticale (moes)tuin

Om je eigen groenten en fruit te telen heb je niet noodzakelijk een grote lap grond nodig. Je kan op een terras of zelfs binnenshuis met verrassend weinig plaats een productieve moestuin aanleggen. Het kost nauwelijks geld of onderhoud. Het geheim: plastic flessen en de instructies van Willem van Cotthem.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Eind vorig jaar haalden twee New Yorkse dames de media met hun zogenaamde "Window farms" of "raamboerderijen", een systeem dat ze omschrijven als "Vertical, hydroponic, modular, low-energy, high-yield edible window gardens built using low-impact or recycled local materials".

Raamboerderijen

Hoewel er inderdaad gebruik wordt gemaakt van plastic flessen en een aantal andere afvalmaterialen (zie het schema links), blijkt het systeem bij een nadere beschouwing toch niet zo lowtech als het klinkt.

De constructie vraagt nog altijd een aanzienlijke investering in nieuwe onderdelen, er komen lampen, pompen en elektriciteit aan te pas, de teelt is gebaseerd op hydrocultuur (teelt zonder potgrond), en de hele constructie zou op een dag ongetwijfeld naar beneden donderen als een kluns zoals ik ze zou installeren.

Daarmee is zeker niet gezegd dat de "raamboerderijen" een slecht idee zijn. Wie zich (gratis) registreert, kan overigens de gedetailleerde bouwplannen downloaden en zelf oordelen. Maar zelf een verticale boerderij maken, kan veel eenvoudiger. 

Willem van Cotthem, professor emeritus van de Universiteit Gent, bedacht een systeem dat ook gebruik maakt van plastic flessen en om verschillende redenen het etiket "lowtech" echt verdient. Er komen geen pompen, lampen of elektriciteitssnoeren aan te pas, er moeten geen nieuwe materialen worden aangekocht, er wordt gebruik gemaakt van potgrond, en de constructie ziet er erg eenvoudig en stevig uit.

Plastic flessen

Op zijn blog "Container Gardening" legt hij stap voor stap uit hoe je een gewone plastic fles transformeert tot een efficiënte container voor het telen van kruiden, aardbeien en allerlei groenten, of zelfs jonge fruitbomen (die kunnen worden overgeplant als ze groot genoeg zijn).

Daarbij hoort een eenvoudig systeem om de verschillende containers te combineren tot een lowtech verticale boerderij. De watertoevoer kan desgewenst geautomatiseerd worden zonder het gebruik van elektriciteit. Uiteraard kan het systeem ook dienen voor bloemen en sierplanten.

Willem Van Cotthem is als onderzoeker gespecialiseerd in de strijd tegen verwoestijning, een taak die hij beschrijft op zijn andere blog, "Desertification". Hier ligt de oorsprong van zijn "low cost" en "low tech" methoden voor het telen van gewassen. Van Cotthem slaagt erin om groenten en fruit te kweken in het midden van de woestijn met een minimum aan water (bekijk de foto's).

Naast de hierboven beschreven methode met plastic flessen, maakt Van Cotthem ook miniatuur broeikassen uit afvalmaterialen, waaronder yoghurt-potjes en plastic zakken, voor het laten kiemen van planten (of fruitbomen). Alle systemen kunnen zowel binnen als buiten worden ingezet.

Wat alle methodes van Van Cotthem gemeen hebben, is dat ze zeer weinig water verbruiken, hoofdzakelijk door het beperken van evaporatie. Door het gebruik van 100 procent afvalmateriaal, kunnen de systemen bovendien zelfs door de armste mensen gebruikt worden: plastic rommel is - helaas - alomtegenwoordig.

High-tech verticale boerderij

Het concept van de verticale boerderij staat in de belangstelling, maar het probleem is dat het meestal om erg grootschalige, hoogtechnologische systemen gaat.

Daarbij wordt meestal vergeten dat de constructie van deze gebouwen bijzonder veel energie vraagt, en dat het elektriciteitsverbruik van het systeem de duurzaamheid beperkt. Inka Biospheric solutions bracht een kleinschalige verticale boerderij op de markt (foto rechts), die hetzelfde nadeel heeft. Zoveel technologie voor het kweken van een bokaal sla? Ook Philips presenteerde een tijd geleden een erg futuristisch concept voor gebruik binnenshuis.

Later dit jaar brengen we een interview met Willem Van Cotthem.

© Kris De Decker (dank voor de tip, Theo Lalleman). Update: een Nederlandstalige blog die geheel gewijd is aan raamtuinen.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

De fruitmuur: stadslandbouw in de 17de eeuw

Koop lokale, seizoensgebonden producten: zo luidt het advies voor een duurzaam dieet. Toch is het mogelijk om met alleen maar zonne-energie zuiders fruit in noordelijke steden te produceren. Dat gebeurde op grote schaal in een aantal Franse, Engelse, Belgische en Nederlandse regio's van de zeventiende eeuw tot aan het eind van de negentiende eeuw.

De fruitmuur, waaruit de glastuinbouw zich ontwikkelde, maximaliseert de opname van zonne-energie en minimaliseert de invloed van wind. Daardoor ontstaat een microklimaat waar het tot meer dan 10 graden warmer kan zijn als erbuiten. Bij een vleesarm dieet -- een belangrijke voorwaarde voor een minder destructieve landbouw -- past gelukkig een rijke diversiteit aan groenten en fruit. Lees meer: De fruitmuur: stadslandbouw in de 17de eeuw.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Verwante artikels:

• Weg met het gazon: prairietuinen, puintuinen, regentuinen en beestentorens
• Een lowtech koelkast voor groenten en fruit: koelen zonder elektriciteit
• Maak alles zelf: online bronnen voor lowtech doe-het-zelvers
• Maak alles samen: open modulaire hardware
• Breimachine op windkracht (en 4 andere doe-het-zelfprojecten)
• Bouw een energiefiets of fietsmachine
• De handel in virtueel water
• Uw stoelgang kan de wereld redden: "humanure"
• De microwindturbines van de toekomst?
• De verticale boerderij: voedsel kweken in de stad
• Planten kweken in de regenpijp

Startpagina

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Comments

[Geplaatst door: Agageno]

(1)

Misschien niet bio, en waarschijnlijk is die Argex niet koosjer, maar ongetwijfeld pretentieloos en zalig sympatiek: http://www.makkelijkemoestuin.nl/

[Geplaatst door: Jeroen Haringman]

(2)

Dit artikel heeft me enthousiast gemaakt om zelf thuis wat groenten en kruiden te gaan kweken. Het systeem van de Window Farms spreekt me niet zo aan, maar ik heb me flink ingelezen en ik heb dit weekend een simpeler systeem gebouwd: een deep water culture, een vorm van hydrocultuur. Hier een leerzame video over dit systeem: http://www.youtube.com/watch?v=9yy5kJwdMv8. In ongeveer twee uur heb ik het systeem gebouwd.

Voor een paar tientjes en een bezoek aan de lokale Intratuin had ik alle benodigdheden in huis - op de hydrocultuurvoeding na. Er zijn vele tientallen webshops waar benodigdheden voor het binnenshuis kweken van gewassen te verkrijgen zijn (ahum) en met een paar dagen zou ik een fles voeding in huis moeten hebben.

Op dit moment liggen drie groepen zaadjes te ontkiemen op een laag vochtige watten: munt, basilicum en pepers. Ik ben benieuwd maar ik heb er nu al veel lol in! Als het goed gaat is het systeem wat ik heb gebouwd makkelijk op te schalen naar meer en grotere planten, dus wie weet wat ik allemaal kan kweken.

Bedankt voor het inspirerende artikel.

[Geplaatst door: Kris De Decker]

(3)

Jeroen, ik ben zeer benieuwd, maar er gaat iets fout met de link naar het filmpje, bij mij toch althans.

[Geplaatst door: Jeroen Haringman]

(4)

Ik zie het al, de link neemt de punt aan het einde mee en dat werkt inderdaad niet. De link moet zijn:

http://www.youtube.com/watch?v=9yy5kJwdMv8

Ook zoeken op "deep water culture hydroponics" op Youtube levert veel nuttige informatie op - hoewel grotendeels gericht op, laten we zeggen, niet eetbare planten.

[Geplaatst door: Kris De Decker]

(5)

Interessant systeem, Jeroen. Een hightech lowtech manier, zeg maar...

[Geplaatst door: Jeroen Haringman]

(6)

Het is eigenlijk net zo high- of lowtech als de window farms die in het artikel genoemd worden. Het enige technische onderdeel is de luchtpomp, en dat is niet heel erg high-tech :-)

Vrijwel zeker niet duurzaam zal de voeding zijn die nodig is voor hydrocultuur. Het is een fles met een lichtblauwe gel welke alle voedingsmiddelen bevat die planten nodig hebben, zoals stikstof, kalium en fosfor en een hele rits sporenelementen zoals ijzer, mangaan, koper, zink etc. Ik heb geen flauw idee met wat voor industrieel proces dat gemaakt wordt, maar fijn zal het niet zijn. Aan de andere kant is het de bedoeling dat het met een factor 1000 verdund wordt voor gebruik.

Hoe dan ook is het erg leuk om te zien hoe de basilicum al op begint te komen, en de munt en de pepers ook al kleine worteltjes vertonen.

[Geplaatst door: Bart Dekker]

(7)

Links ter inspiratie:

*Kruidenspiraal:
http://permacultuurnederland.org/permacultuurtk/kruidenspiraal.pdf

*Wormencompostbak:
http://permacultuurnederland.org/permacultuurtk/wormenbak.pdf

*Aardbeientoren:
http://permacultuurnederland.org/permacultuurtk/aardbeientoren.pdf

*Allerlei permacultuurprincipes verwerkt in een tuin:
http://permacultuurnederland.org/permacultuurtk/overvloed.jpg

Weet iemand nog andere goede voorbeelden van bovengenoemde of andere projectjes die toegepast kunnen worden in een eigen tuin of in dit geval buurttuin?

[Geplaatst door: richard]

(8)

Lijkt me aardig een combinatie van beide opstellingen te maken door ipv. het gaatje boven de bodem van Van Cotthem's flessen met van die handige gardena slang-pinnetjes een verbinding naar een automatische bewaterings systeem te maken à la de New Yorkse dames

[Geplaatst door: t de b]

(9)

Zijn er in belgie hydroponic store winkels waar je de voeding kan vinden ?

Via de webshops gaat de prijs maal twee door de verzending.

[Geplaatst door: Hydroman]

(10)

Interessant artikel! Op gebied van Hydrocultuur is dit ook een hele goede:
http://www.businessgreen.nl/kantoorbeplanting/hydrocultuur.html - Hydrocultuur

[Geplaatst door: Bob]

(11)

Hé, ik ben zelf ook begonnen met het starten van een hydrocultuur voor groenten en kruiden. Ik vroeg mij alleen af, welke voeding is nou goed als je de planten vervolgens ook wilt consumeren? Ik vind niet zoveel informatie over wat de ingrediënten precies zijn en of er wel of geen schadelijke stoffen inzitten die je uiteindelijk binnen zou kunnen krijgen. Hebben jullie hier meer kennis over?

[Geplaatst door: Mattias]

(12)

In het nieuws: de horizontale (moes)tuin met 'Boeren op het dak: de opmars van de stadslandbouw '. Meer info op http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/economie/1.3044135

[Geplaatst door: Martijn van den Heuvel]

(13)

Interessant idee, lijkt me erg leuk om mee te beginnen.
Mijn enige zorg zijn de weekmakers in plastic flessen.
Lijkt me niet gezond, uit dat oopunt gebruik ik liever glazen containers.