Een revolutionair apparaat ter grootte van een spelcomputer, waarmee iedereen op een milieuvriendelijke manier zelf elektriciteit kan opwekken. Dat is wat de "Bloom Box" over tien jaar belooft te zijn.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
|
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
Duurzame energie uit een doosje? Het klinkt te mooi om waar te zijn, maar volgens het Amerikaanse bedrijf "Bloom Energy" staat er over tien jaar een "Bloom Box" in elk huishouden. Het bedrijf is gevestigd in het innovatieve Silicon Valley (het mekka van de computer- en internetindustrie), haalde 400 miljoen dollar van investeerders binnen, en heeft de steun van een twintigtal grote Amerikaanse ondernemingen die de technologie in het geheim al enige tijd gebruiken. Bijvoorbeeld Google zet de centrales al sinds juli 2008 in om een kantoor en datacenter van stroom te voorzien.
Dat klinkt allemaal veelbelovend, en Bloom Energy kreeg vorige week dan ook flink wat zendtijd op een van de grootste Amerikaanse televisiestations om het apparaat aan het grote publiek voor te stellen. Een paar dagen later volgde dan een persbericht en meer tekst en uitleg bij de technologie op de website.
2.000 dollar
De versies van de Bloom Box die sinds enige tijd worden gebruikt, wegen tien ton en hebben een vermogen van 100 kilowatt. Daarmee kunnen een honderdtal (Amerikaanse) huishoudens van stroom worden voorzien. Zo'n apparaat (de "Bloom Energy Server") kost tussen de 700.000 en 800.000 dollar en zou elektriciteit leveren voor 8 tot 10 dollarcent per kilowatt-uur. Een Bloom Box neemt ongeveer evenveel ruimte in als een parkeerplaats.
Bloom Energy belooft dat de aankoopprijs snel zal dalen. Over tien jaar moet er een veel kleinere versie op de markt komen die slechts 3.000 dollar zou kosten en geschikt is voor de elektriciteitsproductie van één (Europees) huishouden. Dat apparaat zou de afmetingen hebben van een spelcomputer (op de foto hieronder worden er twee getoond - voor de Amerikaanse huishoudens). Elektrische auto? Dan neem je er gewoon nog een blokje bij.
De Bloom Box is een brandstofcel, niet bepaald een revolutionaire technologie want al meer dan 150 jaar oud. De kostprijs is één van de grootste obstakels voor een doorbraak, wat onder andere te maken heeft met de nood aan platina, een zeer dure grondstof. Bloom Energy zegt veel goedkopere grondstoffen te gebruiken, en zou daardoor dus wel een betaalbare technologie kunnen leveren.
Duurzaamheid is een ander obstakel - brandstofcellen moeten vaak al na een jaar vervangen worden - maar ook daar zou de nieuwe productietechniek een antwoord op bieden, zegt Bloom Energy. De Bloom Box zou tien jaar meegaan.
De beloftes
De weinig kritische benadering van de interviewers in het Amerikaanse televisieoptreden heeft er voor gezorgd dat de helft van de wereldbevolking er nu van overtuigd lijkt dat de energiecrisis is opgelost. Maar Bloom Energy vertelt heel wat onzin. Dit zijn de belangrijkste passages uit het persbericht :
In tegenstelling tot traditionele hernieuwbare energiebronnen, zoals zon en wind, die niet altijd beschikbaar zijn, kan onze technologie 24 uur per dag en 7 dagen op 7 hernieuwbare elektriciteit leveren.
Wat belooft Bloom Energy hier? Niets minder dan een superieur alternatief voor zonnepanelen of windturbines. Een alternatief dat veel minder plaats nodig heeft, 24 uur per dag beschikbaar is, "schoner, betrouwbaarder en economischer" is. Kortom: dé oplossing voor de energiecrisis.
Zonne-energie?
Maar wat is er van aan? Windturbines en zonnepanelen produceren elektriciteit uit wind en zon, gratis brandstoffen die hernieuwbaar zijn. De Bloom Box produceert elektriciteit uit zuurstof, maar heeft voor die chemische reactie wel een input van brandstof nodig. Welke brandstof?
Volgens het persbericht draait de Bloombox "op een brede waaier van hernieuwbare of traditionele brandstoffen". In de televisie-reportage wordt bovendien beweerd dat het apparaat ook op zonne-energie kan werken, een kwakkel die door vele nieuwsmedia werd overgenomen.
Een brandstofcel werkt niet op zonne-energie. Tenzij je methaan (aardgas) als een product van zonne-energie beschouwt, want dat is de enige brandstof waarop het apparaat daadwerkelijk kan draaien. Nu is aardgas wel degelijk een product van (historische) zonne-energie, net als alle andere fossiele brandstoffen. Maar dat is iets helemaal anders dan energie halen uit de zonne-energie die hier en nu beschikbaar is.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
De Bloom Box draait op methaan (aardgas), een fossiele brandstof
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
Een brandstofcel kan ook elektriciteit leveren door het gebruik van waterstof als brandstof, en waterstof kan je in principe aanmaken met elektriciteit opgewekt door zonnepanelen. Maar de Bloom Box werkt niet op pure waterstof. Overigens gaat er bij de omzetting van elektriciteit naar waterstof en terug naar elektriciteit zoveel energie verloren dat er haast niets meer overblijft - één van de redenen waarom waterstof nog altijd niet op grote schaal wordt gebruikt als opslagmedium voor hernieuwbare energie.
De enige mogelijke "hernieuwbare" brandstof waar de Bloom Box op kan werken, is biogas: methaangas opgewekt uit de vergisting van organisch afval. Het aanbod ervan is echter beperkt en dus zal de Bloombox in praktijk vooral aardgas consumeren, een fossiele brandstof. De Bloom Box zal met andere woorden evenveel broeikasgassen produceren als een traditionele, grote gascentrale.
Bedreiging voor zonnepanelen
Wat Bloom Energy met deze informatie wellicht probeert te verhullen, is dat de Bloom Box geen bondgenoot is van zonnepanelen, maar er juist een bedreiging voor vormt. Het is een alternatief voor particulieren of bedrijven die zelf elektriciteit willen opwekken, zonder het plaatsbeslag en de wispelturigheid van zonnepanelen of windturbines, en zonder de plaatselijke milieuvervuiling van een dieselgenerator.
Daar zit zeker een potentieel voor energiebesparing in, aangezien er bij het transport van elektriciteit energie verloren gaat. Als de Bloom Box ervoor kan zorgen dat steenkoolcentrales vervangen worden door gascentrales, is dat ook een goede zaak, want gas is een properder brandstof dan steenkool.
Bloom Energy beweert bovendien dat haar centrales efficiënter zijn dan klassieke gasgestookte elektriciteitscentrales (wat echter alleen klopt als je oudere gascentrales mee in rekening neemt, nieuwe centrales zijn minstens even efficiënt).
Afhankelijk van gasleverancier
Maar ondanks de voordelen heeft de Bloom Box een continue toevoer van fossiele brandstof nodig. Dat maakt het gadget weinig revolutionair. Zelfs als het straks alle beloftes (lange levensduur, lage aankoopprijs) waar maakt. De Bloom Box levert geen "duurzame" of "hernieuwbare" energie, stoot evengoed broeikasgassen uit en maakt ons niet onafhankelijk van energieleveranciers. Het apparaat maakt je wel onafhankelijk van het elektriciteitsnetwerk, maar niet van de gasmaatschappij. Aangezien gas en elektriciteit meestal door dezelfde energiemaatschappij worden geleverd, maakt dat niet eens verschil.
© Kris De Decker (met dank aan lezer Dietrich Peeters). Meer (kritische) besprekingen van de technologie: Oil Drum, Bright, Guardian, Slashdot, Mother Jones, Ecogeek & Treehugger.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
|
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
- Een kerncentrale in je kelder: 40 jaar energiezekerheid
- Hoeveel energie kost de productie van zonnepanelen?
- Kleine windturbines getest: size matters
- Mag het een zuinig lampje minder zijn?
- Zo lossen we de energiecrisis (nooit) op
- Europeanen vervuilen vooral in het buitenland
- Hoeveel olie kost de productie van olie?
- Hernieuwbare energie op grote schaal is illusie: we zijn te laat begonnen
- Alle artikels over energie
(1)
je reinste boerenbedrog dus, een rendement van 60% bij het omzetten van gas in elektriciteit. Een warmtekrachtkoppeling (WKK) kan bij ons in West-Europa 96% rendement halen als de geproduceerde warmte efficiënt wordt gebruikt.
Het perverte van deze systemen is natuurlijk de enorme subsidie voor deze systemen, voor de bloombox wordt tot 40% steun gegeven bij aankoop, waarna nog de uitbating subsidiëring komt...
Anderzijds, wordt WKK in Nederland niet meer gesubsidieerd omdat het een techniek is die commercieel rendabel kan worden uitgebaat, en tuinders soms meer geld verdienen met het terugleveren van electriciteit aan het net dan met hun tomaten die worden geteeld. Hierbij vallen ze ook terug op die 60% rendement omdat ze de warmte van hun WKK niet optimaal benutten.
Het decentraal opwekken van electriciteit heeft een toekomst, maar deze decentrale opwekking zal waarschijnlijk centraal moeten worden aangestuurd.
Geplaatst door: Jan | 04 maart 2010 om 09:12
(2)
Beste,
Zou je ook de technische werking eens (kort) kunnen uitleggen ? Waarom heeft een brandstofcel gas nodig ?
Geplaatst door: Joost Callebaut | 04 maart 2010 om 11:25
(3)
700000$per 100kW is 7$/W en dus duurder dan wind en dan moet je je brandstof nog kopen.
zo'n kleine unit lijkt me interessant om te combineren met een kleine vergister van keukenafval en stront (biogas). werkt volgens mij ook wel op lpg of houtgas.
jammer dat er nergens staat dat je ook de afvalwarmte nuttig zou kunnen gebruiken, dan haal je zo een totaal rendement van >100% (waterdamp condenseren)
hoe kleiner het verbruik, hoe hoger het rendement.
als je deze afmetingen bekijkt dan snap je waarom een brandstofcel in een auto niet echt handig is, hoewel, velen vergeten dat je om 120km/h te rijden niet eens 20kW nodig het ...
Geplaatst door: Johan | 04 maart 2010 om 11:45
(4)
Bedankt voor het uitspitten van deze box. De box werd in de Belgische media aangekondigd als: Box haalt energie uit zand (of zoiets in die trend).
Omdat ik wist dat dit onzin moest zijn (er zit toch geen energie in zand, tenzij misschien wat in de vorm van warmte) ben ik gaan kijken naar het originele persbericht van het bedrijf. Dat was zo vaag en onduidelijk dat het voor mij al duidelijk was dat er iets niet klopte. Ik zou zeggen: blijf toch maar investeren in wind- en zonne-energie!
Geplaatst door: Tim | 04 maart 2010 om 14:18
(5)
Wat is de geclaimde efficiëntie? En wat is de realistische?
De ene site vermeld een dikke 50%, wat overeenkomt met een gascentrale, de andere rekent met 80% en ik dacht dat ik ook ergens 60% gelezen had... En dat er in laboratoria al maximum 70-75% gehaald is. Of hangt dit vooral af van de brandstof?
Kan de Bloombox ook stroompieken opvangen: Is het een kwestie van wat meer of minder gas erdoor te sturen of krijg je dan problemen met de nodige 1000°C?
Er was ook nog een verhaaltje dat het apparaat eerst zou bedoeld zijn om zuurstof op Mars te maken. Hoe absurd dat verhaal ook moge klinken: is het mogelijk om zo'n plaatje te gebruiken om weer gas te maken? Geen waterstof maar iets aardgasachtig dan.
Geplaatst door: Thomas | 04 maart 2010 om 17:16
(6)
@ Joost: een brandstofcel zet waterstof en zuurstof om in water en dat proces produceert elektriciteit. Zuurstof haal je gewoon uit de lucht, maar je moet dus op een of andere manier aan waterstof raken om een brandstofcel te doen werken (of die waterstof nu in vloeibare vorm of gasvorm is, maakt niet uit). Het vervelende is dat waterstof niet op zichzelf voorkomt.
Waterstof is overvloedig aanwezig, gecombineerd met zuurstof (H2O of water). Waterstof komt ook voor in combinatie met koolstof: dat zijn de zogenaamde "koolwaterstoffen". Methaan, propaan, benzine, kerosine zijn allemaal voorbeelden van koolwaterstoffen.
Een brandstofcel is het best te vergelijken met een batterij. Het verschil is dat een batterij een beperkte hoeveelheid energie bevat, terwijl er in een brandstofcel continu energie kan worden aangevoerd.
@ Johan: het is inderdaad vreemd dat de Bloom Box geen gebruik maakt van de restwarmte die het proces oplevert en dus nu verloren gaat (zij noemen een efficiëntie van 50 procent). Andere soortgelijke apparaten gebruiken die restwarmte wel (volg de link naar het artikel van The Guardian en je zal ontdekken dat de Bloom Box helemaal niet zo origineel is).
De reden die Bloom Energy daarvoor opgeeft, is dat het benutten van de restwarmte een stormachtige ontwikkeling van het apparaat in de weg zou staan. Te omslachtig. Ze hebben duidelijk het business-model van computers voor ogen: een razendsnelle evolutie waardoor apparaten al na een paar jaar vervangen worden omdat er veel betere versies op de markt zijn.
@ Jan: "Je reinste boerenbedrog". Inderdaad. Ik heb me in dit artikel zelfs alleen maar toegespitst op één onderdeel daarvan, de bewering (tegenover een miljoenenpubliek) dat het apparaat op zonne-energie werkt. De andere kritische besprekingen waar ik hierboven naar link, kraken de Bloom Box allemaal om een andere reden af. Zo zijn de beweringen over prijs en terugverdientijd ook volledig uit de lucht gegrepen. Maar met zo'n marketing pletwals achter een technologie valt daar allemaal weinig tegen te beginnen.
Geplaatst door: Kris De Decker | 04 maart 2010 om 21:54
(7)
Alweer goed artikel! Doe zo voort.
Geplaatst door: thomas | 05 maart 2010 om 19:30
(8)
kijk op engadget http://www.engadget.com/2010/03/05/artificial-photosynthesis-could-power-your-house-even-if-its-n/ een nieuw artikel over een energieopwekker.
Na het lezen van het artikel, en het science artikel geloof ik wel in deze technologie (alleen nog zien of die gemakkelijk opschaalbaar is). Ze is des te meer interessanter omdat het waterstofgas kan worden opgeslagen.
Geplaatst door: Jan | 06 maart 2010 om 17:23
(9)
Dit is gericht op steenrijke landen waar het gas uit de grond spuit, en waar men wat autonome elektriciteit kan gebruiken voor de airco, en waar ze met "restwarmte" niks kunnen aanvangen omdat ze zo al warmte genoeg hebben.
Geplaatst door: Koen Vandewalle | 09 maart 2010 om 21:44
(10)
Kan de bloombox niet aangesloten worden op het toilet dan heb je pas een onuitputtelijke bron aan energie ;-)
Geplaatst door: jeroen | 10 augustus 2011 om 09:50
(11)
Dat de Bloombox onzin was, was al lang duidelijk. Maar Kris, wat vind je van deze ontwikkeling?: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2019/02/24/belgische-wetenschappers-kraken-de-code-voor-betaalbare-groene-w/
Geplaatst door: Renaat | 26 februari 2019 om 17:35
(12)
@ Renaat
Afwachten, zou ik zeggen. Ik wil een wetenschappelijk artikel zien. Hoeveel energie gaat erin, hoeveel energie komt er uit. Dat ze naar eigen zeggen met eenvoudige materialen werken, klinkt alvast goed. Maar ze vergelijken het rendement met fotovoltaïsche zonnepanelen. In vergelijking met directe zonnewarmte (zonneboiler) is de efficiëntie bedroevend. En in een huishouden is de vraag naar warmte veel groter dan de vraag naar elektriciteit.
Als er groot wetenschappelijk nieuws van eigen bodem wordt gebracht, is enige scepsis altijd op zijn plaats. Zo'n nieuws wordt in de nationale media altijd uitvergroot. In buitenlandse media is er over de "revolutionaire" uitvinding voor zover ik kan achterhalen helemaal niks te lezen. Dat zie je bijvoorbeeld ook in de Spaanse media. Als een Spanjaard iets heeft uitgevonden, wordt het over drie pagina's in de krant uitgesmeerd. En vervolgens hoor je er niks meer over.
Geplaatst door: kris de decker | 02 maart 2019 om 14:07