Het opmerkelijk hoge energieverbruik van het mobiele
telefoonnetwerk is grotendeels te wijten aan de beperkte levensduur van de telefoons.
Deze week komen in Barcelona opnieuw meer dan 50.000 mensen uit de hele wereld samen op het "Mobile World Congress", de jaarlijkse hoogmis van de mobiele telefonie. Ze vergapen er zich aan de nieuwste generatie toestellen, die alweer is uitgerust met nieuwe functies, nieuwe mogelijkheden en nieuwe behuizingen. Maar die algemeen bejubelde innovatie heeft een donkere kant. Meer dan de helft van het energieverbruik van de mobiele telefooninfrastructuur komt voor rekening van de productie van de telefoons.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
|
|
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
De mobiele telefoon is een technologisch succesverhaal zonder weerga. Goed vijftien jaar na de geboorte van het mobiele netwerk beschikt bijna de helft van de wereldbevolking (2,7 miljard mensen) over een draagbare telefoon. Dat wil niet zeggen dat er op die tijd 2,7 miljard mobiele telefoons gefabriceerd werden – het zijn er veel meer. Alleen al in 2007 werden 1,16 miljard mobiele telefoons verkocht, een groot deel daarvan vervangingsaankopen. Volgens de verwachtingen zullen er in het jaar 2010 anderhalf miljard mobieltjes worden verkocht – en het moet gezegd dat de mobiele telefoon tot nu toe alle eerdere verwachtingen heeft overtroffen.
Een mobiele telefoon kan in principe tien jaar of langer gebruikt worden. Maar er zijn tientallen redenen om het toestel vroegtijdig te vervangen. Aanvankelijk werden mobieltjes omgewisseld omdat ze steeds kleiner en lichter werden, wat de draagbaarheid ten goede komt. Vervolgens kwam de gsm met ingebouwde camera opzetten, vergezeld van een kleurenscherm. Die camera’s worden nu elk jaar beter, opnieuw een reden om regelmatig een nieuw toestel te kopen. Ondertussen nam het geheugen van de apparaten toe, werd het scherm groter en kwamen er telefoons op de markt met een uitklapbaar toestenbord om makkelijker te sms'en. Vervolgens was het de beurt aan toestellen met een ingebouwde mp3-speler.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
"500 minuten bellen komt overeen met 200 kilometer autorijden"
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
De recentste verbeteringen zijn telefoons met een aanraakscherm, telefoons met een ingebouwd GPS en telefoons met internettoegang. Vooral die laatste toepassing wordt (in combinatie met het snellere UMTS-netwerk) gezien als de belofte voor de nabije toekomst: nog even en we gaan met z’n allen emails versturen, internetten, muziek downloaden, televisie kijken en online spelletjes spelen via onze draagbare telefoon. Los van al die technologische verbeteringen is de gsm ook een mode-object en een statussymbool – op zich al voldoende reden om het toestel regelmatig te vervangen. Het gevolg van dat alles is dat een gsm gemiddeld genomen nog geen twee jaar meegaat. Meestal wordt het toestel vervangen als de batterij het begeeft.
Energieverbruik van de fabricage
Dat betekent dat een mens tijdens zijn of haar leven zo’n 35 mobiele telefoons zal kopen. Voor het milieu weegt de productie van al die toestellen veel zwaarder door dan het energieverbruik van de telefoon zelf. Uit een levenscyclusanalyse in opdracht van Nokia, blijkt dat 70 procent van het totale energieverbruik van een mobiele telefoon het gevolg is van de productie: de ontginning van de grondstoffen, de fabricage van de componenten, het in elkaar zetten van het toestel en het transport van zowel grondstoffen, componenten als afgewerkte producten. Het opladen van de telefoon door de consument is goed voor slechts 30 procent van het energieverbruik.
De hoeveelheid energie is bovendien niet gering: een mobiele telefoon is goed voor een gemiddeld energieverbruik van 260 Megajoule (MJ), waarvan zo’n 180 MJ voor de productie en 80 MJ voor het gebruik. Met 260 MJ kan je 1.200 gloeilampen van 60 watt een uur laten branden. Vermenigvuldig dat met 35 (het aantal telefoons per mensenleven) en vervolgens met 2,7 miljard (het aantal mensen dat zich momenteel een mobieltje kan veroorloven) en het wordt duidelijk dat de vooruitgang een prijs heeft. Bovendien wordt ook meer dan 90 procent van het afval geproduceerd tijdens de productiefase.
Vaste telefoontoestellen verbruiken veel minder elektriciteit en gaan veel langer mee dan mobiele telefoons - dat was althans zo tot voor de komst van de gsm, want sindsdien zijn ook vele vaste telefoons draagbare, aan de mode onderhevige toestellen geworden.
Energieverbruik van het netwerk
Daarbij komt nog dat een mobiele telefooninfrastructuur meer
energie verbruikt dan een vast telefoonnetwerk. Volgens een Zwitsers onderzoek uit
december 2004 blijkt dat het doorsturen van informatie bijna 3 keer meer energie kost over een mobiel netwerk dan over een vast netwerk.
Door de veel snellere gegevensoverdracht is het UMTS-netwerk op zich nochtans energie-efficiënter. Het overbrengen van 1 gigabit informatie (ongeveer 500 minuten bellen) via het GSM-netwerk komt volgens de Zwitserse onderzoekers overeen met het energieverbruik van 220 kilometer autorijden, voor het UMTS-netwerk is dat ‘slechts’ 150 kilometer autorijden.
Maar omdat het UMTS-netwerk allerlei nieuwe toepassingen mogelijk maakt (zoals het doorsturen van muziek en film) zal de gegevensoverdracht per gebruiker gevoelig toenemen. De wetenschappers berekenden dat het UMTS-netwerk uiteindelijk 2,4 keer meer energie zal vragen dan het GSM-netwerk.
Levensduur verlengen
De onderzoekers besluiten dat het verlengen van de levensduur van mobiele telefoons van 1 tot 4 jaar de ecologische impact van de totale telefoon-infrastructuur met 40 procent zou doen dalen. Volgens de Zwitsers is het opladen van een mobieltje goed voor slechts 5 tot 15 procent van het totale energieverbruik.
De (weinige) milieu-inspanningen van de fabrikanten zijn vooral gericht op het verminderen van het energieverbruik tijdens het gebruik. Maar om het energieverbruik van het telefoonnetwerk enigszins binnen de perken te houden, is het vele malen doeltreffender om de levensduur van de toestellen te verlengen.
Bovendien wordt de toenemende energie-efficiëntie steeds weer teniet gedaan door extra toepassingen. Zelfs mobiele telefoons die worden aangedreven door een zonnepaneel of door aan een hendeltje te draaien, veranderen weinig aan de schade die de technologie aanricht. Ook beter recycleerbare toestellen doen dat niet, omdat zoals vermeld 90 procent van het afval vrijkomt bij de productie. De (weliswaar enorme) berg elektroschroot is dus maar het topje van de ijsberg.
Wie als consument een duurzame keuze wil maken, kiest er dus voor om zijn toestel zo lang mogelijk te gebruiken, en af te zien van alle nieuwe snufjes. Een boodschap die je niet zal horen op het Mobile World Congress in Barcelona.
© Tekst en foto Kris De Decker
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
Lees meer :
- Hoeveel energie kost digitale technologie? De productie van microchips
- Energieverbruik televisies ontspoort: plat, breed, gulzig
- Informatie schaadt het milieu: e-boek niet milieuvriendelijker dan papieren boek
- Supercomputers bestuderen klimaatopwarming: en dragen er zelf aan bij
- Hoeveel energie verbruikt het internet? datacenters, fabrieken van het internet
- Windows schaadt het milieu: Microsoft heeft er een vijand bij, de milieujongens
- Postduif verslaat internet: de revival van het sneakernet
- Sneller internet is onmogelijk: het web zal altijd ons geduld op de proef stellen
- Unplugged computergames: een nieuwe generatie boardgames
- Email in de 18e eeuw: de optische telegraaf
- Televisie in de 17e eeuw: lowtech optisch entertainment
- De supercomputer van Charles Babbage: informatierevolutie in de 19e eeuw
- Een computer uit karton : ecotech waanzin
- Drijf je telefoon aan met spierkracht : de mens als energiecentrale
- Vals licht : een spaarlamp spaart geen energie
- Mag het een zuinig lampje minder zijn? Het nut van ecotech
- LED's en de paradox van energie-efficiëntie: Viva Las Vegas !
- Europeanen vervuilen vooral in het buitenland: import en export van CO2
|
|
Reacties