De nieuwste generatie bordspellen is boeiender dan de meeste
computergames.
Het tijdperk van Monopoly, Risk, Cluedo en Stratego is voorbij. De afgelopen jaren zijn opmerkelijk veel bordspellen bedacht die het genre een niveau hoger tillen. De games halen inspiratie uit computergames, militaire simulaties en miniatuur rollenspellen. Ze combineren strategische diepte met eenvoudige regels, een beperkte spelduur en visueel aantrekkelijke spelborden en figuren. Daardoor kunnen ze zowel hardcore spelfanaten als hun familie bekoren.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
De nieuwe bordspellen zijn in meerdere opzichten de tegenpool van klassiekers zoals Monopoly of Risk
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ze kunnen ook makkelijk alleen gespeeld worden (zodat er niet steeds naar tegenstanders gezocht moet worden), ze nemen minder plaats in (ze moeten niet worden opgeruimd als het etenstijd is) en ze leveren steeds realistischer beelden op van uitgestrekte virtuele werelden, compleet met audiovisuele effecten zoals ontploffingen, bandensporen en pratende figuren. Serieuze concurrentie dus voor plastic pionnen, dobbelstenen en kartonnen speelborden.
Een nieuwe generatie
Toch neemt de verkoop van bordspellen de afgelopen jaren opnieuw opmerkelijk toe – veel fabrikanten pakken uit met omzetstijgingen tussen de 10 en 50 procent per jaar. Daarmee blijft de markt nog altijd veel kleiner dan die van computergames, maar de revival is gezien de technologische superioriteit van videogames opmerkelijk.
Sommigen zoeken de verklaring in een
nood aan meer sociale interactie. Zelfs als twee mensen samen een computerspel
spelen, kijken ze allebei naar het scherm, en niet naar elkaar. Dat sociale
element speelt ongetwijfeld mee, maar de belangrijkste reden voor de
wederopstanding van bordspellen is simpelweg de kwaliteit van de nieuwe generatie games.
Lange tijd was er weinig evolutie in de wereld van bordspellen. Iedereen speelde Monopoly (1935), Cluedo (1946), Stratego (1947), Scrabble (1948) of Risk (1959). Op de website Boardgamegeek, de wereldwijde referentie voor de nieuwe generatie boardgame freaks, halen die klassieke games in de ranglijst de top 100 niet meer. Zelfs het eeuwenoude schaakspel (1457) staat pas op de 198ste plaats.
De ranglijst
van Boardgamegeek wordt aangevoerd door veel recentere
creaties, die meestal pas een paar jaar op de markt zijn: Puerto Rico
2002), Power Grid (2004), Twilight Struggle (2005), Tigris &
Euphrates (1997), Caylus
(2005), El Grande (1995), The Princes of Florence (2000), Shogun
(2006), Age of
Steam (2002) en Agricola (2007). Allemaal games die werden ontwikkeld tijdens de hoogdagen van het computerspel - en dat is er aan te merken.
Weg met
dobbelstenen
De wisselwerking tussen videogames en boardgames is niet geheel nieuw. Civilization, een van de populairste games op de computer, was oorspronkelijk een bordspel. Intussen zijn heel wat computergames omgevormd tot bordspellen, en andersom. Toch zijn het, op een paar uitzonderingen na, vooral originele games die potten breken.
Strategie
Een tweede verschil is dat de speelduur beperkt blijft tot een of
twee uur, terwijl games als Risk of Monopoly eindeloos kunnen aanslepen.
Meestal bevatten de nieuwe boardgames een mechanisme dat het spel na een bepaalde
tijd hoedanook doet stoppen.
Een derde verschil is dat er geen enkele speler wordt uitgesloten voor het spel ten einde is – een zeer vervelend element bij klasssieke bordspelen, waar pechvogels vaak al vroeg in het spel worden geëlimineerd en dikwijls nog een hele tijd moeten meespelen terwijl ze eigenlijk al verloren zijn.
Een vierde verschil is de visuele aantrekkelijkheid. Er wordt
erg veel aandacht besteed aan de afwerking en presentatie van de pionnen en de
speelborden. Vaak bevat een spel meerdere speelborden, of kunnen afzonderlijke
delen op verschillende manieren worden gecombineerd zodat er steeds een ander
speelveld ontstaat.
Soms beschikt elke speler over zijn of haar eigen bord. En
tot slot, nog een niet onbelangrijke eigenschap: sommige games kunnen ook
alleen worden gespeeld.
Er zijn ook oorlogsgames, die zich afspelen in een historisch tijdperk, de toekomst of een fantasiewereld. Er zijn ook pure simulatiegames, zoals het beheren van een boerderij, een zoo of een simulatie van het reilen en zeilen rondom een koraalrif. Soms worden dezelfde games in verschillende thema’s of historische tijdperken uitgebracht – een kenmerk dat ook veelvuldig voorkomt bij computergames.
Ook het spelverloop en de spelmechanismen zijn op die van
computergames gebaseerd. Het gelukselement wordt zo veel mogelijk
uitgeschakeld, het gaat er om dat de speler bij elke beurt de juiste
beslissingen neemt. Daarmee vertaalt de nieuwe generatie boardgames de
educatieve kracht van computergames naar het ouderwetse, niet-elektronische
spel.
In “Puerto Rico” bijvoorbeeld, waar je een overzeese kolonie bestiert, moet je kiezen welke gewassen je gaat verbouwen, wanneer je ze gaat oogsten, en wanneer je ze naar Europa verscheept. Ondertussen moet je je stad verder uitbouwen, omdat extra gebouwen de oogst en de verkoop kunnen stimuleren.
Tegelijk moet je er ook voor zorgen dat je slaven voldoende te eten hebben en dat de bodem van de schatkist niet in zicht komt. Bij elke beurt kan je slechts een beperkt aantal handelingen uitvoeren en elke beslissing die je maakt, bepaalt je succes in het verdere verloop van het spel. Je moet dus verschillende stappen vooruit denken – zonder intussen de acties van andere spelers uit het oog te verliezen.
Visuele rijkdom
Vaak zijn de speelborden onregelmatig van vorm, of kunnen ze op verschillende manier tegen elkaar worden gelegd, zodat er steeds nieuwe speelvelden ontstaan. In een aantal games beschikt elke speler over zijn eigen speelbord. Evenveel aandacht wordt besteed aan de pionnen, zowel kwalitatief als kwantitatief. Sommige boardgames worden geleverd met honderden verschillende figuurtjes, voertuigen of schepen.
Wargames
Anderzijds de miniatuur rollenspellen, waarbij de pionnen rijkelijk versierde miniaturen zijn. Deze categorie beschikt niet over meegeleverde speelborden, ze kunnen overal gespeeld worden: de bewegingen van de figuren wordt bepaald door een geheel van regels, een lintmeter en een kompas.
Bij deze games wordt dikwijls een levensecht miniatuur speelveld opgezet, compleet met miniatuur gebouwen, rivieren, bruggen, bomen en heuvels. De gamers spenderen minstens evenveel tijd aan het schilderen van de figuren en het maken van het landschap dan aan het spel zelf. Militaire simulatiegames hebben erg te lijden gehad onder de opkomst van computergames, maar miniatuur rollenspellen zijn nog altijd erg populair.
Van de miniatuur rollenspellen nemen de nieuwe boardgames het modelbouw-aspect over. Fanatieke spelers van Eurogames gaan het spel personaliseren. Figuurtjes en voertuigen worden gedetailleerd geschilderd of vervangen door zelfgemaakte exemplaren, speelvelden worden versierd met miniatuur bruggen, gebouwen, heuvels of bossen.
Populair is ook het ontwerpen van nieuwe speelborden, waarop dan andere scenario’s kunnen worden gespeeld. Dit alles komt ook voor in computergames, maar daar is het relatief beperkt omdat de meeste gamers niet zelf kunnen programmeren (en omdat lang niet alle games de mogelijkheid tot personalisatie bieden).
Tastbaarheid
In een computergame is er nooit een tekort aan pionnen – ze kunnen eindeloos worden vermenigvuldigd. Daarom dat er geen rem staat op het aantal variaties, bijvoorbeeld in gevechtseenheden.
Maar hoewel de variatie aan pionnen bij een bordspel nooit zo groot kan zijn als in een computergame, is er blijkbaar nood aan een zekere tastbaarheid, het verlangen om iets vast te houden of aan te raken. Hoe realistisch de figuren en het landschap op een computerscherm ook zijn, je kan ze niet voelen.
Bovendien werken de levensechte audiovisuele effecten in een computergame na een tijd averechts. Aanvankelijk zorgt de zintuiglijke rijkdom van een computergame voor een zeer realistisch effect, maar als je duizend keer dezelfde dingen hebt gezien en gehoord, is die betovering weg. Elk effect herinnert je er dan aan dat het maar een spel is. Iets meer ruimte voor fantasie (een ingebeelde "Boem!", "Knal!" of "Aaargh!") zou een spel wel eens langer interessant kunnen houden.
© Kris De Decker (Merci voor de tip María!)
|
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
Lees meer op Lowtech Magazine :
Download, print, knip, plak : de beste gratis bouwplaten op het internet
Spelen om te leren : het educatieve potentieel van games wordt onderschat
Lowtech fotografie : bouw je slaapkamer om tot camera obscura
Een fabriek op je bureau : straks downloaden we ook broodroosters en muziekspelers
Televisie in de 17e eeuw : bouw een rarekiek, een stereoscoop of een toverlantaarn
Hoeveel energie kost digitale technologie? De productie van microchips
Tweedehands bits en bytes : waarom het verder verkopen, uitlenen of weggeven van een computergame verboden is
Reacties