De fabriekshal van het westen

Bijna 30 procent van het energie-verbruik en 35 procent van de CO2-uitstoot in China is afkomstig van de fabricage van export-goederen.

De laptop waarmee dit artikel is geschreven, de camera waarmee de foto is gemaakt, de kleding van de auteur, de lamp die de tafel (*) verlicht, het tapijt, de bureaustoel, de printer: het is allemaal in China of omstreken vervaardigd, ook al draagt het dan een westerse naam als merk. Europa en Amerika besteden een aanzienlijk deel van hun energieverbruik uit - het is dan ook ongepast om China en India met de vinger te wijzen voor hun uit de hand lopende energieverbruik en CO2-uitstoot. (Kaart: Carbon Monitoring for Action heeft de CO2-uitstoot van 50.000 elektriciteitscentrales in een database verzameld.)

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Het fors groeiende energieverbruik in China en India vertaalt zich stilaan in een gevoel van machteloosheid in de westerse landen. Want de CO2 die wij hier uitsparen door het plaatsen van windmolens en zonnepanelen, wordt ginder ruimschoots gecompenseerd door de bouw van extra steenkoolcentrales. Maar dat gevoel is redelijk misplaatst, zo blijkt uit het onlangs gepubliceerde energierapport van het Internationaal Energie Agentschap (IEA).

Het IEA presenteert ieder jaar een overzicht van de verwachte globale energieconsumptie voor de komende 25 jaar. Nooit eerder was de organisatie zo negatief over de toekomst, en het 600 pagina’s tellende rapport is ronduit deprimerende lectuur. Als er de komende tien jaar geen ingrijpende maatregelen worden genomen, zo voorspelt het agentschap, zullen we straks moeten vechten om energie en dreigt er een globale milieuramp. De wereldeconomie zal in 2030 ruim vijftig procent meer energie nodig hebben als vandaag. China en India slokken de helft van die groei op, en het rapport is dan ook grotendeels aan die twee landen gewijd.

De fabriekshal van de wereld

De verklaring voor hun energiehonger staat ergens halverwege het rapport, bijna terloops samengevat in een kaderstukje. Volgens de berekeningen van het IEA was in 2004 meer dan 28 procent van de energieconsumptie in China het gevolg van de productie van exportgoederen. Drie jaar eerder, in 2001, was dat nog 'maar' 18 procent. Ter vergelijking: in de VS bedroeg dat percentage in 2001 ongeveer 6 procent, in Europa 7 procent. China is in toenemende mate de fabriekshal van de wereld. Voor India (en andere lageloonlanden) maakte het IEA de berekening niet, maar daar speelt zich een gelijkaardig scenario af.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

"Als we al onze rommel hier zouden produceren, zou ons energieverbruik een pak hoger liggen."

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

 Europeanen en Amerikanen hebben de afgelopen tien jaar hun fabrieken stuk voor stuk naar Azië verhuisd, omdat de productie van consumptiegoederen daar door de lagere loonkosten en het ontbreken van een milieuwetgeving veel goedkoper kan gebeuren. Daarom kunnen wij hier spotgoedkope elektronica en kleding kopen, en ons tegelijk op de borst kloppen dat we de milieuverontreiniging en het energieverbruik (min of meer) onder controle hebben.

China importeert ook goederen, overeenkomstig met 12 procent van het energieverbruik. Daaruit besluit het IEA dat netto 16 procent van het energieverbruik in China afkomstig is van de fabricage van westerse producten (een conservatieve schatting, want de Chinezen importeren ook zelf uit andere lageloonlanden).

Maar omdat die fabrieken voornamelijk gebruik maken van de meest vervuilende steenkoolcentrales, is de productie van exportgoederen volgens het IEA goed voor maar liefst 34 procent van de CO2-uitstoot in China.

De Chinezen zijn sinds dit jaar de grootste producenten van broeikasgassen ter wereld, maar het is dus redelijk ongepast om hen daarvoor met de vinger te wijzen. Als we al onze rommel zelf zouden produceren, zou ons energieverbruik en onze CO2-uitstoot hier een pak hoger liggen (Update: Europeanen vervuilen vooral in het buitenland). Het westen importeert massaal ‘virtuele energie’, net zoals het ook massaal ‘virtueel water’ importeert. Afval en milieuverontreiniging voeren we uit.

Sweatshop

Door onze productieprocessen naar ginder te verhuizen, maken we de Chinezen ook langzaamaan rijker. Tegen 2030 zal de Chinese economie zich dan ook steeds meer op de binnenlandse markt gaan richten, verwacht de IEA. Het lijkt onmogelijk dat China en India straks dezelfde levensstandaard zullen bereiken als wij, aangezien zo’n levensstandaard impliceert dat de andere helft van de planeet wordt gebruikt als vuilnisbak en sweatshop. Maar het hoeft natuurlijk niet altijd dezelfde helft te zijn.

© Kris De Decker

(*) De tafel waaraan de auteur zit, is gemaakt in Polen. De energieproductie draait er voor 90 procent op steenkool, het land heeft per hoofd van de bevolking de hoogste CO2-uitstoot in Europa.

(Kaart: de CO2-uitstoot in 2006 is geconcentreerd in de lageloonlanden, zowel in Azië als in Centraal-Europa, de uitstoot in België is met 1,3 procent gedaald, bron WMO, perbericht 23/11/2007)

--------------------------------------------------------------------------------------------------------
Lees meer op Lowtech Magazine :

Een roetzwarte toekomst : steenkool is weer hip

Europeanen vervuilen vooral in het buitenland

Fossiel water raakt op : wanneer barst de Aziatische voedselzeepbel?

Water vreet energie : de wereld zal niet vechten om water, maar om energie

Olie te duur? Stook de bossen op!

Vals licht : een spaarlamp spaart geen energie

Statistieken energieverbruik en energieproductie

Hoeveel energie kost digitale technologie? De productie van microchips

Startpagina

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Comments

[Geplaatst door: Giwreh]

Een zeer pertinente analyse van het "kader".
Hier komt nog bij, dat de grootste schepen de meest vervuilende brandstoffen gebruiken. (En bvb pas op iets properder brandstof overschakelen wanneer ze territoriale wateren "met strenge regelgeving" binnenvaren. (En zelfs dan)
Waar las ik ook weer, dat de scheepvaart méér bijdraagt aan de luchtvervuiling op aarde, dan de industrie op land ?
..
De 'oncontroleerbare energiebronnen' (= productie kan niet gecontroleerd voldaan worden op de vraag) zoals wind en zon, zorgen voor het sneeuwbal probleem van noodzakelijk batterijproductie om te voorzien in buffertijd tussen productie en vraag. Zowel de mijnbouw voor, als de productie van batterijen zijn milieu problemen van éérste orde en gaan in stijgende lijn. 1/ Hoe MEER zonne/wind energie, hoe méér batterijen noodzakelijk worden, oh ironie. 2/ En gaat samen met de noodzaak om het electriciteitsnet te beveiligen tegen zon/wind-dropouts via snelstartenede EXTRA aardgascentrales (zogenaamde 'runners' op het net, van +- gelijke capaciteit !!) en diezelgroepen (bij de privé verbruikers/afnemers). Dus, tweede ironie : hoe méér wind/zon-energie, hoe méér snelstartende EXTRA kleine fossiele brandstof productiegroepen er bij 'moeten' komen.
(Batterijen zijn nutteloos inzake drijfkracht voor de industrie, inbegrepen trein/metro/tram netwerken)
Het aantal energie-ketengerelateerde notas is trouwens héél lang, er zijn er nog dozijnen andere.
..
Taaldwaling :
Overigens is in het Nederlands taalgebied een fatale begripsverwarring geslopen. Als men het in het Engels heeft over 'sustainable' (vakliteratuur) dan wordt dit in het grootste deel van de gevallen fout vertaald als 'duurzaamheid' (wegens onbegrepen modewoord, en de HOLLANDSE woordenboeken gaan reeds méé in dat foutief woordgebruik, het Zuid-Nederlands verzet zich daar tegen.. :-) ..) Sustainable betekent echter 'draagkrachtig', en 'duurzaam' is daarvan slechts één enkel aspect. Duurzaam, in correct Engels, is 'durable', en betekent 'een lange levensduur hebben'. Niet méér, en ook niet minder. Een duurzame wasmachine haalt bvb 38 jaar onbekommerde werking. Een wasmachine met een A++ energieverbruik maar die na 12 jaar (gepland..) om zeep is noemt men duurzaam in de marketing, maar ze is dat in geen enkel geval. Ze wordt 3 x méér geproduceerd en verscheept, dan die andere. 3x meer grondstoffen, 3x meer productie en transport energieverbruik. Nagenoeg géén enkel product dat onder het marketing lablel 'duurzaam' wordt verkocht, IS het ook. Als een product 3 x langer meegaat, MAG het meer kosten. En KAN het in Europa geproduceerd worden... als de minimaal te verwachten levensduur kan en mag bewezen worden !
Food for Throught.