De uitlaatgassen van schepen worden stilaan een groter probleem dan die van het wegverkeer. Mariene brandstof is veel vervuilender, want nauwelijks gereglementeerd.
Vlaanderen kreunt onder de luchtvervuiling. We kijken verwijtend naar het wegverkeer en de industrie, maar uit steeds meer onderzoeken blijkt dat de grootste boosdoener steevast over het hoofd wordt gezien: de scheepvaart op zee en in de havens. (foto: oskar peet)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
|
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
Het Maritiem Instituut van de Universiteit Gent berekende de uitstoot van zwaveldioxide (SO2) en stikstofoxide (NOx) voor zeeschepen in de Belgische territoriale wateren en in de Vlaamse havens. Dat gebeurde in de periode april 2003 tot maart 2004.
Uit het onderzoek, waarvan de resultaten deze maand worden bekendgemaakt, blijkt dat de scheepvaart 79,5 kiloton NOx de lucht inblaast, bijna evenveel als het wegverkeer in Vlaanderen in 2004 (88 kton). Voor SO2 bedraagt de uitstoot van de scheepvaart bijna 68 kiloton, ruim 90 keer meer dan de SO2-uitstoot door het wegverkeer.
,,Deze cijfers betreffen enkel de zeeschepen die de Vlaamse havens aandoen”, licht onderzoeker Frank Maes toe: ,,Schepen die het Belgische deel van de Noordzee doorvaren op weg naar pakweg Hamburg of Rotterdam zitten hier niet bij. De werkelijke uitstoot ligt dus nog vele malen hoger."
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
"Mariene brandstof is nauwelijks geraffineerd en wordt vaak vermengd met afvalolie."
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
De resultaten van het Vlaamse onderzoek bevestigen een eerdere studie door het International Institute for Applied System Analysis (IIASA), een internationaal onderzoekscentrum gevestigd in Oostenrijk. Dat berekende in opdracht van Europa de luchtvervuiling door de scheepvaart in het jaar 2000. De schepen in de zeeën rondom Europa waren dat jaar verantwoordelijk voor een uitstoot van 2.578 kiloton zwaveldioxide en 3.617 kiloton stikstofoxide. Dat is de helft van wat alle luchtvervuilende bronnen op land (wegverkeer, energiecentrales, industrie, enzovoort) in de 25 Europese lidstaten uitstoten.
Volgens dezelfde studie zal de luchtvervuiling door de scheepvaart rondom Europa vanaf 2016 de uitstoot van alle luchtvervuilende bronnen in de 25 Europese lidstaten overtreffen. Dat komt enerzijds omdat de scheepvaart blijft groeien, en anderzijds omdat vervuilende bronnen op land steeds schoner worden.
De zwavelinhoud van dieselbrandstof voor gebruik op de weg wordt gradueel verlaagd door wetgeving: in 2000 tot 350 zwaveldeeltjes per miljoen, in 2005 tot 50 deeltjes per miljoen, en in 2009 tot 10 deeltjes per miljoen. De gemiddelde zwavelinhoud van mariene brandstoffen in Europese wateren bedraagt momenteel 2,7 procent of 27.000 zwaveldeeltjes per miljoen.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
"Vanaf 2016 zal de scheepvaart rondom Europa de uitstoot van alle luchtvervuilende bronnen op land overtreffen."
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ook wat betreft stikstofoxides zijn de verschillen aanzienlijk. In 2005 werd de stikstofuitstoot door vrachtwagens teruggebracht van 5 naar 3,5 g/Kwh, in 2008 wordt dat 2 g/Kwh. Voor schepen bedraagt die gemiddeld zo’n 15 gram per Kwh.
,,Schepen maken gebruik van olie die nauwelijks geraffineerd is”, legt Maes uit. ,,Daar komt nog eens bij dat die brandstof vaak vermengd wordt met afvalolie. De motoren van grote schepen zijn vaak specifiek gebouwd om afvalolie te verbruiken. Dat heeft allemaal te maken met de kostprijs. Een containerschip kan tot meer dan 100 ton olie per dag verstoken. Daar kan je twintig jaar lang je huis mee verwarmen. Dus je begrijpt dat men probeert naar zo goedkoop mogelijke oplossingen te zoeken.”
Volgens de Europese Commissie bedraagt de meerkost voor het gebruik van brandstof met een zwavelgehalte van 1,5 procent rond de 50 euro per ton. Voor een schip dat honderd ton brandstof per dag verbruikt, gaat het dus om een dagelijkse meerkost van 5.000 euro. Voor het terugdringen van NOx zijn technische ingrepen aan de motor nodig, en die zijn evenmin goedkoop. Maar op land liggen de kosten nog hoger.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
"Het probleem is dat schepen makkelijk 20 tot 30 jaar meegaan. Vrachtwagens worden veel sneller vervangen."
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
De IIASA berekende dat als we de Europese doelstellingen in verband met luchtvervuiling uitsluitend willen behalen met maatregelen op het land, ons dat vanaf 2010 zo’n 7 miljard euro zou kosten. Die kost kan worden teruggebracht tot 2,1 miljard euro als we ons concentreren op de zee. Dat komt omdat de goedkoopste maatregelen op het land door de meeste Europese landen al genomen zijn, terwijl op zee nog niets is gebeurd.
,,Vorig jaar is een verdrag van kracht geworden dat voor het eerst de luchtvervuiling door schepen aanpakt”, zegt Maes. ,,Schepen mogen geen brandstof meer gebruiken die meer dan 4,5 procent zwavel bevat. In sommige regio’s, zoals de Baltische Zee en volgend jaar ook de Noordzee, wordt een maximum zwavelinhoud van 1,5 procent ingesteld. Op termijn wil Europa naar 0,5 procent zwavel. Ook voor de uitstoot van NOx zijn er technische maatregelen waaraan men moet voldoen. Maar het probleem is dat schepen makkelijk twintig tot dertig jaar meegaan. Vrachtwagens worden veel sneller vervangen.”
De uitstoot van zwaveldioxide en stikstofoxide resulteert ondermeer in fijn stof, een serieus gezondheidsprobleem. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat hoewel de meeste uitlaatgassen van schepen vrijkomen op zee, de scheepvaart een belangrijke vervuiler is van kustgebieden.
© Kris De Decker
Dit artikel verscheen ook in De Standaard van 6 april 2006
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
UPDATES :
- De scheepvaart stoot twee keer zo veel broeikasgassen uit als de luchtvaart. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van de International Maritime Organization.
- De Deense rederij Maersk stoot evenveel broeikasgassen uit als heel Denemarken. Dat schrijft The Copenhagen Post (Via Treehugger).
- De slabakkende economie en de hoge brandstofprijzen deden Maersk besluiten om de snelheid van een aantal vrachtschepen te verlagen van 25 naar 12 knopen. Daarmee zijn de zeilvrachtschepen van meer dan 100 jaar geleden minstens even snel als de containerschepen van vandaag.
- Het antwoord van de rederijen: nucleaire schepen
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
Verwante artikels :
- Moderne containerschepen trager dan oude zeilvrachtschepen
- Speedboten voor milieubewuste snelheidsfreaks
- Vin de vent : Frankrijk transporteert wijn met 19e eeuwse driemasters
- Snelheid vreet energie
- Vakantie zonder vliegtuigen: oceaanstomers
- Kitesurfen voor vrachtschepen
- Nucleaire schepen: varen op atoomkracht
- Alle artikels over transport en mobiliteit
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
|
(1)
Zembla had op 11 okt 2009 ook een onthullende documentaire over de ultra smerige scheepvaart
http://zembla.vara.nl/
http://zembla.vara.nl/Afleveringen.1973.0.html?&tx_ttnews[tt_news]=17499&tx_ttnews[backPid]=1974&cHash=c99ed57979
Geplaatst door: Andreh | 15 november 2009 om 10:55
(2)
Kijk eens verder dan de media of uw neus lang is...
Geplaatst door: DSA | 17 maart 2010 om 15:17
(3)
@DSA: waarschijnlijk lucht het u op om dergelijke nietszeggende commentaar anoniem de wereld in te sturen, maar voor de rest heeft niemand daar iets aan hoor.
Kritiek op artikelen en reacties is altijd welkom, maar geef dan ook argumenten.
Geplaatst door: Kris De Decker | 17 maart 2010 om 15:46
(4)
Beste Kris, zou u me een recenter onderzoek hiervan geven?
Groeten en bedankt voor het artikel.
Geplaatst door: Victor | 14 juni 2014 om 21:47
(5)
citaat:,,Vorig jaar is een verdrag van kracht geworden dat voor het eerst de luchtvervuiling door schepen aanpakt”... Alsof dat allemaal waar zal zijn ik denk direct aan de dieselschandalen bij auto's.
Geplaatst door: Cath | 01 augustus 2017 om 01:26
(6)
Anno 2018 wil men in België, namelijk in Zeebrugge, een nieuwe zeesluis leggen midden in een dorp. Door de nieuwe sluis varen de grootste schepen door. Sluis is 400 meter lang en 80 meter breed en 17 meter diep.
Grote autoschepen zullen in rust hoge concentraties roet uitstoten in een dorp met verschillende scholen, kinderopvang en sportevenementen.
Is dit nog te verantwoorden? Ben ik nu zo naïef of ben ik dan slimmer dan al die hogere, slimmere en rijkere ambtenaren en politiekers?
En dan mogen er vanaf vandaag géén oude dieselwagens meer Antwerpen binnenrijden!!!!!!!
Geplaatst door: Johan Mistiaen | 18 mei 2018 om 18:06